 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1996/1683
K. 1996/1663
T. 4.3.1996
* PRİMLERİN HAKSIZ TAHSİLİ
* MENFİ TESBİT DAVASI
* İSTİRDAT DAVASI
* TAHSİL HARCININ GERİVERİLMESİ
ÖZET : Zorunlu Bağ-Kur sigortalılığının sona erdiği dönem sonrası için, icra
takibi ile tahsil edilen primlerden dolayı açılan menfi tesbit davası, haksız
tahsil nedeniyle istirdat davasına dönüşürse de, dava zarar ziyan davası
olarak açılamamışsa, tahsil harcının, Kurum'dan değil, Devlet Hazinesin'den
istenmesi gerekir.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 53, 55) (2004 s. İİK. m. 72/1, 3, 6, 7)
Davacı, zorunlu Bağ-Kur sigortalılığının 31.12.1990 tarihi itibariyle sona
erdiğinin ve bu tarih itibariyle prim borcu bulunmadığının tesbitiyle, davalı
Kurum'a ödenen 27.025.000. -TL.'nin yasal faiziyle birlikte iadesine karar
verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin
süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla
dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar
tesbit edildi:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici
sebeplere göre, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı, davalı Bağ-Kur tarafından aleyhine prim borcundan dolayı icra
takibi yapıldığını, halbuki bağımsız çalışmasına 31.12.1990 tarihinde son
verdiğini belirterek, prim borcu olmadığından icra takibinin iptaline karar
verilmesini istemiş, bilahare icra ceza davasından kurtulmak için borcu
ödediğini belirterek davasının istirdat davasına dönüşmesini ve icraya
ödediği 27.025.000.- TL.'nin ödeme tarihinden itibaren faizi ile birlikte
istirdadına karar verilmesini, duruşmalar sırasında verdiği 28.6.1995 tarihli
dilekçe ile istemiştir.
Dosya içeriğinden ve icra dosyası ile bilirkişi raporundan davacının bağımsız
çalışmasının 31.12.1990 tarihinde son bulduğu, davacıdan tahsil edilen
27.025.000.- TL.'nin ise Bağ-Kur üyeliği son bulduktan sonraki devreye ait
olduğu, ancak tahsil edilen 27.025.000.- TL.'nın 1.050.000.- TL.'sinin tahsil
harcı olduğu icra dosyasından anlaşılaktadır.
Tahsil harcının dışındaki miktarın, davalı Bağ-Kur'dan istirdadına karar
verilmesi doğrudur. Ancak, tahsil harcı Devlet Hazinesi'ne gitmekte olup,
Bağ-Kur'un kasasına girmemektedir. Diğer taraftan, haksız alınan harçların
iadesine ise yasal bir engel bulunmamaktadır. Bundan başka davacı, dava
dilekçesinde ve bilahare duruşmalar sırasında davasının istirdada dönüştüğünü
belirten dilekçesinde zarar ziyan talebinde bulunmamıştır. Davalı Bağ-Kur
ise, davanın istirdat davasına dönüşmesini dahi kabul etmemiştir. Ancak,
açılan menfi tesbit davası devam ederken borcun haksız tahsili halinde menfi
tesbit davasının istirdat davasına dönüşmesinde kuşku yoktur. Yukarıda da
belirtildiği üzere tahsil harcının Bağ-Kur'dan istirdadına karar verilmesinin
yasal dayanağı yoktur. Zira davacının davası, zarar ziyan davası şeklinde de
açılmamıştır. Haksız tahsil edilen harcın ise Devlet Hazinesin'den iadesi
istenebilir.
Bu itibarla, tahsil harcı tutarı olan 1.050.000.- TL.'nin de Bağ-Kur'dan
tahsiline de karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm
bozulmalıdır.
S o n u ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
Üye Resul Aslanköylü ve Hulusi Mustafaoğlu'nun muhaleflerine karşı, Başkan
Teoman Ozanoğlu, Üye Davut Topçuoğlu, Şemsettin Abik'in oylarıyla ve
oyçokluğuyla, 4.3.1996 gününde karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
* Davalı Bağ-Kur'un, davacı aleyhine haksız olarak takibe geçtiği
tartışmasızdır. Davacı tahsil harcının bu takip nedeniyle ödediğine ve böyle
bir takip yapılmasaydı tahsil harcını ödeme zorunda olamıyacağından tahsil
harcının dahi istirdadına karar verilmiş olması doğrudur.
Öte yandan, ödenen tahsil harcının mahkeme masraflarından sayılmasına ve
Bağ-Kur davayı kaybettiğine göre tahsil harcının da davacıya ödemesi gerekir.
Bu nedenlerle çoğunluğun kararına katılamıyoruz. Kararın o n a n m a s ı
oyundayız.
Resul ASLANKÖYLÜ Hulusi MUSTAFAOĞLU
Üye Üye
|
