 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onbirinci Hukuk Dairesi
E. 1995/4108
K. 1995/7350
T. 10.10.1995
* İYİNİYET KURALI
* REHİN HAKKI
ÖZET : Davacı şirket ile dava dışı şirketin, ortak ve temsilcileri aynı
olduğuna göre, dava dışı şirket tarafından, davaya konu emtia üzerinde,
davalı lehine temin edilen rehin hakkından haberdar olunmadığının ileri
sürülmesi, iyiniyet kurallarıyla bağdaşmayacağı gibi, davacı tarafından, dava
dışı şirketin borçlarının mahsubu için davalıya tanınan geniş yetki, davacıyı
bağlar.
(743 s. MK. m. 2, 853, 871)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Mersin Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce
verilen 10.2.1995 tarih ve 571-76 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen
tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar
okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkili tarafından İspanya'ya ihraç edilen nohut emtiasının
alıcı firmanın malları satın alamaması üzerine yurda getirildiğini, taşıyıcı
firmanın, davalı bankanın mallar üzerinde hak iddia ettiğinden ve
konişmentoların banka emrine tanzim edilmiş bulunmasını öne sürerek emtiayı
müvekkiline teslim etmediğini, oysa bankanın sadece ihracata aracılık
yaptığını, konişmentonun banka emrine düzenlenmesinin mevzuat gereği
olduğunu, müvekkilinin davalıya herhangi bir borcunun bulunmadığını ileri
sürerek, ihraç konusu 200 ton nohutun teslimine, bu mümkün olmazsa 63.356
USD'nın (yargılama sırasında kısmi feragattan sonraki talep) davalıdan faizi
ile birlikte tahsilinin talep etmiştir.
Davalı vekili cevabında; ihraç edilen malın müvekkili bankaya borçlu olan
S...... Ltd. Şirketi'ne ait olduğunu, bu şirket tarafından rehin bordrosu ile
müvekkiline rehnedildiğini, S..... Ltd.'in 18.11.1992 günlü talimatı üzerine
malların çıkışına müvekkilince izin verildiğini, rehinli mal ile gümrük çıkış
beyannamesinde gösterilen malın aynı olduğunu, S.... Ltd.'in talimat
neticesinde banka depolarından çıkarılan malların S...... Ltd.'in kardeş
kuruluşu olan davacı Sa..... Ltd. adına yüklendiğini, bankanın mal üzerindeki
rehin hakkının devam için konişmentoların banka emrine düzenlendiğini
savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve dosyadaki yazılı kanıtlara göre; davalı şirket ile
dava dışı S..... Ltd. şirketi kardeş kuruluş olup, ortaklarının aynı kişiler
olduğu, S.... Ltd.'in davalı bankadan kullandığı kredi nedeniyle borçlu
bulunduğu ve dava konusu nohutları davalı bankaya rehnettiği, davacı Sa....
Ltd.'in mal bedelinin S.... Ltd.'nin borcuna mahsup edilmesi hususunda
verdiği talimatla bankayı ikna edip rehinli malların depodan çıkartılmasını
sağladığı, bütün bunlardan sonra davacının kendisinin borçlu olmadığını iddia
ederek talimatının neticelerinden kurtulmak istemesinin MK.nun 2.
maddesindeki iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağı gerekçesiyle davanın
reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve
delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davacı şirket ile
dava dışı S..... Tarım Ürünleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şirketi'nin
ortaklarının ve temsilcilerinin aynı kişiler olduğu, bu durumda ihraç konusu
nohutların rehinli olacağına davacı şirketin bilmesi gerektiği, ayrıca davacı
şirketin 16.6.1992 günlü talimatında davalı bankaya çok geniş biçimde dava
dışı şirketin borçları yönünden mahsup için yetki tanıdığı anlaşılmasına
göre, davacı tarafın temyiz itirazlarının reddiyle hükmün onanması
gerekmiştir.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün (ONANMASINA), 6.000.000.-
lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
124.500.- lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubu ile temyiz edenden
alınmasına, 10.10.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
|
