 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI:
ESAS 1995 KARAR
3602 4521
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ :Adana 4. Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ :29.12.1994
NO :19-1012
DAVACI :Mete Dizen vekili avukat Refik Dilmen
DAVALI :Durmuş Büyükhilal vekili avukat Murat Farsukoğlu
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen
hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya
incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, 30.12.1991 günlü dava dilekçesi ile Münster Asliye
Mahkemesince hüküm altına alınan 21.500 Alman Markının 4 faizi ve
masrafları ile birlikte toplam 25.587,25 Alman Markının davalıdan aynen
tahsiline karar verilmesini istemiş, daha sonra 25.11.1994 günlü verdiği
dilekçe ile davasını islah etmiş Münster Asliye Mahkemesi kararının tenfizini
talep etmiştir.
Davalı davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, Batı Almanya Münster Asliye Hukuk Mahkemesinin 20.5.1992
günlü kesinleşmiş kararının tenfizine karar verilmiştir. Hüküm davalı
tarafından temyiz edilmiştir.
Dava hukuksal nitelikçe 2675 sayılı "Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul
Hukuku Hakkındaki Kanun"un 34 ve müteakip maddelerine dayalı tenfiz istemine
ilişkindir.
Davacı Mete Dizel bu davada dava dışı, İzzettin Dizel ile davalı
Durmuş Büyükhilal arasındaki Batı Almanya Münster Asliye Mahkemesinde yapılan
yargılama sonunda verilen 20 Mayıs 1992 günlü 20116/92 sayılı karara
dayanmıştır. Sözü edilen bu ilamın onaylı Türkçe Tercümesinde anlaşılacağı
üzere; Davacısı İzzettin Düzel, davalısı da Durmuş Büyükhilal olup, kararda
davalının davacıya 21.500 DM'ı 10.01.1992'den geçerli olmak üzere ödemeye
mahkum edildiği belirlenmiştir. Bu durumda tenfize konu yabancı mahkeme
ilamının davacısı bu davanın davacısı olmadığı açıktır. Yine bu ilamın
incelenmesinde, hüküm fıkrası ve hakimlerin imzasından sonra 3. sayfasındaki
tercümeye dair onay şerhi bulunmakta ve bundan sonra da "Ek" başlığı
altındaki paragrafta aynen "Ben Schwabanstır 9.2749 Del Menhorst adresinde
Muhsin İzzettin Dizel, Durmuş Büyükhilal aleyhine açılan davada verilen ilamı
20.5.1992 tarihli hüküm ve 16.7.1992 tarihli masraf kararı sayı 20116/92
borcun tahsil edilmesi için Mete Dizel'e iade ediyorum" ibaresi ve bunun
altında da adı geçenlerin ad, soyad ve imzaları yer almaktadır. İşte davacı
Mete Dizel'in bu şerhe ve işleme dayalı olarak bu tenfiz davasını açtığı
görülmektedir.
2675 sayılı yasa Özel Hükümleri içeren bir yasa olup 1inci maddesinde
de açıklandığı üzere, yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve
ilişkilerde uygulanacak hukuk ile yabancı kararların tanınması ve tenfizini
düzenlemiştir. Yabancı Mahkeme kararlarının tenfizi anılan yasanın II.
bölümünde 34 ve sonra gelen maddelerde yer almıştır. Yasa Koyucu tenfiz
hükümlerini düzenlerken taraf ve "kim" sözcüklerini kullanmış bununla yabancı
ilamın tarafını amaçlamıştır. Örneğin 35inci maddenin 2inci fıkrasında "Bu
kararlar kendisine karşı tenfiz istenilen kişinin" denilmiş 38. maddesinin
(d) bendinde de aynı ibarelere yer verilmiştir. Yine ikinci bülümdeki
maddelerinin tümüde gözönünde tutulduğunda tenfiz hükümlerinin sırf yabancı
mahkeme ilamının davacı ve davalıları yönünden düzenlendiği ve onlarla mutlak
ilişkili olduğu kaçınılmaz olmaktadır. Öte yandan yabancı mahkeme
kararlarının tarafları dışındaki kişilerce (olayımızda olduğu gibi)
tenfizinin istenebileceğine dair ayrık ve özel bir hüküm getirilmemiştir.
Yine Yasanın 36ncı maddesinde tenfiz isteminin şekli düzenlenirken "Tenfiz
istemi dilekçe ile olur. Dilekçeye karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir"
hükmü de az yukarda açıklanan kabulü doğrulamaktadır. Hal böyle olunca;
davacının yabancı mahkeme kararının tenfizini istemekte aktif husumet
ehliyetine sahip olmadığının kabulü zorunludur. Mahkemece anılan yasa
maddelerinin yorumunda hataya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması usule
ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle davalı
yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 2.5.1995 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan M.Yüksel Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu S.Özyörük
|
