 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI:
ESAS 1996 KARAR
2616 3067
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ :Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ :8.11.1995
NO :450-809
DAVACI :Kazım Kaştrat vekili avukat Ahmet Ateş
DAVALI :Tarık Fırat vs. vekili avukat Filiz Özcan
Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda
yazılı nedenlerden dolayı davalı Serap Kızıldoğan'ın davasının feragat
nedeniyle reddine diğer davalıya yöneltilen davanın husumetten dolayı reddine
yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi
üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalılardan Emlak Komisyoncusu Tarık Fırat ile diğer davalı
Serap Kızıldoğan'a ait dairenin satışı hususunda anlaştıklarını 25.000.000
Tl. kaporayı komisyoncu Tarık Fırat'a verdiğini tapu işlemlerini
tamamlayamadığını kaporanın iadesi için yaptığı icra takibine de itiraz
edildiğini öne sürerek itirazın iptaline icra inkar tazminatına karar
verilmesini istemiştir.
Davalı sözleşmenin yerine getirilmesinden davacının vazgeçtiğini o
nedenle sözleşme hükümlerince kaporanın iade edilemeyeceğini savunmuş,
davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davacı ile davalılardan Tarık Fırat arasındaki hukuki
ilişkinin Tellallık Sözleşmesine dayandığı o nedenle anılan davalının vekil
sıfatıyla işlem gördüğü o nedenle kaporanın diğer davalı Serap Kızıldoğan'dan
talep edilebileceği onun hakkında açılan davadan da feragat edildiği kabul
edilmiş davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı ile davalılardan Tarık Fırat arasında düzenlenen ve kabulleri
altında bulunan sözleşmenin başlık ve içeriğinden en önemlisi davalının
30.11.1994 tarihli oturumdaki açıklamalarından anılan yanlar arasındaki
hukuksal ilişkinin BK.nun 416 ve ardından gelen maddelerinde düzenlenen
komisyon sözleşmesi olduğu çok açıktır. Gerçekte de sözleşmenin inikadı
sırasında davalı Serap Kızıldoğan hazır değildir ve bulunmamıştır. Davalı
Tarık Fırat sözleşmeyi komisyoncu sıfatıyla aktetmiştir. O nedenle "Serap
Kızıldoğan A." şeklindeki yazı altına ayrıca imza koyması sözleşmenin
açıklanan hukuki niteliğine etkili bir unsur olarak kabul edilmesi mümkün
değildir. Hal böyle olunca uyuşmazlığın komisyon sözleşmesi hükümlerince ve
BK. 416-430 maddelerinin ışığı altında çözümlenmesi kaçınılmazdır.
BK.nun 416 maddesi hükmü gereğince alım ve satım komisyoncusu kendi
namına ve başkası hesabına alım satımı üstlenen kimsedir. Bu durumda
komisyoncu alım satım sözleşmesinin tarafıdır. Komisyon ilişkisi komisyoncu
ile müvekkili arasındaki iç ilişkidir. Dış ilişki yönünden komisyoncu davalı
Tarık Fırat'ın davalı olma ehliyeti vardır. Farklı bir anlatımla BK.nun 416
maddesi gereğince komisyoncu akit tarafların arasında aracılık icra eden
tellal gibi olmayıp alım ve satımı müvekkili hesabına fakat kendi namına
yapar ve bu surette akdin bizzat tarafını oluşturur. Sözleşmenin bu niteliği
ve tapulu taşınmaz malın mülkiyeti geçirme borcuna ihtiva etmesi gözden
kaçırılmadığında sözleşmenin 4. maddesindeki kararlaştırmada asıl borç resmi
biçimde düzenlenmediği için (BK. md. 213; MK. md. 634, Tapu Kanunu Md. 26
Noterlik Kanunu Md. 60/3) Hukuken geçersizdir. Hal böyle olunca verilen
avansın haksız iktisap hükümlerince iadesi gerekir.
Mahkemece sözleşmenin hukuki nitelendirilmesinde yanılgıya düşülerek
yazılı şekilde davalı Tarık Fırat yönünden davanın reddedilmesi usule ve
yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan yerel mahkeme kararının açıklanan nedenlerle
davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 28.3.1996
gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan M.Yüksel Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu S.Özyörük
|
