 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
19. HUKUK DAİRESİ
B A Ş K A N L I Ğ I
Esas Karar
95/7637 95/8258
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi : İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi : 1.12.1994
Nosu : 414-1453
Davacı : Pamukbank T.A.Ş. vekili Av.Pervin Aydın Eryiğit
Davalı : Müflis Camel Tur Turizm Otelcilik ve Ticaret A.Ş.
İflas İdaresi Memurları Av.Mustafa Uslan vs.
Taraflar arasındaki kayıt-kabul davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine
yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz
edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili bankaya kredi borcu olan müflis şirketle
29.4.1991 tarihli protokol yapıldığını, protokole göre ödeme yapmadan iflas
eden şirketten olan alacağın masaya kaydının talep edildiğini, İflas
İdaresince yabancı para olarak kaydı talep edilen alacağın Türk Lirasına
çevrilerek 23.962.222.000.- TL.'nın 6. sıraya kabul edildiğini,
5.351.620.589.- TL.'nın reddedildiğini ileri sürerek, 1.804.862.- DM. ile
1.155.076.- USD alacağın yabancı para olarak masaya kaydına, kabul edilen
alacağın 10.801.451.625.- TL.'nın rüçhanlı alacak olarak kaydına, reddedilen
5.351.620.589.- TL.'nın masaya kabulüne karar verilmesini talep ve dava
etmiştir.
Davalı İflas İdaresi cevabında; iflas halinde B.K.'nun 83. maddesinin
uygulanamayacağını, iflas tarihindeki kur'a göre yabancı paranın Türk
Parasına çevrilerek masaya kaydedilebileceğini savunarak davanın reddini
istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre, davacı bankanın
kayıt talebinde bulunduğu tarihteki efektif satış kur'u üzerinden yabancı
paranın Türk Parasına çevrilerek masaya kaydedileceği gerekçesiyle,
32.098.605.676.- TL.'nın iflas masasına kayıt ve kabulüne, masaca kabul
edilen 23.962.222.000.- TL.'nın gözönünde bulundurulmasına karar verilmiş,
karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici
sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre,
davacının temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalının temyizine gelince;
Davacı Banka ile müflis Şirket arasında düzenlenen 29.3.1991 tarihli
protokolde banka alacağının 1.234.875.- DM. ve 790.296.- USD olduğu kabul
edilerek, bu alacak protokolün 2/3 maddesinde belirtilen vadelere
bağlanmıştır. Protokol şartlarına uygun ödeme yapılmadan şirketin iflasına
karar verilmiş ve davacı banka da İflas Dairesince kısmen kabul edilen ve
kısmen reddedilen alacağın tamamının yabancı para olarak masaya kaydını
istemektedir.
Yabancı para alacaklarının iflas masasına kayıt şekli konusunda İcra
ve İflas Kanunumuzda açık bir hüküm yoktur. Sadece anılan Kanunun 198.
maddesinin 1. fıkrasında, konusu para olmayan alacakların ona eşit bir
kıymette para alacağına çevrileceği öngörülmüştür. Bu hüküm nedeniyle
doktrinde konusu yabancı para olan alacakların da iflasın açıldığı andaki
döviz kur'u üzerinden Türk Parasına çevrilerek iflas masasına
yazdırılabileceği kabul edilmiştir (Kuru, B: İcra ve İflas Hukuku C. 3 1993
Sh. 2943; Arar, K: İcra ve İflas C. 2 İflas 1945 Sh. 87). İcra ve İflas
Kanununun 195. maddesinde iflasın açılması ile müflisin borçlarının muaccel
olacağı ve iflasın açıldığı güne kadar işlemiş faiz ve takip masraflarının
ana paraya ilave edilerek masaya kaydedileceği hükme bağlanmıştır. Bu hükmün
amacı, iflas tarihinde masanın aktif ve pasiflerinin eşit şekilde ve aynı
zamanda belirlenerek müflisin tüm alacaklılarına eşit ödeme yapılmasıdır.
Bunu sağlamak için de yabancı para alacaklarının aynı paraya (Türk Parasına)
çevrilmesi gerekir. Çeviri zamanı ise, yabancı para alacakları ve konusu para
olmayan alacaklar için iflas kararının verildiği tarih olmalıdır.
(Pekcanıtez, H: Yabancı Para Alacaklarının Tahsili, 1994 Sh. 143).
Diğer taraftan yabancı para alacağının aynen kaydı, alacaklılar
arasında eşitliği ön planda tutan İflas Hukukunun bu prensibini de zedelemiş
olacaktır. Zira, iflasta imtiyazlı alacaklar İ.İ.K.'nun 206. maddesinde ilk
beş sırada sayılmış olup, yabancı paranın masaya aynen kaydedilmesi halinde,
yabancı para alacakları lehine, kanunda öngörülmeyen bir imtiyaz yaratılmış
olur. Bu durumda ise, aynı sırada bulunan Türk Parası alacaklısı ile yabancı
para alacaklısı arasında eşitsizlik meydana gelir. Bu sonuç ise, her sıradaki
alacaklıların eşit hakka sahip olduğunu belirten İ.İ.K.'nun 207. maddesine
aykırılık teşkil eder.
Mahkemece, yukarıda ilkeler doğrultusunda müflis şirketten olan
alacağın iflas tarihindeki kur üzerinden Türk Parasına çevrilerek masaya
kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması
isabetsizdir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle davacının temyiz
itirazlarının reddine, ikinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün davalı
yararına BOZULMASINA, davalının peşin harcının istek halinde iadesine,
10.10.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Y.Mete Günel G.Nazlıoğlu K.Acar C.Koçak Y.Özdilek
|
