 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
9. HUKUK DAİRESİ
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : l996/10875
KARAR NO : l996/12183
Harun Reşit Artan adına Avukat Avni Kurt ile Türkiye Kooperatif ve
Büro İşçileri (Koop-İş) Sendikası adına Avukat Rıza Yeşildağ aralarındaki
dava hakkında Ankara 3. İş Mahkemesinden verilen 24.4.1996 günlü ve 30/1472
sayılı hüküm, davacı avukatınca temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi,
gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacı, davalı Sendika'nın 17-18
haziran 1995 tarihlerinde yapılan olağan Genel Kurul toplantısında, sendika
yönetim kurulu asil üyeliğine seçilmiştir. Bir kısım sendika üyesince
1.9.1995 tarihinde Ankara Valiliğine başvurularak davacının 2821 sayılı
Sendikalar Kanununun 14. maddesinin 14. fıkrasına göre, on yıl eylemli bir
biçimde işçi olarak çalışma şartını gerçekleştirmediği iddia edilmiştir.
Valilikçe bu iddia üzerine 28.9.1995 tarihli yazıyla Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı Ankara Bölge Müdürlüğünden olayın araştırılması
istenmiştir. İlgili Müdürlüğün 11.11.1995 tarihli cevabı yazısı ile iddia
konusu doğrulanmıştır. Bu defa Ankara Valiliği davalı Sendikaya gönderdiği
27.12.1995 tarihli yazıyla davacının "bilfiil on yıllık prim ödeme belgesinin
ibraz edilmesi, ibraz edilmemesi halinde, yönetim kurulundaki görevinden
alınarak yerine yasal şartları taşıyan yedeğinin getirtirilerek sonucundan
valiliğe bilgi verilmesi" istenmiştir. Davalı Sendikaca, Genel Merkez Yönetim
Kurulu'nun 28.12.1992 tarihli kararında davacının işçilikte bilfiil çalışarak
dikkate alınacak sürenin 3196 gün olduğu belirtilmiş ve davacı görevden
alınarak yerine yedek üye atanmıştır. Bu durum davacıya 28.12.1995 tarihli
yazıyla bildirilmiştir.
Davacı, 12.1.1996 tarihli dava dilekçesinde 2821 Sayılı Sendikalar
Kanunu'nun 14. maddesinin 3449 sayılı Kanunla değişik 14. bendinde yer alan
Sosyal Güvenlik Kayıtlarına göre, 3776 gün prim ödemesinin Kanunun aradığı on
yıllık çalışma şartına haiz bulunduğundan söz ederek davalı ile arasındaki
muvazaanın giderilmesini istemiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının MTA ve Tarım Kredi
Kooperatifinde hizmet aktine dayalı olarak işçi statüsünde çalışılan sürenin
2664 gün, yani 7 yıl 3 ay 24 gün olduğu kesenek ve primli gün sayılarından
120 günlük askerlik borçlanması, 450 günlük T.C. Emekli Sandığına tabi yedek
subaylık ve 532 günlük profesyonel sendikacılık süresinin sayılamayacağı
ifade edilmiş ve sonuç olarak, Anayasanın 51/7. maddesinde sendika
yöneticiliği için öngörülen 10 yıl bilfiil işçilikte çalışma şartının davacı
yönünden gerçekleşmediği ifade edilmiş, mahkemece de bu düşünce esas alınarak
dava red edilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, taraflar arası uyuşmazlık 2821 Sayılı
Sendikalar Kanunu 14/14 maddesinin yorumundan kaynaklanmaktadır. Davacının
geçmiş hizmetinin Sendika yöneticisi olabilmek için yeterli olup olmadığı
sorunu hukuki bir sorundur. Böyle olunca konunun bilirkişiye başvurmadan
mahkemece kendiliğinden çözüme kavuşturulması gerekir. Zira sorunun uzmanlık
ya da teknik bir yönü yoktur. Bu itibarla ortada bilirkişi mütalasını
gerektirecek bir neden bulunmadan dosyanın bilirkişiye havalesi isabetsiz
görülmüştür.
Öte yandan mahkemece salt bilirkişinin varmış olduğu sonuca vardığı
için olayla doğrudan ilgisi bulunan Sendikalar Kanununun değişik 14/14.
maddesi üzerinde durulmamıştır. Oysa soyut Anayasa kuralından önce davada
doğrudan uygulanma olanağı bulunan söz konusu somut normun ele alınarak
inceleme ve irdeleme konusu yapılması gerekirdi. Bu bakımdan mahkemece
kurulan hüküm eksik incelemeye dayanmaktadır.
Açıklanan nedenlerle mahkemece yapılacak iş anılan yasa kuralının da
göz önünde tutulmak suretiyle hasıl olacak sonuca göre uyuşmazlığın çözümü
gerekir.
SONUÇ : Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan sebeple BOZULMASINA,
peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 30.5.1996
gününde oyçokluğuyla karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
E.A.Özkul E.Serim E.Doğu B.Özkaya O.Can
(M)
KARŞI OY YAZISI: Anayasanın 51/7 maddesinde sendika yöneticiliği için
bilfiil 10 yıl işçi olarak çalışmış olmak koşulu öngörülmüştür. Yasaların
Anayasaya aykırı olamayacağı ve 11. maddesi uyarınca da Anayasanın herkesi
bağlayacağı kuralı karşısında Anayasanın doğrudan uygulama olanağı bulunan
51/7. maddesinin tatbiki gerekir.
Aksi yöndeki çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
Üye
E.Doğu
|
