 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Dördüncü Hukuk Dairesi
E. 1995/596
K. 1995/2387
T. 21.3.1995
* DANIŞIKLI (MUVAZAALI) İŞLEM
ÖZET: Danışıklı (muvazaalı) bir hukuksal işlem ile üçüncü kişinin zarara
uğratılması ona karşı işlenmiş bir haksız eylem niteliğinde olduğundan, kural
olarak üçüncü kişiler danışık (muvazaa) nedeniyle tek taraflı veya çok
taraflı hukuksal işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. Ancak, üçüncü
kişinin danışıklı (muvazaalı) işlem ile hakkının zarara uğradığının
benimsenebilmesi için onun; danışıklı (muvazaalı) işlemde bulunandan bir
alacağının mevcut olması ve bu alacağının ödenmesini önlemek amacıyla
danışıklı (muvazaalı) işlemlerde bulunduğunun saptanması gerekir.
(818 s. BK. m. 18/2)
Taraflar arasındaki satış iptali davası üzerine yapılan yargılama sonunda,
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulü ile 34 ...... 93 plakalı
otobüsün satışının iptaline ilişkin hükmün davalılar avukatı tarafından
duruşma istekli olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin süresinde
olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan
sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Kural olarak üçüncü kişiler (olayımızda davacı) muvazaa nedeniyle hakları
halele uğratıldığı takdirde tek taraflı veya çok taraflı hukuki muamelelerin
geçersizliğini ileri sürebilirler. Çünkü, muvazaalı bir hukuki muamele ile
üçüncü kişinin izrar edilmesi ona karşı işlenmiş bir haksız eylem
niteliğindedir. Ancak üçüncü kişinin muvazaalı muamele ile hakkının halele
uğradığının benimsenebilmesi için, onun, muvazaalı muamelede bulunandan bir
alacağının mevcut olması ve bu alacağının ödenmesini önlemek amacıyla
muvazaalı muamelelerde bulunulması gerekir. Muvazaalı muamelede bulunduğu
iddia edilen hakkında üçüncü kişinin tazminat davası açmış olması, bu davanın
yeterli koşulu değildir. Muvazaalı işlemde bulunanın (olayımızda davalı
Hakan'ın) üçüncü kişiye (davacıya) borçlu bulunduğunun gerçekleşmesi ve bu
borcunu ödememek için diğer davalıyla muvazaalı şekilde hukuki muamele yapmış
olması (davaya konu otobüsünü satması) gereklidir.
Mahkemece, davalı Hakan hakkındaki tazminat davası sonucu beklenilmeden ve
davacının adı edilen davalıdan alacaklı olduğu belirlenmeden yazılı olduğu
şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
S o n u ç: Temyiz olunan kararın yukarda yazılı nedenlerle (BOZULMASINA) ve
peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 21.3.1995 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
