 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15.HUKUK DAİRESİ
Esas Karar
------ -------
1995/5462 1996/1
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi : Kayseri 4. Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi : 11.07.1995
Nosu : 1993/770-1995/356
Davacı : Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili Av. Zahide Yasemin Pazar
Davalılar : 1-Meltem Nalça, 2-Yıldırım Nalça,
Vekilleri Av. Melih Eryaman
3-Ali Nejat Erten
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı
vekili ile davalılardan Meltem ve Yıldırım Nalça vekilleri tarafından
istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla
dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Davalı yükümlü vekilleri ile davacı Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü
arasında düzenlenen 25.01.1990 tarihli taahhütname ve kefalet senedine göre;
davalı Meltem Nalça (Erten)'in, Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü adına 2547
sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun 2880 sayılı Kanunla değişik 35. maddesi ve
bu maddeye dayanılarak hazırlanan (Bir Üniversite Adına Diğer Bir
Üniversitede Lisansüstü Eğitim gören Araştırma Görevlileri hakkında
Yönetmelik) gereğince ihtisas yapmak üzere görevlendirildiği Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkoloji Anabilim dalında ilgili yasa,
tüzük ve yönetmeliklerle öğrenim planına göre yapacağı öğrenimi tamamladıktan
sonra Erciyes Üniversitesine dönmeyi ve Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü'nün
göstereceği Tıp Fakültesinde, öğrenim gördüğü süre kadar mecburi hizmet
yapmayı taahhüt ettiği, bu taahhüdüne uymadığı takdirde, adına öğrenim
yaptığı kurumun kendisi için yaptığı bütün giderleri ödeme tarihinden
itibaren tahakkuk ettirilecek kanuni faizi ile birlikte ödemeyi (md. 14);
ayrıldığı tarihteki emsali öğretim elemanının o tarihteki aylık brüt
ücretinin eğitim öğretim yaptığı sene ile çarpım toplamını en son cari kanuni
faiz ve cezai şart ile birlikte ödemeyi ayrıca taahhüt ettiği (md. 15);
davalı kefillerin de davalı Meltem Erten'in taahhüdünü yerine getirmemesi
halinde doktora veya uzmanlık eğitim süresi içerisinde almış olduğu maaş ve
diğer gelirlerin toplamına tekabül eden meblağı ile yasal faizini Erciyes
Üniversitesi Tıp Fakültesine tazminat olarak müşterek ve müteselsil kefil
sıfatıyla ödemeyi kabul ve taahhüt ettikleri; ayrıca Taahhütnamenin 15.
maddesinde belirtilen şartları kabul ettikleri ve 3 yıllık brüt maaşın 72
milyon TL olduğunu kabul ettikleri; davalı Dr. Meltem Erten'in 16.10.1989
tarihli dilekçesiyle, Eylül 1989 döneminde yapılan "Tıpta Uzmanlık Sınavı"
sonucu Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkoloji Bölümü'ne
"araştırma görevlisi" olarak girmeye hak kazandığını bildirerek, araştırma
görevlisi olarak kaydının yapılmasını istediği; 05.01.1990 tarihinde
tayininin onaylandığı ve 2547 sayılı Kanunun 2880 sayılı Kanunla değişik 35.
maddesine göre ihtisas yapmak üzere geçici olarak Ankara Üniversitesi Tıp
Fakültesi Radyasyon Onkoloji Anabilim Dalına kadrosunun aktarıldığı ve burada
06.02.1990 tarihinde göreve başladığı, göreve başlamadan önce, yukarıda
açıklanan 25.01.1990 tarihli yüklenme senedini verdiği, uzmanlık eğitimi
sonunda 14.05.1993 tarihinde Erciyes Üniversitesindeki görevine başlamak
üzere bu yerdeki görevinden ayrıldığı halde 15 gün içinde görevine
dönmediğinden 15.05.1993 tarihinde müstafi sayıldığı, dosya içerisindeki
bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Davalı, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinde araştırma görevlisi
olarak çalışmayı kabul ederek uzmanlık sınavına girmiş ve sınavı kazandıktan
sonra, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 2880 sayılı Kanunla değişik 35.
maddesi gereğince mecburi hizmet yapacağını bilerek yüklenme senedini imza
etmiş ve Erciyes Üniversitesine ait kadrodan maaş almak suretiyle, Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesinde Radyasyon Onkoloji Anabilim dalında uzmanlık
eğitimi yapmıştır. Yüklenme senedi, 2547 sayılı Kanunun değişik 35. maddesine
ve bu maddeye göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine dayanmaktadır. Değişik
35. maddenin son fıkrasında mecburi hizmetin genel hükümlere göre yerine
getirileceği açıklanmak suretiyle, bu konuda genel hüküm niteliğinde olan 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 225. maddesine gönderme yapılmıştır. Bu
maddede, mecburi hizmet için başvurmayanların, yol giderleri de dahil olmak
üzere, kendilerine kurumlarınca yapılmış bulunan bütün giderleri yüzde elli
fazlasıyla ödemek zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.
Davacı Erciyes Üniversitesi Rektörlüğü dava dilekçesinde, davalının
06.02.1990 tarihinden 15.05.1993 tarihine kadar 3 yıl, 3 ay, 9 günlük mecburi
hizmet süresinin taahhütnamenin 15. maddesi gereğince Mayıs 1993 tarihindeki
emsali öğretim elemanının aylık brüt ücreti olan 8.180.000 TL ile çarpımı
olan 319.020.000 ve taahhütnamenin 9. ve 14. maddeleri gereğince
Üniversitenin yaptığı bütün masrafın her birinin ödeme tarihinden itibaren
dava tarihine kadar toplam 77.602.000 TL kanuni faizi ve ayrıca 657 sayılı
Kanunun 225. maddesi gereğince 50 cezai şartı olan 159.510.000 TL ile
birlikte toplam 556.132.000 TL'nın dava tarihinden itibaren kanuni faizi ile
birlikte davalı Meltem Nalça (Erten)'den bu alacağın 231.385.000 TL'lık
kısmının kanuni faizi ile birlikte diğer davalılardan müştereken ve
müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece alınan bilirkişi raporuna dayanılarak uzmanlık eğitiminin
mecburi hizmeti gerektirmediği, davalı sınava girerken mecburi hizmetle
yükümlü olacağını bilmediği, sınavı kazandıktan sonra, eğitim hakkını
kaybetmemek amacıyla taahhütnameyi imzaladığı, davacı üniversitenin, davalı
için hiç bir masraf yapmadığı, davalının 3 yıllık eğitimi sırasında Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesince maaşlarının ödendiği gerekçesiyle davanın
reddine karar verilmiştir.
Yukarıda açıklandığı üzere, davalı Radyasyon Onkoloji Anabilim dalında
uzmanlık eğitimini Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinde araştırma görevlisi
olarak yapmayı kabul ettiği zaman bu üniversitede henüz bu bölümün faaliyete
geçmediğini ve kendisinin, 2547 sayılı Kanunun değişik 35. maddesine göre,
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkoloji Anabilim dalına
kadrosunun geçici olarak aktarıldığını, orada uzmanlık eğitimi bitip uzman
sıfatını kazanınca Erciyes Üniversitesine dönüp eğitim süresi kadar mecburi
hizmet yapacağını bildiği ve mesleği itibariyle bu durumu başından beri
bilerek sınava girip kazandığı, ondan sonra kendi isteği ile atandığı,
dosyadaki belgelerden açıkça anlaşıldığı için, yüklenme senedini serbest
iradesi dışında, tazyik altında imzaladığı yolundaki savunması ve mahkemenin
bilirkişi raporuna dayanarak bu şekildeki kabulü yerinde değildir.
Öte yandan, davacı Üniversite bütçesinden davalıya maaş ödenmiş ve
davalı, davacı Üniversitede herhangi bir hizmet görmemiş olduğundan, yapılan
ödemeler uzmanlık eğitimi için yapılmış masraf sayılır ve 657 sayılı Kanunun
225. maddesi gereğince davacı Üniversite bu ödemelerin 50 zamlı olarak
tahsilini talep edebilir. Ancak bu maddede ayrıca her ödeme tarihinden
itibaren faiz yürütüleceğine ve ödemenin, taahhüdün ihlali tarihindeki emsali
öğretim elemanının brüt aylığı üzerinden yapılacağına dair bir hüküm
bulunmadığından ve kamu kuruluşu olan Üniversitenin kanundaki yükümlülüğü
artırması mümkün olmadığından, davalıya fiilen yapılmış olan brüt aylık
ödemelerin toplamının 50 zamlı olarak 12.07.1993 tarihli talep yazısının
tebliği tarihinden itibaren yıllık 30 kanuni faizi ile birlikte davalı
Meltem Nalça (Erten)'den tahsiline; müteselsil kefil olan diğer davalıların
da, yüklenme senedinde kabul edilen 72 milyon üzerinden 50 zammı ve talep
yazılarının tebliğ tarihlerinden itibaren yıllık 30 kanuni faizi ile
birlikte müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerekir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözardı
edilerek, bilirkişilere yaptırılan hukuki değerlendirmeye dayanılarak davanın
reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davacı
yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre temyiz eden davalıların gerekçenin
düzeltilmesi yolundaki temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına,
ödedikleri temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri
verilmesine, 04.01.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
M.S.Aykonu K.Öge Ali M.Çiftçi E.Ertekin Y.E.Selimoğlu
|
