 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
14.HUKUK DAİRESİ
SAYI:
Esas 1995 Karar
7495 9116
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi :Arpaçay Asliye Hukuk
Tarihi :18.7.1995
Nosu :1992/348-1995/80
Davacı :Arpaçay İlçesi Kümbet Köyü Tüzel Kişiliği
Davalı :Arpaçay İlçesi Dağ Köyü Tüzel Kişiliği
Üçüncü Şahıs :
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 4.8.1992 gününde verilen
dilekçe ile yaylaya elatmanın önlenmesi istenmesi üzerine yapılan muhakeme
sonunda; teknik bilirkişiler tarafından düzenlenen 17.7.1995 günlü krokide
kırmızı taralı olarak gösterilen 450.000 M2 yüzölçümündeki Kümbet Yaylasına,
davalı Dağ Köyünün elatmasının önlenmesine dair verilen 18.7.1995 günlü
hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı Dağ Köyü vekili Av.
Can Aydın tarafından istenilmekle, tayin olunan 5.12.1995 günü için yapılan
tebligat üzerine temyiz eden Dağ Köyü Muhtarı Casim Göker ve vekili Av. Can
Aydın ile karşı taraftan Kümbet Köyü muhtarı Yahya Boy ile vekili Av. İlhan
Babür geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz
dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları
dinlenildi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare
dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili Kümbet Köyüne, Kümbet ve Erdağı yaylalarının
tahsis edildiğini, davalı Dağ Köyünün sözü edilen yaylalara elattığını ve
önlenmesine karar verilmesini istemiştir. 12.7.1995 günü yapılan keşifte
dinlenilen mahalli bilirkişi Şükrü Torunoğulları, Kümbet Köyü ve Dağ Köyü
sınırının doğu kısımdan Çerkez yolundan başladığını, oradan Sarıçayırın
üstünden Alacık Kaya'ya gittiğini; belirttiği sınırın üstünün Kümbet köyünün
"Kümbet Yaylası" ve mezkür sınırının alt kısmının Dağ Köyünün mülki sınırı
olduğunu, Erdağı Köyünün muhtarı olup Erdağı Yaylasının Kümbet Yaylası ile
hem hudut olup yıllarca bu yayla çıktığından hudutları ve kadim durumu çok
iyi bildiğini, doğu kısımların Erdağ Yaylası kapsamında olduğunu söylemiştir.
Teknik bilirkişiler Tarık Durmuş, Alim Şaştım ve Ünal Tahrıverdi,
17.7.1995 günlü kroki ve raporlarında, gerekli açıklamalarda bulunduktan
sonra mahalli bilirkişi beyanına göre, krokide kırmızı taralı olarak
gösterdikleri 450.000 M2 yüzölçümündeki çekişmeli taşınmazın, Kümbet Yaylası
hudutları içinde kaldığını bildirmişlerdir.
31.5.1965 gün ve 4/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca,
mer'a, yaylak ve kışlak davalarında, mülki sınırlar nazara alınmaz. Sözü
edilen İçtihadı Birleştirme Kararı gözetilmeden, taraf köylerin, sınır
kayıtlarının uygulanarak yaylaya ilişkin uyuşmazlığın çözümlenmeye
çalışılması doğru değildir.
Arpaçay Asliye Hukuk Mahkemesinin 1992/319 esasında kayıtı olup Kümbet
ve Akmazdam köyleri arasında görülen davanın keşfide, 12.7.1995 günü
yapılmıştır. O davanın keşfinde Erdağı Yaylasının keşif yerine uzak olduğu;
bu davanın keşfinde ise, Erdağı Yaylasının Kümbet Yaylasına sınır teşkil
ettiği bildirilmiştir. Sözü edilen 1992/319 esas sayılı dosyada mevcut
Arpaçay Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.10.1949 gün ve 1948/80 esas, 1949/188
karar; 25.12.1990 gün 1988/217 esas, 1990/1197 karar ve 18.7.1995 gün,
1992/319 esas, 1995/79 karar sayılı ilamlarında, Nizalı yerin Kümbet Yaylası
dışında kaldığı belirtilmiştir. Yine Arpaçay Asliye Hukuk Mahkemesinin
2.5.1978 gün ve 1975/201 esas, 1978/170 karar sayılı ilamında ise, davacı
Arpaçay İlçesi Kümbet Köyü ve davalı Susuz İlçesi Yaylacık Köyü olup
çekişmeli taşınmazın, Çerkez yolunun kuzeyinde kaldığı ve Kümbet Yaylasının
sınırı dahilinde olduğu açıklanmıştır. Yukarıda açıklandığı vechile iş bu
davada, mahalli bilirkişi beyanında ve teknik bilirkişi kurulu raporunda,
dava konusu taşınmazın, Kümbet Yaylası içerisinde bulunduğu belirtilmiştir.
Her nekadar çekişmeli taşınmazlar aynı değil isede, iki ayrı gurupta
belirtilen ilamlar, Kümbet Yaylasının çerkez yoluna göre durumunu ve
arazideki kapsamını belirleme bakımından çelişmektedirler. Açıklanan
çelişikler, sözü edilen davalarda ve iş bu davada, Kümbet Köyüne ait tahsis
kararının uygulanmaması ve dolayısıyle Kümbet Yaylasının zemindeki kapsamının
belirtilmemesinden kaynaklanmaktadır.
Ayrıca, mahalli bilirkişi Şükrü Torunoğulları, Erdağ Köyüne mensup ve
muhtarı olduğu, Erdağ Yaylasının Kümbet Yaylasına hem hudut olup yıllarca bu
yaylaya çıktığını bildirmiştir. Kümbet Köyüne (Kümbet ve Erdağı Yaylalarının)
tahsis edilmesi ve mahalli bilirkişinin Erdağı Yaylasından yararlandığını
bildirmesi ve dolayısiyle Kümbet Köyü ile menfaat birliğinin bulunması
karşısında, onun tarafsız sayılamayacağı kanısı hasıl olmaktadır.
Taraf Köyler, 27.10.1988 gün ve 3488 sayılı Yasa ile yürürlükten
kaldırılan 10 nisan 1340 gün ve 474 sayılı Yasa ile 9.6.1934 gün 2502 sayılı
yasanın uygulama alanında bulunmaktadırlar. Arpaçay İlçe İdare Kurulunun
4.4.1936 gün 49 sayılı kararı ile Kümbet Köyüne (Kümbet ve Erdağı Yaylaları
ve Dağ Köyüne (Hacı Kalo yaylasının 1/2'si) tahsis edilmiştir. Taraf köylere
tahsis edilen yaylaların sınırları belirtilmemiş ve haritaları bulunmadığı
bildirilmiş ise de, söz konusu yaylalar belli ve bilinen yerlerdir. Bu
durumda uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Yüksek Hukuk Genel Kurulunun
30.4.1975 gün ve 1973/1-824 esas, 578 sayılı ilamlarında açıklandığı vechile,
dava konusu yerde yararı bulunmayan komşu köy ve kasaba halkından yöreyi iyi
bilen yaşlı ve tarafsız kimseler arasından seçilecek mahalli bilirkişiler ve
aynı kural uyarınca tarafların gösterecekleri tanıklar aracılığıyla Kümbet
yaylasının herkesce bilinen ve belli olan sınırlarının arazide saptanması,
gerek ilçe idare kurulunun ve gerekse 1992/319 esas sayılı dosyada mevcut
Toprak Tevzi Komisyonunun 4753-5618 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma yasası
uyarınca yaptığı tahsis ve krokilerden söz konusu saptama işinde
yararlanılması, icabı halde aynı şekilde Erdağ ve Hacı Kalo Yaylalarında
arazideki yerlerinin belirlenmesi, ayrıca çekişmeli taşınmazın da zemindeki
yerinin tespiti, teknik bilirkişilere keşfi izlemeye ve infaza elverişli
olmak üzere yaylaların ve dava konusu yerin ölçekli krokilerinin
çizdirilmesi, tarafların delillerin toplanması, dava konusu yerin Kümbet
Köyünün dayanağı olan tahsis kararı kapsamında kaldığı anlaşılırsa davanın
kabulü icap eder. Aksi takdirde, yani çekişmeli yerin, davalı Dağ Köyünün
yaylası kapsamında kaldığı tespit edilirse, o zaman davanın reddi hususunda
hüküm kurulur. Dava konusu taşınmazın taraf köylerin yaylaları dışında
olduğu tespit edilirse, o zaman, varsa diğer delillerle birlikte mahalli
bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla sözü edilen yerin, ötedenberi ne şekilde,
hangi amaçla ve kim tarafından kullanıldığının, o yeri kullananın korunmaya
değer bir hakkı olup olmadığının saptanması ve hasıl olacak sonuç dairesinde
bir hüküm kurulması gerekir.
Bu itibarla, eksik inceleme ve soruşturmaya, yetersiz keşfe ve
bilirkişi sözlerine istinaden, davalı köy temsilcisine savunma olanağı
tanınmadan ve tarafların tanıkları dinlenmeden kurulan hüküm, usul ve yasaya
aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Dağ Köyü vekilinin yerinde
görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde
peşin alınan temyiz harcının yatırana iadesine, 250.000 (ikiyüzellibin) lira
duruşma vekalet ücretinin Kümbet Köyünden alınarak Dağ Köyüne ödenmesine,
5.12.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
E.Özdenerol S.Uysal N.Akman M.H.Surlu M.S.Özer
|
