 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı:
Esas Karar
95/5087 95/5644
15.5.1995
Özet:Kendisine muayyen mal vasiyet edilenler MK. 633. maddesi uyarınca
o şeyi tescilden önce iktisap edemezler. Mirascıların veya vasiyeti tenfiz
memurunun tapu sicilinde aktarma işlemini yapmaları veya o kişinin MK. 541 ve
642. maddeleri uyarınca ilam alması gerekir.
Vasiyetnamenin bir işlem veya dava yeterli kabulü için Sulh hakimi
huzurunda açılmış olması zorunludur.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli
mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp
düşünüldü.
Taraflar arasındaki vasiyetnameye dayanan şahsi hakka dayalı tapu
iptali ve tescil davasının yargılaması sonunda verilen kararın davalı
tarafından temyizi üzerine dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda
Vasiyetnameyi düzenleyen Sulh Hakimi, noter veya memur aslını yada
onaylı örneğini saklamakla yükümlüdür (M.K. 484). Saklama yükümlülüğü ölüm
zamanına kadar hatta ölümün öğrenilmesine kadar devam eder. Ölüm zamanında
çıkan vasiyetname iptalini gerektirir bir eksiklik içinde olsa bile, hemen
Sulh Mahkemesine verilir. Bu yükümlülük vasiyetnameyi yanında bulunduran
herkes için geçerlidir. Vasiyetnameyi alan Hakim tereke için derhal gerekli
önlemleri alır (M.K. 535). Vasiyetnameyi açar (M.K. 536). Bundan sonra
mirasta hak sahibi olanların her birine vasiyetnamenin kendilerini
ilğilendiren bölümlerini tebliğ eder (M.K. m. 537). Vasiyetle mirasçı
seçilmiş olupta hakları yasal mirasçılar veya tarihi eski olan bir kazandırma
ile hak sahibi olanlar tarafından açıkca itiraza uğramayan kimseler tebliğden
bir ay geçtikten sonra Sulh Hakiminden mirasçılıklarını gösteren bir resmi
belgenin verilmesini isteyebilirler (M.K. 538).
Bunlar da Kanuni mirasçılar gibi miras bırakanın halefi olurlar ve
terekeye dahil hakları başkaca bir işleme tabi olmadan kendiliğinden iktisap
ederler. (M.K. 539/2). Ancak Vasiyetname ile kendilerine muayyen mal vasiyet
edilenler aynı durumda değillerdir. Bunlar vasiyet yolu ile terekeden şahsi
bir hak edinirler (Vasiyeti tenfiz memuru). Vasiyeti ifa ile mükellef olan
varsa ondan, yoksa kanuni ve mansup mirasçılardan muayyen şeyin teslimini
isteme hakkına sahiptirler (M.K. 541). Kendilerine muayyen mal vasiyet
edilenler Medeni Kanunun 633. maddesinden yararlanamıyacakları gibi, kanuni
ve mansup mirasçıların Tapu sicil memuru önünde mülkiyeti nakleden bir irade
açıklamaları olmadan tapuda işlem yapılamaz. Bunun dışında Medeni Kanunun 541
ve 642. maddesi uyarınca mülkiyetin kendisine aidiyeti hakkında alacağı ilam
üzerine hakim tarafından tescilin icrası için yazılan bir tezkere ile
vasiyetnameyi ibraz ederek taşınmaz malın lehtar adına tescili sağlanabilir.
(7.6.1994 tarihli resmi gazetede yayımlanan Tapu sicil tüzüğü 21)
Butlan def'i her zaman dermeyan edilebilirse de (MK. 501/2)
vasiyetnamenin iptal davası, davacısının ölüme bağlı işlemin geçersizliğini
öğrendiği günden bir yıl ve her halde vasiyetnamenin açıldığı tarihten beş
sene geçmekle zaman aşımına uğrar (M.K. m. 50l). Şu halde vasiyetname ile
oluşan hakka karşı açılacak davaların zaman aşımının başlaması vasiyetin
açıklanan kurallara uyğun olarak açılmasına bağlıdır. Açma işlemi bu yöndende
önem taşır.
Her ne kadar vasiyetnamenin yeterli kabulü için Sulh Hakiminin onayı
gerekmez ise de hükümlerinin yerine getirilebilmesi için öncelikle Sulh
Hakimi tarafından yukarıda açıklanan şekilde açılıp itiraza uğramamış olması
gerekir. (Y.H.G.K. 7.7.1993 günlü 392-508 sayılı kararı)
Somut olayda vasiyetnamenin usulüne uygun olarak açılıp açılmadığı
anlaşılmamaktadır. Bu konuda taraflardan bilgi istenmesi sonucuna göre işlem
yapılması gerekir.
Bu hususların gözetilmemesi eksik incelemeyle hüküm kurulması doğru
bulunmamıştır.
S O N U Ç : Temyize konu hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,
bozma nedenine göre sair yönlerin şimdilik inceleme dışı bırakılması temyiz
peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.
15.5.1995
Başkan Üye Üye Üye Üye
Tahir Alp Nedim Turhan Ferman Kıbrıscıklı Özcan Aksoy A.İhsan Özuğur
|
