 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
14. HUKUK DAİRESİ
Esas 1995 Karar
7194 9114
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi :Kadıköy 6.Asliye Hukuk
Tarihi :25.5.1995
Nosu :1992/885-1995/435
Davacı :Onur Şarman
Davalı :Coşkan Daş 2-Ceylan Tuğrul (Daş) 3-Apeas
Mühendislik Ticaret ve Sanayi Kollektif Şirketi
Erkan Özcen ve ortakları
Üçüncü Şahıs :
Davacı Onur Şarman vekili tarafından, davalılar aleyhine 3.12.1992
gününde verilen dilekçe ile kişisel hakka dayanarak tapu iptali ve tescil,
mümkün olmadığı takdirde tazminat istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda;
davanın kabulüne ve İstanbul İli Kadıköy İlçesi Bostancı mahallesinde kain ve
tapu sicilinin 67 pafta 316 ada 113 parsel sayısında kayıtlı taşınmazda,
Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul'a (Daş) ait kat irtifaklı 100/1400 arsa payı ile
bu paya tekabül eden 1. kat 1 numaralı meskenin tapu kaydının iptali ile sözü
edilen arsa payı ve meskenin davacı Onur Şarman adına tapu kütüğüne tesciline
dair verilen 25.5.1995 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi
davalılar Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul (Daş) vekilleri Av. Nurettin Daş
tarafından istenilmekle, tayin olunan 5.12.1995 günü için yapılan tebligat
üzerine temyiz eden davalılar Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul (Daş) vekilleri Av.
Nurettin Daş ile karşı taraftan davacı Onur Şarman ve vekili Av. Adem
Topaloğlu geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan
temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü
açıklamaları dinlenildi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı.
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
K A R A R
Davacı Onur Şarman vekili, davalılar Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul'un
(Daş) İstanbul İli Kadıköy İlçesi Bostancı mahallesinde kain ve tapu
sicilinin 67 pafta 316 ada 113, 114 ve 115 parsel sayısında kayıtlı
taşınmazların malikleri olduklarını ve Apeas Mühendislik Ticaret ve Sanayii
Kollektif Şirketi Erkan Özcan ve ortakları ile sözü edilen taşınmazlara kat
karşılığı inşaat yapılması hususunda anlaştıklarını, inşaatın tamamlandığını,
maliklerin ve daire satın alanların dairelerinde oturduklarını;
müvekkilinin yükleniciden 113 parsel sayılı taşınmazda mevcut A Blokta 1.
katta 1 numaralı daireyi satın aldığını, dairenin teslim edildiğini ve onun
bu dairede oturduğunu, tapusunun verilmediğini bildirerek tapu sicilinin 67
pafta 316 ada 113 parsel sayısında kayıtlı taşınmazda, davalılar Coşkan Daş
ve Ceylan Tuğrul'a (Daş) ait tapu kaydının iptali ile kat irtifakına göre
100/1400 arsa payı ile bu paya tekabül eden l. katta 1 numaralı dairenin
davacı Onur Şarman adına tescilini, mümkün olmadığı takdirde uzman bilirkişi
aracılığıyla dairenin saptanacak bedelinin en yüksek faiz ile birlikte
davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine karar
verilmesini istemiştir.
Kadıköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.12.1991 gün ve 1990/785 esas,
1991/888 karar sayılı ilamı ile, arsa sahipleri Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul
(Daş) tarafından davalı Onur Şarman aleyhine açılan ve Apeas Kollektif
Şirketi temsilcisi Erkan Özcan'ın müdahil olduğu dava sonunda, yüklenici
edimini yerine getirmediğinden ve karşı tarafın da edimini yerine getirmesini
isteyecek durumda olmadığından Onur Şarman'ın, tapu sicilinin 67 pafta 316
ada 113 parsel sayısında kayıtlı taşınmazda 100/1400 arsa payına tekabül eden
1 No.lu meskene elatmasının önlenmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamına, kararda yazılı delil ve gerekçelere; işbu dava ile
müzkür ilam arasında taraf ve müddeabih dışında hukuki neden birliği
olmadığına, H.U.M.K.nun 237. maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmediğine
ve bu durumda kesin hükmün varlığından sözedilemeyeceğine göre, mümeyyizler
vekilinin kesin hükme ve sair hususlara değinen diğer temyiz itirazlarının
reddi gerekmiştir.
Kural olarak arsa sahibi ile yüklenici kat karşılığı inşaat yapılması
hususunda anlaştıklarında ve anlaşma koşulları yerine getirildiğinde
yüklenici kişisel hak kazanır. Bu kişisel hakka dayanarak yüklenici arsa
sahibinden inşaat anlaşması uyarınca kendisine bırakılan bağımsız bölümlerin
mülkiyetlerinin adına nakledilmesini isteyebilir veyahutta Borçlar Yasasının
162 ve onu izleyen maddeleri hükmünce yazılı olmak koşulu ile arsa sahibinin
rıza ve muvafakatını almaya gerek görmeden sözkonusu kişisel hakkını üçüncü
kişiye temlik edebilir. Üçüncü kişi gerek akidi olan yükleniciye ve gerekse
arsa sahibine karşı temellük ettiği kişisel hakkı ileri sürme olanağına
sahiptir. Bu nedenle üçüncü kişi kendisine satılan bağımsız bölüm veya
bölümlerin mülkiyetlerinin adına nakledilmesini isteyebilir.
Haricen düzenlenen 25.10.1984 günlü kat karşılığı sözleşmesi ile arsa
sahipleri Ceylan Daş ve Coşkan Daş ile yüklenici Apeas Mühendislik Ticaret ve
Sanayi Kollektif Şirketi Erkan Özcan ortakların arasında İstanbul İli Kadıköy
İlçesi Bostancı Mahallesi Çatalçeşme mevkiinde kain ve tapu sicilinin 67
pafta 316 ada 113, 114 ve 115 parsel sayısında kayıtlı taşınmazlara üç blok
halinde ve her blokta 14 daire olmak üzere inşaat yapılması, toplam 42 adet
dairenin 21 adedinin arsa sahiplerine ve 21 adedinin de yükleniciye ait
olması hususunda anlaşmışlardır. 16.3.1989 günü düzenlenen ek sözleşme ile
arsa sahipleri ve yüklenici yetkilileri geciken inşaatın daha fazla
gecikmeden bitirilmesi için şantiye çalışması, harcamalar, işçi ve ekiplerin
temini ve çalıştırılmaları amacı ile inşaatı Coşkan Daş'a devretmişlerdir. Bu
arada haricen düzenlenen 12.12.1989 günlü sözleşme ile yüklenici şirket
temsilcisi, Onur Şarman'a, eser sözleşmesinde yüklenici şirkete bırakılan
dava konusu daireyi satmış ve satış bedelini aldığını bildirmiştir.
Yüklenici Apeas Mühendislik Ticaret ve Sanayi Kollektif Şirketi Erkan
Özcan ve ortakları vekili tarafından, arsa sahipleri aleyhlerine tazminat, A
1 ve B 11 numaralı dairelerin tescili istemi ile Ankara Ticaret Mahkemesine
dava açtığı bildirilmiş, dosyaya iddia ve savunma ile ilgili dilekçe
örnekleri ibraz edilmiştir. Yukarıda açıklanan kural uyarınca davacının arsa
payı ile birlikte çekişmeli dairenin adına tescilini isteyebilmesi için
yüklenicinin eser sözleşmesi ile yükümlendiği edimini yerine getirmesi ve
dolayısiyle kişisel hak kazanması gerekmektedir. Ankara Ticaret Mahkemesinde
görülmekte olduğu bildirilen davada, yüklenicinin kişisel hak kazanıp
kazanmadığı saptanacak ve bunun sonucu olarak işbu davanında konusu teşkil
eden (A1) ile dava dışı (B11) No.lu dairelerin tescilleri için lehte veya
aleyhte bir karar verilecektir. Ankara Ticaret Mahkemesince verilecek karar
nazara alınarak hüküm kurulacağına göre, sözü edilen davanın işbu dava için
ön mesele teşkil ettiği ve sonucunun beklenmesi, bu arada o davaya ibraz
edilecek hakem kurulu kararında incelenmesi gerektiği düşünülmemiştir.
Ankara Ticaret Mahkemesince, yüklenicinin edimini yerine getirip
kişisel hak kazandığı saptanmadığı, (A1 ve B11) numaralı dairelerin tescili
için hüküm kurulmadığı ve herhangi bir nedenle sözü edilen dava
sonuçlanmadığı takdirde, işbu davada, iddia ve savunma doğrultusunda inceleme
ve soruşturma yapılarak uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekmektedir. Yargılama
sırasında, 19.1.1994 günü yapılan keşiften sonra Hukukçu Sezai Aytan, İnşaat
Yüksek Mühendisi Poroy ve Mimar Varol Arıkan'dan teşekkül eden bilirkişi
kurulu 18.3.1994 günlü raporlarında, dava tarihinde çekişmeli dairenin
(1.650.000.000) lira değerde olduğunu, 13.2.1995 günlü ek raporlarında,
16.3.1989 günlü sözleşme ile inşaatın Coşkun Daş'a teslim edildiğini,
inşaatın tamamlanması açısından Apeas Mühendislik Ticaret ve Sanayi Kollektif
Şirketi Erkan Özcan ve ortaklarının ana sözleşmenin 12. maddesinin (L)
bendinde belirtilen yükümlülüğünün ortadan kalktığını, keşif sırasında
yapılan incelemede binaların ve ortak sosyal tesislerin tamamlandığını,
dairelerin iskan edilerek konut olarak kullanıldıklarının görüldüğünü, buna
göre binanın yapım oranının 100 olduğunu bildirmişlerdir. Davalı arsa
sahipleri Coşkan Daş ve Ceylan Tuğrul (Daş) vekilleri, detaylı açıklama
yaparak inşaatta eksik ve kusurlu işler bulunduğunu bildirmiş, bilirkişi
kurulu raporuna itiraz etmiştir. Diğer davalar ve tespitler sırasında alınan
raporların eski tarihli oldukları, inşaatın peyderpey yapıldığı, bilirkişi
kurulu raporunun detaylı açıklamayı haiz olmadığı ve itiraza maruz kaldığı
gözönüne alınarak yüklenicinin inşaatı tamamlamak suretiyle kişisel hak
kazanıp kazanmadığının ve dolayısiyle işbu davanın dinlenme olanağının
tespiti için uzman bilirkişiler aracılığıyla mahallen keşif yapılması,
inşaatın tamamlanıp tamamlanmadığı tespiti yapılan ve yapılmayan işlerin
yüzde () olarak bildirilmesi ve parasal olarak değerlendirilmesi hususunda
uzman bilirkişilerden gerekçeli rapor istenmesi gerekir. Yapılacak inceleme
ve soruşturma sonunda yüklenicinin edimini yerine getirdiği ve dolayısiyle
kişisel hak kazandığı anlaşılırsa, dava kabul edilmelidir. Yapılacak inceleme
ve soruşturma sonunda inşaatın eksik ve yapılan işin kusurlu olduğu tespit
edilirse yükleniciye inşaatı tamamlaması ve kusurlu işi düzeltmesi veya
bedelini depo etmesi için önel verilmelidir. Yüklenici önele rağmen edimini
yerine getirmezse, yapılan eserin 95 veya daha fazla oranda olduğu, noksan
ve kusurlu işin tamamlanması için gerekli bedelin mütehammil derecede
bulunduğu tespit edilirse, davacıya söz konusu bedeli Mahkeme veznesine veya
tayin edilecek tevdi mahalline yatırması için önel verilmeli ve hasıl olacak
sonuç dairesinde hüküm kurulmalıdır.
Bu itibarla, eksik inceleme ve soruşturmaya istinaden ve açıklanan
hususlar gözetilmeden kurulan hüküm isabetli bulunmamış ve bozulması icap
etmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle mümeyyizler vekilinin yerinde
görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde
peşin alınan temyiz harcının yatırana iadesine, 250.000 (ikiyüzellibin) lira
duruşma vekalet ücretinin davacı Onur Şarman'dan tahsili ile davalılar Coşkan
Daş ve Ceylan Tuğrul'a (Daş) ödenmesine, 5.12.1995 gününde oybirliği ile
karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
E.Özdenerol S.Uysal N.Akman M.H.Surlu M.S.Özer
|
