 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
9.HUKUK DAİRESİ
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : l996/18580
KARAR NO : l996/19561
Oleyis Sendikası adına Avukat Hasan Akgün ile 1. Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı adına Avukat Gülçin Türkücü 2. Tes-iş Sendikası adına
Avukat Serhas Orhaner aralarındaki dava hakkında Ankara 5. İş Mahkemesinden
verilen 9.9.1996 günlü ve 1996/417-107 sayılı hüküm, Oleyis Sendikası
avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup
düşünüldü:
YARGITAY KARARI
Muteriz sendika; davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın
29.3.1996 tarih ve 22595 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 15.3.1996 gün ve
96/4 sayılı iş kolu tesbit kararında İller Bankası Genel Müdürlüğü Eğitim ve
Sosyal Tesislerinin 16 numuralı işkoluna girdiğinin belirlendiğini ancak
anılan işyerlerinden restaurant, tenis kortu, halı futbol sahası, yüzme
havuzu ve kapalı voleybol sahasında görülen işin 25 numaralı iş kolu
kapsamında olması nedeniyle anılan yerler yönünden kararın iptali ile
konaklama ve eğlence işyerleri iş koluna girdiğinin tesbitine karar
verilmesini istemiş, mahkemece itiraz haklı bulunmayarak reddedilmiştir.
İller Bankasının (Banka) Macunköy'deki eğitim ve sosyal Tesislerinden
itiraz konusu işyerlerinin işletilmesi ve bakım işleri, anılan Banka ile
İller Bankası Mensupları Sosyal Yardımlaşma ve Emeklilik Vakfı (Vakıf)
arasında düzenlenen protokoller uyarınca 24.12.1987- 31.12.1994 döneminde adı
geçen vakıfa bırakılmıştır. Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının,
İller Bankası Genel Müdürlüğü Eğitim ve Sosyal Tesisleri kapsamında bulunan
restaurant, tenis kortu, halı futbol sahası, yüzme havuzu ve kapalı voleybol
sahasının 25 numaralı işkolu kapsamına girdiğine ilişkin 30.11.1992 günlü
21421 sayılı resmi gazetede yayınlanan kararı itiraz edilmeksizin
kesinleştiği halde, bu işyerlerine tamir ve bakım atölyesi, iş makine malzeme
ve park yerleri, arşiv, laboratuvar, kreş, misafirhanenin de eklenmesi sonucu
anılan tesislerin 16 numaralı (Enerji) işkolunda olduğunu tesbit eden
15.3.1996 günlü 96/4 sayılı kararı hatalıdır. Gerçekten itiraz konusu İller
Bankası Genel Müdürlüğü Eğitim ve Sosyal Tesislerinin, vakıf tarafından
işletilmesinin vazgeçilmesinden 2 gün sonra yani oleyis sendikasının 2.1.1995
tarihindeki yetki tesbiti ile ilgili çoğunluk itirazı davasına ilişkin olarak
Dairemizin 2.10.1995 günlü 1995/31684-30135 sayılı bozma kararında işyerinin
niteliği ve devir durumu irdelenirken 25 numaralı iş kolunda bulunduğu da
vurgulanmıştır.
İtiraz konusu işyerlerine eklenen ve enerji işkoluna girdiği
tartışmasız olup itiraza da uğramayan "tamir ve bakım atölyesi, iş makine,
malzeme ve park yerleri arşiv, laboratuvar, kreş, misafirhane dışındaki
itiraz konusu banka eğitim ve sosyal tesislerinin yönetiminin bankaya ait
olması, mali özerkliğinin bulunmamasından daha fazla işyerleri arasında
teknik yönden bağlılık önem arzeder.
İşyerinin girdiği işkolunun tesbitinde işverenin amacı önemli olup,
işverenin değişmiş olması işkolu tesbitinde sonucu etkilemez. Vakıf
tarafından 26.10.1996 tarihinde alınan kararla işyerlerinin 31.12.1994
tarihinden sonra işletilmemesine ve işçilerin kıdem ihbar tazminatlarının
İller Bankası tarafından karşılanmasına karar verilmiştir. Buna rağmen
bankanın vakıf tarafından 18.12.1994 tarihinde hizmet sözleşmeleri feshedilen
işçilere mağdur olmamaları amacıyla olduğu iddia edilse de geçici işçi
kodrolarında istihdam edilmek üzere vakıf ile Oleyis Sendikası arasında
bağıtlanmış bulunan ve 1.5.1993- 30.4.1995 dönemi için yürürlükte bulunan
toplu iş sözleşmesinin hükümlerine göre ücretleri tesbit ederek 22.12.1994
tarihinde işe almış olduğu da anlaşılmaktadır.
İller Bankası mensupları ile emeklilerinin dinlenme, eğlence ve spor
ihtiyaçlarını karşılamak üzere itiraz konusu işyerleri önce vakıf, daha sonra
banka tarafından aynı amaç ve aynı personelle işletildiği işyerinin aynı
biçimde işlevini sürdürdüğü dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
İşyerlerinde görülen işin niteliği ve işverenin işyerini işletme amacı
değişmediği halde İller Bankasının girdiği asıl işkolu ile ilgili yakın
mekanlarda olsa da birbirlerini tamamlamayan aralarında teknik bağlılık
bulunmayan bir kısım işyerlerinin Bakanlıkca işkolu tesbiti kararı kapsamına
alınmış olması da şartların değiştiğini göstermez.
Böyle olunca İller Bankası Macunköy Eğitim ve Sosyal Tesisleri
İşyerlerinin 16 numaralı enerji işkolu kapsamında olmayıp 25 numaralı
konaklama ve eğlence yerleri işkoluna girdiğinden hatalı olan mahkeme
kararının bozularak ortadan kaldırılmasına, itirazın kabulüne, itiraz konusu
işyerleri yönünden Çalışma ve Sosyal GÜvenlik Bakanlığının işkolu tesbiti
kararının iptaline karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: 1. Ankara 5. İş Mahkemesinin 9.9.1996 gün ve 1996/417-107
sayılı kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2. Muteriz Sendikanın itirazının kabulü ile Çalışma ve Sosyal GÜvenlik
Bakanlığının 29 Mart 1996 gün ve 22595 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan
15.3.1996 tarihli 1996/4 sayılı işkolu tesbit kararının İller Bankası Genel
Müdürlüğü Eğitim ve Sosyal Tesisleri işyerinin itiraz konusu "restaurant,
tenis kortu, halı futbol sahası, yüzme havuzu ve kapalı voleybol sahası ile
ilgili bölümünün iptaline, anılan işyerlerinin 25 numaralı konaklama ve
eğlence yerleri iş kolu kapsamında bulunduğunun tesbitine,
3. 4.000.000 TL. maktu vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve
müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına
6. Davacı tarafın yaptığı 10.560.000 TL. yargılama masrafından
10.150.000 TL.nın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya
verilmesine 545.000 TL. harç masrafının ise davalı Tes-iş sendikasından
alınıp davacıya verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde
ilgiliye iadesine 15.10.1996 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
E.A.Özkul E.Serim O.G.Çankaya U.Öztürk C.İ.Günay
|
