 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Altıncı Hukuk Dairesi
E. 1995/9191
K. 1995/9360
T. 4.10.1995
* DAVA HAKKI
* DAVA AÇMA ZAMANI
ÖZET : İki haklı ihtara dayalı tahliye davasının, kiralayan tarafından
açılması gerekir. Kiralayan durumunda olmayan m‰likin bu davayı açabilmesi
için, önce kiracıya ihtar göndererek kira parasının kendisine ödenmesini
istemesi, daha sonra temerrüt ihtarlarını göndermesi gerekir.
İki haklı ihtara dayalı tahliye davasının, kira sözleşmesinin hitamını izleyen
bir ay içerisinde açılması zorunludur.
(6570 s. GKK. m. 7/c)
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan tahliye davasına dair karar, davalı
tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla; dosyadaki bütün kağıtlar
okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, iki haklı ihtar nedeniyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, istem gibi karar verilmiş ve hüküm davalı tarafça temyiz
olunmuştur.
Bir kira yılı içinde yapılmış iki haklı ihtara dayanan tahliye davasının,
kiralayan tarafından açılması gerekir. Kiralayan durumunda olmayan malikin bu
davayı açabilmesi için, önce kiracıya ihtar tebliğ ettirerek kira
bedellerinin kendisine ödenmesini istemesi, ondan sonra ihtarları göndermesi
gerekir. Dava hakkına ilişkin olan bu hususun, mahkemece kendiliğinden nazara
alınması icabeder.
Bu davanın, 6570 sayılı Yasanın 7/e ve yerleşmiş içtihatlar uyarınca akdin
himatını izleyen bir ay içinde açılması zorunludur. İhtarlar dava şartı
olduğu için süre kesme niteliğine haiz değildir. Süre konusu, kamu düzenine
ilişkin olması sebebiyle re'sen gözetilmesi gerekir.
İhtarların, bir kira yılı içinde muaccel hale gelmiş (istenebilir durumu
almış) değişik ayların kirasına ilişkin olarak en az iki defa kiracıya tebliğ
edilmesi haklılığı içinde ödemelerin ihtarların tebliğinden önce yapılmaması
şarttır. Tebliğden sonra yapılan ödemelerin hukuki değeri yoktur. İhtarlar
tebliğ ile hukuki sonuç doğuracağından, ödemelerde tebliğ tarihinin esas
alınması şarttır. Keşide tarihi sadece muacceliyet bakımından önem
taşımaktadır. Zira, muaccel olmayan (henüz ödenmesi gerekmeyen) kira
parasının istenmesi mümkün değildir.
Süresiz akitlerde ve kira bedelinin senelik ödenmesi gereken hallerde, iki
haklı ihtar oluşmaz. Yine kira sözleşmesinde muhtelif zamanlarda ödenmemesi
halinde o dönemin bütün kira paralarının muaccel olmasının kararlaştırılmış
olması durumunda iki haklı ihtardan söz edilemez.
Olayımızda, taraflar arasında 1.2.1994 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli
kira akdinin özel şatlarının 6. maddesinde; aylık kira paralarından birinin
zamanında ödenmemesi halinde o kira döneminin bütün aylarının muaccel olacağı
belirtilmiştir. Bu sözleşmede her ay peşin ödenmesi gerektiği kabul edilen
aylık kira parası, ilk üç gün içinde ödenmelidir. Davacı, 6.12.1994 keşide
tarihli ihtarnamesiyle Aralık 94, 11.1.1995 keşide tarihli ihtarnamesiyle ise
Ocak 95 ayları kira paralarının ödenmesini istemiştir. Ancak yukarıda
belirtildiği gibi, sözleşmenin özel şartlarının 6. maddesindeki muacceliyet
şartı sebebiyle ilk ihtarnamenin keşidesi tarihinde, o kira yılına dahil olan
Ocak 1995 kira parası da istenebilir. Bu şekilde istemde bulunulmadan,
isteğin bölünmesi suretiyle Ocak ayı kirasının ayrı ihtara konu edilmesi bu
ikinci ihtarı haklı kılmaz. Bu nedenle, iki haklı ihtar olgusu
gerçekleşmemiştir. Davanın bu nedenle reddine karar verilmesi gerekirken,
bundan zuhŞl olunarak yazılı şekilde tahliye kararı verilmesi hatalı
olmuştur. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile
HUMK.nun 428. maddesi uyarınca hükmün (BOZULMASINA) ve istek halinde peşin
alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 4.10.1995 tarihinde
oybirliğiyle karar verildi.
|
