 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI:
ESAS 1995 KARAR
6941 8491
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ :İzmir 6. Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ :4.5.1995
NO :387-403
DAVACI :SSK Genel Müdürlüğü vekili avukat Rümeysa Göl
DAVALI :Kültür Bakanlığı vekili avukat Nalüye Gürel
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine
yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz
edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalının peşin ödenmesi gereken 1993 yılı 2. altı aylık dönem
kirası 113.724.000 Tl.nı ödemediğini öne sürerek bunun 31.3.1994 tarihine
kadar işlemiş 63.763.333 Tl. faizi olmak üzere toplam 177.487.333 Tl.
alacağının 1.4.1994 tarihinden itibaren hesaplanacak aylık 12 faizi ile
birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, kira parasının davadan sonra 30.9.1994 tarihinde davacıya
ödendiğini davacının sözleşmeye göre yasal oranda faiz isteyebileceğini
beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece davacının 149.056.333 Tl. faiz alacağının davalıdan
tahsiline fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından
temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun
gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik
bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan diğer
temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Tarafların kabulünde olan 1.1.1991 başlangıç tarihli kira
sözleşmesinin "hususi şartlar" 1. maddesinde "... kira bedellerinin
belirtilen süre içinde ödenmemesi halinde... geçiken süre için 30 temerrüt
faizi alınır" yazılıdır. Bu kira sözleşmesi 1 yıllık olup 31.12.1991
tarihinde yenilenmiş, 1.1.1992'de başlayan yeni dönem de 31.12.1992 tarihinde
son bulmuş, 1.1.1993 tarihinden itibaren yasal olarak 1 yıl süre ile
31.12.1993 tarihine kadar uzamıştır. Davaya konu kira alacağı ise bu sözleşme
hükmüne göre en geç Ağustos ayı sonuna kadar peşin ödenmesi gereken 2. dönem
kira parasıdır. Bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık davacının kira alacağına 14.9.1993 tarihli Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren 503 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin 4.
maddesi ile değiştirilen 4792 sayılı yasanın 19. maddesinin son fıkrası ile
getirilen "süresinde ödenmeyen kiralara süresinde ödenmeyen sigorta
primlerine uygulanan oranda geçikme zammı uygulanır" şeklindeki hükmünün aynı
kanun hükmündeki kararnamenin geçici 3. maddesindeki özel ayrık düzenleme
karşısında uygulanıp uygulanamayacağı noktasında toplanmaktadır. Hemen
belirtelim ki, davacının bu davaya konu kira alacağı taraflar arasındaki
sözleşmeye göre ve bu sözleşmenin hükmünü icra ettiği bir dönemde 1.9.1993
tarihinden önce doğmuş, davalı da bu tarih itibariyle temerrüde düşmüştür.
Anılan kanun hükmündeki kararname ile yapılan değişiklik ise bu tarihten
sonra 14.9.1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu durumda kural olarak
davacının kira alacağına sözleşmelerinde belirtilen oran dahilinde faiz
isteyebileceğinin kabulü gerekir. Sonradan yürürlüğe girmiş olan bir yasanın
davacıya sözleşme dışı bir ayrıcalık tanıdığı davalıya da bir yükümlülük
getirdiği kabul edilemez. Kaldı ki anılan kanun hükmündeki kararnamenin
geçici 3. maddesinde kurumun sahip ve ortağı bulunduğu gayrimenkuller için
1.1.1993 tarihinden önce Borçlar Kanunu ile 6570 sayılı kanuna göre yapılmış
olan kira sözleşmelerinin sözleşmelerin bitim tarihinden itibaren 3 ay sonra
işletme hakkının devrine ilişkin sözleşmelerin ise bu kanun hükmündeki
kararnamenin yürürlük tarihinden itibaren 3 ay sonra sona ereceğine işaret
edilmiş olmakla 1.1.1993 tarihinden önce yapılmış bulunan sözleşmelere de
ayrıca geçerlilik tanınmıştır. Davaya konu kira sözleşmesi ise 1.1.1991
tarihinden yapılmış aynı sözleşme yenilenerek 31.12.1992 tarihine kadar
uzatılmış, bu tarihte tekrar yenilenerek davaya konu döneme gelinmiştir. Şu
durum karşısında sözleşmenin ancak 31.12.1993 tarihinden 3 ay sonra 31.3.1994
tarihinde sona ereceğinde tereddüt edilmemelidir. Öyle ise bu sözleşme anılan
geçici madde hükmü uyarınca sona erinceye kadar taraflar arasındaki
uyuşmazlıklarda; 4792 sayılı yasanın değişik 19. maddesinin son fıkrasında
belirtilen şekilde değil, taraflar arasındaki sözleşmenin hususi şartlar 1.
maddesinde açıklanan 30 faiz oranının uygulanması gerektiğinin kabulü
zorunludur. Hal böyle olunca mahkemece yapılacak iş, temerrüt tarihi 1.9.1993
tarihinden kira parasının ödendiği 30.9.1994 tarihine kadar 30 oranındaki
davacının faiz alacağını belirleyip hükmetmekten ibarettir.
Mahkemenin taraflar arasındaki sözleşme ile yasa hükümlerinin
yorumunda yanılgıya düşüp, 1.1.1993 tarihinden sonraki zaman için davacı
alacağına sigorta primlerine uygulanan oranlarda faiz tahakkuk ettirip hüküm
altına alması usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz
itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle mahkeme kararının
temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 6.10.1995 gününde oybirliğiyle karar
verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan K.Kadıoğlu Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu S.Özyörük
|
