 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
11. Ceza Dairesi
Esas No :1995/6
Karar No :1995/6 YARGITAY İLAMI
Tebliğname :11/7296
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının tamamını veya bir kısmını tağyir ve
tebdil veya ilgaya cebren teşebbüs etmek ve bu suça fer'an katılmak Hükümet
aleyhine halkı silahlı isyana; Türkiye halkını birbiri aleyhine
silahlandırarak mukateleye teşvik etmek, silahlı çeteye mensup olmak,
silahlı çeteye yardım ve yataklıkta bulunmak, kasten ve nitelikli adam
öldürmek, öldürmeye teşebbüs etmek, silahla yaralamak, silahlı gasb,
patlayıcı madde atmak, ruhsatsız silah bulundurmak ve taşımak, tehdit,
hırsızlık, görevli memura silahla direnmek ve sair suçlardan sanıklar HİKMET
UYGUR, HÜSEYİN DEMİRCİ, NEVZAT ENCÜMENCİLER, ALİ ÇAKIROĞLU, MAHİR ÖZDURAN,
TEVFİK SAFRAN, HÜSEYİN TUĞ, TURGAY ERDİNÇ, ENGİN ARICAN, ALİ COLAY, SEBAHAT
ÇAKIROĞLU, GÜRHAN GÜRSOY, ERTUĞRUL DİNLETEN SÜLEYMAN ÖZCAN, İDRİS ÖZNUR, SAİT
OĞUZ YEĞİN, İBRAHİM ETHEM AKKAYA, NAMIK ACAR, KEMAL İMAMOĞLU, HÜSEYİN ÖZGÜL,
MUSTAFA SAİM ÇİLENGİR (ÖZGÖREN), SUAT EZBERCİ, ATİLLA YÜCEAK, MUZAFFER
TUNCER, OSMAN SAFRAN, SALİH GÜRSOY, ALİ GÖKKAYA, MÜJDAT AKGÜN, SEDAT ERTİK,
ALİ BÜLENT SARITAŞ, MUSTAFA HİLMİ BEGÜNCAN, LÜTFİ KILIÇ, NECDET ATILGAN,
MUSTAFA ZÜLAL, ABİDİN ÇABUK, RAMAZAN SALCAN, HAYATİ METİNOĞLU, DURSUN
ERGÜLER, HÜSEYİN GÖK, İSMET UNUTMA ve AZİZ BİNBİR haklarında İstanbul
Sıkıyönetim 2 Numaralı Askeri Mahkemesinin 17.8.1990 gün, Esas 1988/40, Karar
1990/14 sayılı kararı ile verilen mahkumiyet, beraat, davanın ortadan
kaldırılması, görevsizlik ve tefrik hükümlerinin temyizen incelenmesi, Askeri
Savcı, Müdahil Tekel İdaresi vekili, bir kısım sanık ve vekilleri tarafından
talep edilmek ve mahkumiyet hükümlerinden bazıları re'sen temyize tabi
olmakla dava dosyası gönderildiği Askeri Yargıtay 4. dairesince 30.12.1993
tarihinde yürürlüğe giren 3953 sayılı kanunun 2. maddesi ile 1402 sayılı
kanuna eklenen 5. maddeye dayanılarak 4.1.1994 tarihinde Yargıtay'a intikal
ettirilmiş ve Yargıtay 9. Ceza Dairesinin, Yargıtay Kanununun 4053 sayılı
Kanunla değişik 14. maddesi uyarınca 25.1.1995 gün ve Esas 1994/171 Karar
1995/370 sayılı görevsizlik kararı üzerine dairemize tevdi edilmiş olmakla,
bir kısım sanıklar vekillerinin talepleri üzerine tayin olunan duruşma
gününde uygun tebligata rağmen gelmedikleri anlaşıldığından tüm sanıklar
yönünden evrak üzerinde yapılan inceleme sonunda:
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
1- Silahlı çete mensubu olmak suçundan sanık SALİH GÜRSOY hakkında
verilen beraat kararına karşı, vekillerince vaki temyiz itirazlarının kararın
gerekçesine yönelmediği ve beraat kararlarının sanık tarafça gerekçesi
dışında temyizinin mümkün bulunmadığı, sanık SEDAT ERTİK hakkında ise İzmir
C. Başsavcılığı tarafından davaya konu olayla ilgili hazırlık soruşturması
yürütüldüğünden bahisle davanın ayrı bir esasa kaydedilerek yargılamanın
sürdürülmesi için verilen tefrik kararının niteliği ve nihai bir karar
olmaması nedeniyle temyiz yeteneğinin bulunmadığı anlaşıldığından adları
geçen sanıklar vekillerinin bu kararlara yönelik temyiz isteklerinin CMUK.nun
317. maddesi uyarınca kısmen istem gibi REDDİNE.
2- Sanıklardan HÜSEYİN ÖZGÜL, MUSTAFA SAİM ÇİLENGİR (ÖZGÖREN), SEBAHAT
ÇAKIROĞLU, GÜRHAN GÜRSOY, SUAT EZBERCİ, AZİZ BİNBİR, ATİLLA YÜCEAK, MUZAFFER
TUNCER ve OSMAN SAFRAN'a isnat olunup, oluşa uygun sabit kabul edilen suçlar
ile, sanıklardan SAİT OĞUZ YEĞİN ile SALİH GÜRSOY ve ALİ GÖKKAYA haklarında
verilen görevsizlik kararlarının konusu olan 6136 sayılı kanuna muhalefet ve
hürriyeti tahdit ve sanık MÜJDAT AKGÜN'ün beraatle sonuçlanan silahlı çetenin
sair efradı olmak suçlarının kanunda gerektirdiği cezalarının niteliğine ve
üst sınırlarına göre TCK.nun 102/3-4 ve 104/2. maddelerinde öngörülen
zamanaşımı sürelerinin, suç ve inceleme tarihleri itibariyle dolmuş
bulunduğu anlaşıldığından, sair yönleri incelenmeksizin adı geçen sanıkların
belirtilen suçlarından kurulan hükümlerin CMUK.nun 321. maddesi uyarınca
kısmen istem gibi BOZULMASINA, aynı Kanunun 322. maddesinin öngördüğü yetkiye
dayanılarak gerçekleştiği belirlenen zamanaşımı nedeniyle sözü edilen kamu
davalarının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3-Sanıklardan HİKMET UYGUR, HÜSEYİN DEMİRCİ, NEVZAT ENCÜMEN CİLER, ALİ
ÇAKIROĞLU, MAHİR ÖZDURAN, TEVFİK SAFRAN, HÜSEYİN TUĞ, TURGAY ERDİNÇ, ENGİN
ARICAN, ALİ COLAY, İBRAHİM ETHEM AKKAYA, NAMIK ACAR ve KEMAL İMAMOĞLU
haklarındaki mahkumiyet, sanık ERTUĞRUL DİNLETEN hakkındaki mahkumiyet ve
beraat, sanıklardan SÜLEYMAN ÖZCAN ve İDRİS ÖZNUR haklarındaki beraat ile
sanık SAİT OĞUZ YEĞİN hakkındaki davanın ortadan kaldırılması kararlarıyla
ilgili temyizlere gelince:
Sanıklardan HÜSEYİN TUĞ, TURGAY ERDİNÇ, ENGİN ARICAN, ALİ COLAY,
İBRAHİM ETHEM AKKAYA, NAMIK ACAR ve KEMAL İMAMOĞLU'nun mensubu bulundukları
yasa dışı THKP-C Eylem Birliği adlı silahlı çetenin mevcut anayasal düzeni
yıkıp, yerine Marksist-Leninist ilkelere dayalı bir rejim getirmek şeklindeki
amacı doğrultusunda gerçekleştirdikleri mahkemece sabit kabul edilen
eylemlerin, suç tarihindeki örgütsel bağlılık ve ülke genelindeki organik
bütünlük içinde kişiler üzerinde ve toplumda panik ve dehşet havası
yaratabilecek ve kurulu anayasal düzenin yıkılması tehlikesini doğurabilecek
yoğunluk ve vehamette olduklarından TCK.nun 146. maddesinin 1. fıkrasındaki
suçu oluşturduğu gözetilmeden aynı maddenin 3. fıkrasıyla ceza tayini karşı
temyiz bulunmadığından bozma nedeni sayılmamıştır.
Toplanan deliller karar yerinde incelenip, sanıklardan HİKMET UYGUR,
HÜSEYİN DEMİRCİ, NEVZAT ENCÜMENCİLER, ALİ ÇAKIROĞLU, MAHİR ÖZDURAN, TEVFİK
SAFRAN ve ERTUĞRUL DİNLETEN'in TC. Anayasasının tamamını veya bir kısmını
tağyir, tebdil ve ilgaya cebren teşebbüs etmek, sanıklardan HÜSEYİN TUĞ,
TURGAY ERDİNÇ, ENGİN ARICAN ve ALİ COLAY'ın aynı suça iştiraklerinin subutu
kabul, oluşa ve soruşturma sonuçlarına uygun bir şekilde vasıfları tayin
edilmiş, cezayı azaltıcı kanuni ve takdiri nedenler incelenip uygulanmış,
savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, sanık SÜLEYMAN ÖZCAN'ın
2.7.1979 tarihinde oto gasbı ve Alanya Tekel Satış Deposunun silah zoruyla
soyulması, sanık İDRİS ÖZNUR'un 5.3.1980 tarihinde Soma Garp Linyitlerinde
çalışan işçilerin ücretlerinin bankaya götürülmesi sırasında silah zoruyla
gasb edilmesine eksik kalkışmak ve sanık ERTUĞRUL DİNLETEN'in 12.4.1979
tarihinde ABD'li astsubaylar Edvard A. Claypool'un taammüden öldürülmesi
Jeffery P. Wail'in öldürülmeye teşebbüs edilmesi olaylarına katıldıkları
iddiaları yönünden elde edilen delillerin hükümlülüklerine yeter nitelik ve
derecede bulunmadığı, sanık SAİT OĞUZ YEĞİN yönünden de silahlı çete
mensuplarına hal ve sıfatlarını bilerek yardım olarak belirlenen suçun,
işleniş ve karar tarihleri itibariyle zamanaşımına uğradığı gerekçeleri
gösterilerek kabul ve takdir kılınmış, incelenen dosyaya göre verilen
hükümlerde eleştiri dışında bir isabetsizlik bulunmadığından müdahil vekili
ile Askeri Savcının ve bir kısım sanıklar ve vekillerinin subuta, vasfa,
uygulamaya ve sair hususlara yönelen ve yerinde görülmeyen temyiz
itirazlarının reddiyle eleştiri dışında usul ve yasaya uygun bulunan adı
geçen sanıklarla ilgili hükümlerin kısmen istem gibi ONANMASINA,
4-Sanıklardan ALİ BÜLENT SARITAŞ, MUSTAFA HİLMİ BEGÜMCAN, LÜTFİ KILIÇ
ve NEJDET ATILGAN haklarında kurulan ve re'sen de temyize tabi hükümlerle
ilgili temyize gelince:
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere,
mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun oluşan kanaat ve takdirine, müdahil
idarenin sanıklar hakkındaki ilk hükmü temyiz etmemiş olması nedeniyle,
tazminat konusunda kazanılmış hakkın doğmuş bulunmasına, bu konuda hukuk
mahkemesine başvurma hakkını engelleyici bir hükmün de kurulmamasına, tetkik
olunan dosya içeriğine göre subutun kabulüyle, suç niteliğinin tayininde,
uygulama ve sair hususlarda bir isabetsizlik görülmediğinden, Askeri Savcı ve
sanıklardan ALİ BÜLENT SARITAŞ, LÜTFİ KILIÇ'ın ve sanıklar vekillerinin
temyiz dilekçelerindeki itirazlarının tamamı ile müdahil idare vekilinin sair
itirazlarının reddine;
Ancak :
Müdahil Tekel idaresinin, davada kendisini vekille temsil ettirdiği
gözetilmeden lehine makdu vekalet ücreti tayin olunmaması,
Kanuna aykırı ve müdahil Tekel İdaresi vekilinin temyiz itirazı bu
itibarla yerinde görülmüş ise de bu cihetin yeniden yargılama yapılmasına
gerek kalmadan CMUK.nun 322. maddesinde öngörülen yetkiye dayanılarak
düzeltilmesi mümkün görüldüğünden "müdahele tarihinde yürürlükte bulunan
Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri'ne göre tayin olunan 250.000 lira avukatlık
ücretinin sanıklardan ayrı ayrı alınarak müdahile verilmesine" ibaresinin
hükme eklenmesi suretiyle sair yönleriyle usul ve yasaya uygun bulunan adı
geçen sanıklarla ilgili hükümlerin DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
5-Diğer hükümlere yönelik temyizlere gelince:
Sair temyiz itirazlarının reddine;
Ancak :
a) Sanıklardan MUSTAFA ZÜLAL, SÜLEYMAN ÖZCAN, HAYATİ METİNOĞLU, DURSUN
ERGÜLER ve İSMET UNUTMA'nın, oluşa ve toplanan delillere uygun olarak sabit
kabul edilen ve örgütçe önceden hazırlanan bir plan ve iş bölümü içerisinde
ve dayanışmalı olarak gerçekleştirilen eylemlere doğrudan ve fiilen
katıldıklarının anlaşılmasına ve bu eylemlerin işleniş şekli, zamanı ve diğer
özellikleri itibarıyla, örgütün ülkede kurulu Anayasal düzenin ortadan
kaldırılması şeklindeki amacına yönelik olarak örgütsel bağlılık ve ülke
genelindeki organik bütünlük içerisinde ağır zarar tehlikesi sonucunu
doğuracak boyut ve önemde bulunmaları karşısında TCK.nun 146. maddesinin 1.
fıkrasındaki "cebren teşebbüs" kapsamında değerlendirilip, bu fıkra uyarınca
ceza tayini gerekirken, araç suçlarındaki konumlarından hareketle sanıkların
"fer'i şerik" kabulüyle yazılı biçimde hüküm kurulması,
b) Sanıklardan ABİDİN ÇABUK ve RAMAZAN SALCAN'ın 21.11.1978 tarihinde
Mustafa Kaya'ya ait otonun gasbı ve Halk Bankası Manavgat Şubesinin
soyulması, 8.10.1979 tarihinde Hasan Alış'tan oto gasbı ve Serik Tekel Satış
Deposuna baskın ile para gasbı, 27.2.1980 tarihinde Antalya-Korkuteli yolunda
Ziraat Bankasına ait para taşıyan aracı soymaya teşebbüs, bu aracı koruyan
güvenlik görevlileriyle silahlı çatışmaya girmek ve muhafız araba şöförü
Nazif Kaya'yı yaralamak, ayrıca sanık ABİDİN ÇABUK'un 7.12.1979 tarihinde
İsmail Çıtak'a ait otonun gasbı ile Serik Tekel Satış Deposuna silahlı baskın
ve burada görevli memur Ali Özcan'ın öldürülmesi ve polis memuru Ayhan
Demir'in yaralanması, ayrıca sanık RAMAZAN SALCAN'ın 3.8.1980 tarihinde Side
Cennet Motel'de silahlı gasb, sanık İDRİS ÖZNUR'un 12.4.1979 tarihinde İzmir
Fuar'ı civarında ABD'li Başçavuş E.A. Claypool'un taammüden öldürülmesi, J.P.
Wail'in öldürülmesine teşebbüs edilmesi olaylarına doğrudan ve fiilen
katıldıklarına ilişkin kolluktaki ifadelerinin, suç ve ortaklarının
ikrarları, görgü tanıklarının oluşa uygun düşen anlatımları, yer gösterme
tutanakları, dosyada mevcut bilgi ve belgelerle doğrulandığı ve subutlarının
kabulü gerektiği ve bu eylemlerin mahkemece sabit kabul edilen diğer
eylemlerle birlikte TCK.nun 146/1 maddesindeki suçu oluşturdukları
gözetilmeden yukarıda gösterilen eylemlerden beraatlerine hükmolunup, sabit
kabul edilen eylemlerinin TCK.nun 146/3. maddesi kapsamında değerlendirilmesi
suretiyle eksik ceza tayini,
c) Sanık HÜSEYİN GÖK'ün 2.7.1979 tarihinde Alanya Tekel Satış
Deposunun silahla soyulması eylemine fiilen katıldığının kabulü ile sonucuna
göre hukuki durumunun takdir ve tayininin gerektiğine ilişkin Askeri Yargıtay
bozma kararına uyulduğu halde yeniden yapılan yargılama sonunda, delillerde
bir değişiklik olmamasına karşın subutun kabul edilmemesi ve diğer eylemlerin
TÇK.nun 169. maddesi kapsamında kalması nedeniyle dava zamanaşımının
gerçekleştiğinden bahisle hakkındaki davanın ortadan kaldırılmasına karar
verilmesi ve bu suretle takdir ve kararda çelişkiye düşülmesi,
d) Hiçbir araştırmaya gerek kalmadan dosya içeriğiyle sabit bulunan
müdahil Tekel İdaresinin zararına ilişkin maddi tazminat isteğine
hükmolunması gerektiğinin gözetilmemesi,
e) Davada kendisini vekille temsil ettiren müdahil Tekel İdaresi
lehine vekalet ücretine hükmolunmaması,
Kanuna aykırı ve vaki temyizler bu itibarla yerinde görülmüş
olduğundan sanıklar ABİDİN ÇABUK, RAMAZAN SALCAN, İDRİS ÖZNUR ve HÜSEYİN GÖK
hakkında verilen hükümlerin bu nedenlerden dolayı CMUK.nun 321. maddesi
uyarınca kısmen istem gibi BOZULMASINA 18.4.1995 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
S.KANADOĞLU N.OK H.DEMİRÖRS Y.TURAN Z.ASLAN
|
