 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel Kurulu
Sayı
Y A R G I T A Y İ L A M I
Esas Karar
96/18-71 96/213
27.3.1996
Özet: Cumhuriyet Savcıları daha önce temyiz etmedikleri kararların
bozulması üzerine oluşan kararları temyiz edebilirler. Bu hal usuli
kazanılmış hak ilkesini ihlal etmez. Cumhuriyet Savcısı mahkemenin rükmüdür.
Taraflar arasındaki yaş tashihi davasından dolayı yapılan yargılama
sonunda Kumlu Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 7.7.1995
gün ve 1995/40-E, 48 K. Sayılı kararın incelenmesi, davacı tarafından
istenilmesi üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 26.9.1995 gün ve 95/8312-
9276 sayılı ilamı ile (.. nüfus kayıtlarının tashihi davaları kamu düzeni ile
ilgilidir. Nitekim yasa mahkemenin oluşumunda Cumhuriyet Savcısına da yer
vermiştir. Dava açıldığında tahkikat gerçeğin tesbitine yönelik olmalıdır. Bu
nedenle daha önce açılıp takipsiz bırakılan ve bu suretle açılmamış
sayılmasına karar verilen davadaki beyanlara dayanılarak davacının samimi
olmadığı gerekçesi ile davanın reddi doğru görülmemiştir.
Mahkemece gerekli tahkikat yapılarak hasıl olacak sonuca göre karar
verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı
şekilde hüküm tesisi isabetsizdir..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri
çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda
direnilmiştir.
Temyiz eden : Cumhuriyet Savcıları
HUKUK GENEL KURULU
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildikleri anlaşıldıktan sonra müzakerelerin başında ilk kararı cumhuriyet
savcısının temyiz etmemesi karşısında direnme kararını temyize hak ve
yetkisinin olup olmadığı tartışmaya yol açmıştır. Bu sorunun çözümü için her
şeyden önce Cumhuriyet Savcısının hukuk yargılamasındaki fonksiyonunu ortaya
koymak gerekir.
Cumhuriyet Savcılarına asıl görev ceza yargılamasında verilmiş olmakla
beraber, Hukuk Yargılamasında da kamu düzeni düşüncesi ile bazı davaları
takip bazı davaların yargılamasında mahkemeye katılma görevi verilmiş
bulunmaktadır. Hatta HUMK.nun 58. maddesi ile Cumhuriyet Savcısının davaya
müdahalesi de açıkca düzenlenmiştir. Bu cümleden olarak da Nüfus Kanununun
46. maddesinde de Cumhuriyet Savcılarının yargılama sırasında bulunmaları
kuralı yer almaktadır.
Cumhuriyet Savcılarının görevlerinin en önemlilerinden biri de
kuşkusuz kamu düzen ve yararını koruyup sağlamaktadır. Cumhuriyet Savcıları
ifa eyledikleri görevin özelliği gereği mahkemenin bir parçası (rükmü)
durumundadır. (8.4.1924 tarihli 469 sayılı kanun madde 5).
Bu özellik dikkate alındığında Cumhuriyet Savcısının açtığı ve
HUMK.nun 58. maddesi uyarınca katıldığı davada taraflara nazaran durumu
ortaya çıkar. Cumhuriyet Savcılarının bu görevin gereği olarak yargılamada
bulundukları veya açtıkları davalar sonunda oluşan kararları temyiz etme
yetkileri tartışmasızdır.
O halde Kamu düzenine veya kamu yararına aykırı oluşan direnme
kararının Cumhuriyet Savcısı yönünden daha önceki kararın temyiz edilmemesi
ile kesinleştiğini veya bunun davadaki değerleri hakkında usuli kazanılmış
hak haline geldiğini söylemek, Cumhuriyet Savcısının açıklanan görevi ile
bağdaşmaz. Bu düşüncelerle Cumhuriyet Savcısının temyiz dilekçesinin
incelenmesine engel bir halin bulunmadığı kabul edilip işin esasının
incelenmesine geçilmiştir. Dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin esası
yönünden gereği görüşüldü.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve
kanıtlara bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel
Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki
kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı
bozulmalıdır.
S O N U Ç : Cumhuriyet Savcılarının temyiz itirazlarının kabulü ile
direnme kararının özel daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı
HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 27.3.1996 gününde oyçokluğuyla
karar verildi.
B.B.Vekili 4.H.D.Baş 10.H.D.Baş 8.H.D.Baş 6.H.D.Baş.
İ.Teoman Pamir M.C.Keskin İ.T.Ozanoğlu M.F.Yıldız Ö.N.Doğan
7.H.D.Baş 15.H.D.Baş. 2.H.D.Baş.
H.Örmeci Y.Akman Tahir Alp
|
