 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
İkinci Hukuk Dairesi
E. 1995/9918
K. 1995/11562
T. 3.11.1995
* TENKİS
* TERCİH HAKKI
ÖZET : Medeni Kanunun 506. maddesinde düzenlenen tercih hakkının kullanılması,
ancak tasarrufa konu taşınmazların sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya
çıktığı takdirde gündeme gelebilir. Bu hal ortaya çıkmadan, davalının tercih
hakkını kullanması sözkonusu olamaz.
(743 s. MK. m. 506)
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda, mahalli mahkemece
verilen hüküm temyiz edilmekle; evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Davalı vekili 4.7.1994 tarihli oturumda; "Biz tercih hakkımızı nakdi yönde
değil, ayni yönde kullanıyoruz, yani, şayet dava kabul edilirse davacılara
verilecek hissenin para olarak değil, ayni olarak verilmesini istiyoruz.
Tercih hakkımızı bu yönde kullanıyoruz" demiş; daha sonra dosya, elatılan
saklı payın hesaplanması ve Medeni Kanunun 506. maddesinin uygulanması
yönünden bilirkişiye tevdi edilmiş; bilirkişi tarafından tanzim edilen
15.12.1994 tarihli raporla taşınmazların el atılan saklı paylara, hissedar
adedine ve imar yasa ve yönetmeliklerine göre ayrı ayrı aynen taksimlerinin
mümkün olmadığı tesbit edilmiştir.
Tasarrufa konu taşınmazların sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı
takdirde, sözü geçen 506. maddedeki tercih hakkı gündeme gelecektir. Böyle
bir durum ortaya çıkmadan, davalının tercih hakkı doğmadan, davalının
tercihinin kullanılması sözkonusu olamaz. Olayımızda olduğu gibi daha önceki
bir tarihte tercihten söz edilmişse, bu tercih hukuki sonuç doğurmaz.
Kaldıki; davalı mirasçı nasp edilmemiş, kendisine muayyen mal teberru
edilmiştir. Medeni Kanunun 506. maddesi uyarınca sabit tenkis oranında
bölünmesi mümkün olmayan muayyen mal hakkında tenkis, o maldan davacıya pay
vermek suretiyle ifa olunamaz. Davalı vekilinin beyanında geçtiği gibi, pay
verilmeye yönelik tercih hakkı kullanılması hukuki sonuç doğurmayacağı gibi,
kabul edilen 430.941.819 liraya göre davalının miras hissesi ve murisin
serbest tasarruf oranıda yanlış belirlenmiştir.
Mahkemece yapılacak iş; her bir davacı için sabit tenkis oranını tesbit etmek,
buna göre sabit tenkis oranında tasarrufa konu taşınmazların
paylaşılmalarının mümkün olup olmadıklarını araştırmak, bu araştırma
sonucunda tasarrufa konu taşınmazlar ayrı ayrı sabit tenkis oranında
bölünebilirlerse, bu kısımların bağımsız bölümler halinde taraflar adına
tesciline karar vermekten ibarettir.
Tasarrufa konu taşınmazların sabit tenkis oranında bölünmezliği ortaya çıktığı
takdirde, Medeni Kanunun 506. maddesi gereğince tercih hakkı kullandırılmalı
ve 11.11.1994 günlü, 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca süratle
dava konusu olup sabit tenkis oranına göre bölünemeyen malın, tercih hakkının
kullanıldığı gündeki fiyatlara göre değeri belirlenmeli ve bu değerin sabit
tenkis oranıyla çarpımından bulunacak naktin ödetilmesine karar verilmelidir.
Hesapta yanlışlık yapıldığı ve tercih hakkının yasaya aykırı olarak
kullanıldığı gözetilmeden, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı
gerektirmiştir.
S o n u ç : Temyiz olunan hükmün gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz
peşin harcın yatırana geri verilmesine, bozma nedenine göre sair hususların
incelenmesine yer olmadığına, 3.11.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
