 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1995/9154
K. 1995/9204
T. 2.11.1995
* BAĞ-KUR SİGORTALILIĞININ İPTALİ
* SİGORTALILIĞIN ARAŞTIRILMA YÖNTEMİ
(İptaldeki gerçek amaç)
ÖZET : Sosyal Sigortalar Kurumu'na tabi olduğu iddia edilen Bağ-Kur
sigortalısının; vergi, meslek odası, dernek ve Bağ-Kur kayıtları devam
ederken, beyanname vermemesi ve vergi ödememesi kendi nam ve hesabına
çalışmadığını ispata yeterli değildir.
Zorunlu tescilli Bağ-Kur sigortalısının, kendi nam ve hesabına sürdürdüğü uzun
süreli işe uygun olmayacak şekildeki, kısa süreli inşaat işçiliğiyle ilgili
işe giriş bildirgesi ve prim ödemesi de Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan emekli
olmayı amaçladığını gösterdiğinden, Bağ-Kur sigortalılığının iptali uygun
değildir.
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 24, 25, 26) (506 s. SSK. m. 2, 3/1-f.k, 60)
(2829 s. HBK. m. 8/1)
Davacı, murisleri Hamit'in 4.4.1991 tarihinden itibaren Bağ-Kur
sigortalılığının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin
süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin
gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Davacıların murisleri Hamit'in, 1.1.1960-31.8.1962 tarihleri arasında Sosyal
Sigortalar Kurumu'na tabi hizmeti bulunduğu, 1971 tarihinden 1991 tarihine
kadar zahire alım satımı, tornacılık, kamyon taşımacılığı gibi işlerde kendi
nam ve hesabına çalışmasından ötürü Bağ-Kur'a tescilli zorunlu Bağ-Kur
sigortalısı olduğu, Bağ-Kur'daki kaydı ile meslek odası kaydı ve kamyon
işletmeciliğinden vergi mükellefiyetinin devam ettiği, ancak 4.4.1991
tarihinde H...... A.Ş. işvereni tarafından Marmaris Liman İşletmesi Bina ve
Yardımcı Tesisatın İnşaatında çalışmaya başladığına ilişkin bir işe giriş
bildirgesi verildiği ve buradan 176 gün prim ödediği, 1.10.1991-30.4.1992
döneminde de aynı işverenin inşaat makinaları hafriyat ve nakliyat işinde
çalıştığının bildirildiği ve primlerin ödendiği, Hamit 26.5.1992 tarihinde
ölünce davacıların 4.4.1991-30.4.1992 dönemine ilişkin sigorta kayıtları ve
prim ödemelerine istinaden, Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan ölüm aylığı
bağlanmasını sağlamak için işbu davayı açarak, 4.4.1991-26.5.1992 dönemine
ilişkin Bağ-Kur sigortalılığının iptalini istedikleri, mahkemenin davayı
kabul ettiği, hükmü, davalı Bağ-Kur'un temyiz ettiği dosya içeriğinden
anlaşılmaktadır.
Hamit, 26.5.1992 tarihinde öldüğüne göre, 2829 sayılı Kanunun 8/2. maddesi
uyarınca hak sahiplerine müteveffanın hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi
olacağı Kurum'ca kendi mevzuatına göre aylık bağlanabileceğinden davacıların
bu sonuca ulaşmak amacıyla işbu tesbit davasını açmakta hukuki yararları var
isede, muris Hamit 1971'den bu yana zorunlu Bağ-Kur sigortalısıdır.
Bağ-Kur'daki kaydı devam ettiği gibi bu sigortalılığın dayanaklarından olan
vergi mükellefiyeti ve meslek odası kaydı da devam etmektedir. Vergi Dairesi
tarafından 21 ...... 173 plakalı kamyon faaliyetinin sürdürüldüğü de
bildirilmiştir. Nakliyecilikten dolayı vergi mükellefiyeti 1.7.1986'da tesis
edileliden beri vergi dairesine herhangi bir gelir bildirilmediği, hatta
1986-1987 döneminde re'sen tarh ve tahakkuk ettirilen vergi borçlarını da
ödemediği, 5.5.1995 ve 22.8.1995 tarihli Defterdarlık yazılarında ifade
edilmiştir. Davacılar Hamit'in 4.4.1991 tarihine kadar Bağ-Kur'lu olduğunu
kendileri de kabul ettiklerine göre, adı geçenin Bağ-Kur'lu olmasına rağmen
vergi idaresine beyanname vermediği, vergi ödemediği, vergi kaçakçılığı
yaptığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, Bağ-Kur'lu olmadığının tesbit edilmesi
istenilen 4.4.1991-30.4.1992 döneminde muhtasar beyanname vermemiş ve vergi
ödememiş olması, bu dönemde kendi nam ve hesabına çalışmadığını kanıtlamaz.
Aksine, Hamid'in 4.4.1991'den öncesinde olduğu gibi, sonrasında da kazancını
vergi idaresinden sakladığını gösterir.
Hamid'in, 4.4.1991-30.4.1992'de H...... A.Ş. tarafından sigortalı gösterilmesi
kendisini hemen sigortalı yapmaz. 506 sayılı Kanun m. 2 ve 3/I-F,K ve Bağ-Kur
Kanunu m. 24/1-2 çevresinde durumun araştırılması gerekir.
Hamid'in 4.4.1991'den önce Bağ-Kur sigortalısı olduğu konusunda bir uyuşmazlık
bulunmadığına göre, Bağ-Kur sigortalılığının terk edildiğinin kanıtlanması
gerekir. Sosyal sigorta kayıtları, tek başına bunu kanıtlamaz. Hamid'in kendi
nam ve hesabına çalışmasını bıraktığı sabit olmalıdır. Vergi, dernek, Bağ-Kur
kayıtları devam etmektedir. Vergi mükellefiyetinin tesisine esas olan 21
...... 173 plakalı kamyon faaliyetinin devam ettiği ve vergi kaçaklarının
bile ödenmediği bildirilmiştir. Bu durumda, davacıların murislerinin anılan
dönemde Bağ-Kur'lu olduklarına ilişik delil ve karineler etkisini
sürdürmektedir. Öte yandan, davacı vekili 20.12.1994 tarihli oturumda "Başka
delil ibraz etmeyeceği, tanık listesi vermeyeceğiz" demiştir. Bu durumda
ekonomik yaşamını o dönemde kendi nam ve hesabına çalışarak Bağ-Kur'lu olarak
sürdürdüğü konusundaki delil ve karinelerin aksi kanıtlanmış sayılamaz.
Öte yandan, 4.4.1991'den önce, nakliyeci, zahireci, tornacı olan bir kişinin,
o tarihten sonra Marmaris'te liman işletmesi binası inşaatında, inşaat işçisi
olarak çalıştığının Sosyal Sigortalar Kurumu'na bildirilmesi inandırıcı
görülmediği gibi bir an için öyle kabul edilse bile kamyon işletmeciliği
devam ettiğine göre hizmet aktine dayandığı farz edilen çalışmanın, 506
sayılı Kanun m. 3/1-F, K ve Bağ-Kur K. m. 24/1-2 gereğince 506 sayılı Kanuna
tabi sigortalı bir çalışma sayılması olanaksızdır.
Hal böyle olunca, müteveffa Hamid'in sağlığında kurumlar arasındaki aylık
farkından ötürü 2829 sayılı Kanun m. 8/1'e göre Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan
emekli olmayı amaçladığı, oradaki sürelerin oluşmasından önce ölünce hak
sahiplerinin de Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan ölüm aylığı alabilmek için
Bağ-Kur kaydının terkinini istedikleri sonucuna varılmaktadır.
İşbu fiili ve hukuki gerekçeler gözetilmeden davanın reddi yerine kabulü
yolunda hüküm kurulması isabetsizdir.
O halde, davalı Kurum'un temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm
bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
2.11.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
