 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel Kurulu
Sayı :
Esas Karar Y A R G I T A Y İ L A M I
96/2-916 97/354
16.4.1997
Özet:Kanuna göre bakmakla yükümlü olan kişilerle yapılan ölünceye
kadar bakma akti taraflar arasındaki bakma mükellefiyeti yüzünden tenkise
tabi teberru olarak nitelendirilemez.
Taraflar arasındaki "ölünceye kadar bakma aktinin iptali, tenkis"
davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Samsun Asliye l.Hukuk
Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 10.10.1995 gün ve 1992/578-
1995/591 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi
üzerine, Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 30.1.1996 gün ve 1995/13325- 1996/995
sayılı ilamı ile; (...Ölünceye kadar bakma akti, niteliği itibariyle güvence
sağlayan bir akittir. Bakıp gözetme borcunun kapsamı ne aktin başında ne de
devamı sırasında belli olmayıp, bakım alacaklısının hayatı boyunca oluşacak
şartları tayin eder. Esasen ölünceye kadar bakma aktini hizmet aktinden
ayıran unsur da bu yöndür.
Borçlar Kanununun 511. maddesi, bakım alacaklısı yönünden gerçek kişi
olması dışında özel bir nitelik öngörmemiştir. Bakım alacaklılarının akit
anında özel bakıma muhtaç durumda olmasını aramak kanunda bulunmayan bir
unsur ilave etmek olur. Aksi kararlaştırılmadıkça aktin, bakım alacaklısına
sağladığı menfaatler sosyal duruma uygun ikamet, beslenme ve giyinme, görüp
gözetme gibi ihtiyaçlarının karşılanmasıdır (B.K. 514). Bu ihtiyaçların
karşılanmasını sağlayacak maddi desteğin ne olacağını önceden kestirmek
mümkün olamaz. Hayatın idamesi için gerekli asgari şartları sağlayacak
nafakaya borçlu olabilecek kimse ile ölünceye kadar bakma akti yapmayı
engelleyen bir kanun hükmü yoktur.
Kaldı ki bu aktin hedefi nafaka veya ahlaki görevleri kadar bir maddi
destek elde etmek değil, tarafların bilhassa bakım alacaklısının sosyal
durumuna uygun bir bakım elde etmektir. Bu sebeplerle mirasçı olabilecek
kimselerle yapılmış olan ölünceye kadar bakma aktinin in'ikadı sırasında özel
bakıma muhtaç bulunmamak veya akitten sonra çok kısa yaşamak, bu aktin
muvazaa kastı altında yapıldığını göstermez. Bu temlikin mahfuz hisse
kurallarını bertaraf etmek kastı altında yapıldığı da isbat edilmemiştir
(YHGK. 16.3.1988 gün ve 814-247 sayılı kararı).
O halde mahkemece davacının terditli olarak açtığı iptal ve olmadığı
takdirde tenkise ilişkin davasının reddine karar vermek gerekirken yasanın
yorumunda ve delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı
şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak
dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece
önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle
HUMK.nun 2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II. fıkrası hükmü gereğince duruşma
isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği
görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve
kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel
Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki
kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı
bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme
kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun
429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri
verilmesine, 16.4.1997 gününde, oybirliği ile karar verildi.
BirinciBaşkanvekili 4.H.D.Bşk. 21.H.D.Bşk. 7.H.D.Bşk.
A.İsmet ARSLAN M.C.Keskin O.Yalçınkaya H.Örmeci
2.H.D.Bşk. 1.H.D.Bşk. 3.H.D.Bşk. M.Aksoy
T.Alp E.Özkaya N.Yavuz
T.Y.Darendelioğlu I.Ulaş K.Tokman K.Kadıoğlu
6.H.D.Bşk.V. N.Durak H.Seyrek K.Öge
S.Tükenmez
M.Oskay N.Akman M.H.Surlu
S.G.Erçoklu
S.Sezen U.Araslı Ş.Abik 20.H.D.Bşk.V.
A.Ertürk
Ö.Aksoy Ü.Aydın C.Koçak E.Ertekin
B.Doğan 5.H.D.Bşk.V. S.Özyörük 9.H.D.Bşk.V.
O.Özgörel B.Özkaya
8.H.D.Bşk.V. H.Kılıç A.Nazlıoğlu A.U.Turan
H.Erdoğan
C.Şat F.Ulusoy A.Özçelik A.N.Kaynak
E.Özcan C.İ.Günay A.Başkır
|
