 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onbirinci Hukuk Dairesi
E. 1995/8312
K. 1995/9482
T. 22.12.1995
* TAZMİNAT
* SORUMLULUKTAN KURTULMA KOŞULU
ÖZET : Hukuki niteliği itibariyle bir sorumsuzluk anlaşması amaçlı olarak
sözleşmeye konulan bir hükmün geçerliliği, bu hüküm lehine konulan kurumun,
sıfatı ve sözleşmenin imtiyaz suretiyle verilen bir sanatın icrasıyla
ilgisinin değerlendirilmesi sonucu, BK.nun 99. maddesi hükmü çerçevesinde
saptanmalıdır. Bu hüküm dikkate alınmadan, sanki davacının tazminat hakkı
doğduktan sonra, bu haktan vazgeçmiş olduğu kabul edilerek davanın reddine
karar verilmesi doğru değildir.
(818 s. BK. m. 99)
Süha ile ...... Genel Müdürlüğü arasındaki davadan dolayı, (Ankara Altıncı
Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 29.4.1994 gün ve 229-354 sayılı hükmü
onayan Dairenin 22.6.1995 gün ve 94/6709-95/5324 sayılı ilamı aleyhinde
davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar
düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki
kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; davalının, müvekkili ile yaptığı sözleşmeye uymayıp "Miss
Tourism International" güzellik yarışmasını Side'den naklen yayınlamadığını,
bu nedenle reklam ve gişe gelirinden mahrum kaldığını ileri sürerek, şimdilik
toplam (66.200.000) lira tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava
etmiştir.
Davalı vekili; sözleşme ilişkisinin oluşmadığı gibi bu ilişkinin varlığı kabul
edilse bile, sözleşmenin 5. maddesine göre davacının dava açma hakkı
bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi kabul edilmiş ve fakat
sözleşmenin 5. maddesine göre davacının davalı Kurum aleyhine herhangi bir
tazminat davası açamayacağının kararlaştırıldığı bu nedenle dava şartı
bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle, davanın reddine dair verilen karar,
Dairemizce onanmıştır.
Davalı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılabileceği gibi, mahkemece taraflar
arasındaki sözleşme ilişkisinin varlığı kabul edilmiş ve fakat bu sözleşmenin
5. maddesi hükmüne dayanılarak davacının esas hak ile buna bağlı dava
hakkından vazgeçmiş olduğu kabul edilerek, dava şartının oluşmadığı
gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Açıklanan bu durum karşısında, sözleşmenin 5. maddesinin irdelenmesi ve hukuki
niteliğinin saptanması gerekmektedir. Anılan sözleşme maddesi aynen; "Çekimin
veya yayının veya her ikisinin herhangi bir sebeple gerçekleşmemesi halinde
Miss Tourism International Güzellik Yarışması Organizasyonu Komitesi, KURUM
(.....) aleyhine dava açamayacağı gibi herhangi bir tazminat talebinde de
bulunamaz" hükmünü içermektedir. Bu hükümden maksadın, davalı ...... Kurumu
tarafından herhangi bir sebeple yayının gerçekleştirilmemesi halinde
kendisine hiç bir sorumluluk düşmeyeceğini sağlamak olduğu açık
bulunmaktadır. O halde, bu hükmün hukuki niteliği itibariyle bir sorumsuzluk
anlaşması amaçlı olarak sözleşmeye konulmuş bulunduğu açıktır.
Bu durum karşısında mahkemece, anılan sözleşme hükmünün geçerliliği, davalı
kurumun sıfatı ve sözleşmenin imtiyaz suretiyle verilen bir sanatın icrasıyla
ilgisinin değerlendirilmesi sonucu BK.nun 99. maddesi hükmü çerçevesinde
saptanması gerekirken, bu hükmün dikkate alınmadan sanki davacının tazminat
hakkı doğduktan sonra bu haktan vazgeçmiş olduğu kabul edilerek davanın
reddine karar verilmiş olması doğru olmadığı gibi, Dairemizce de bu şekilde
tesis edilen kararın onanmış olması da isabetli görülmediğinden, davacı
vekilinin bu yöne ilişen karar düzeltme isteminin kabulüne karar verilmesi
gerekmiştir.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme
itirazlarının kabulüyle, mahkeme kararının onanmasına ilişkin Dairemizin
22.6.1995 gün ve 1994/6709 esas, 1995/5324 karar sayılı kararın kaldırılarak,
hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin, temyiz ilam ve
karar düzeltme harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene iadesine,
22.12.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
|
