 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel kurulu
Sayı
Y A R G I T A Y İ L A M I
Esas Karar
95/2-854 95/1051
29.11.1995
Özet: Mahluliyet sebebi ile vakfın adına tescili istenen icareteynli
vakıftan intikal eden gayrımenkulün tescil davası, kayyımın yanında hazineye
de tevcih edilmelidir.
Taraflar arasındaki kayyımlık kararının kaldırılması ve tescil
davasından dolayı yapılan yargılama sonuda; İstanbul Asliye 7. Hukuk
Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 23.6.1994 gün ve
1993/485-1994/531 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından
istenilmesi üzerine, Yargıtay 2. Hukuk dairesinin 31.10.1994 gün ve
1994/9661-10345 sayılı ilamı ile ; (... 3561 sayılı yasanın 2/2 maddesi mal
memurunun değişmesi halinde, yeni atanan mal memurunun yeniden kayyım tayin
edileceğini hükme bağlamıştır. Toplanan delillerden İstanbul Defterdarının
değiştirildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, yeni
defterdarın kayyım tayin edilmesini sağlamak, husumeti yeni kayyıma yönetmek,
temsilcisinden yetki belgesi istemek gösterdiği takdirde delillerini
toplamak ve hasıl olacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir. Bu yön
gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Kabule göre de,
Vakfa ait iken mülkiyeti mütesarrıflarına geçmiş olan
gayrımenkullerden maliklerin hazinden başka varis bırakmadan ölümleri halinde
mülkiyet mahlulen vakfına rücu eder" (Vakıflar Kanunu 29/2).
Ölüme muallak haklar, tıpkı gaibin ölüm tebeyyün etmiş gibi
kullanılır. Gaiplik kararı ölüm tehlikesi yahut son haber gününden itibaren
hüküm ifade eder: (MK. 34)
Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir devlet
yetkisini kullanması (Anayasa md. 6). "Yürütme yetkisi ve görevi... Anayasaya
ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir" (Anayasa md. 8).
Vakıflar Kanununun 29. maddesinde davacı idareye malikin hazineden başka
mirascı bırakmadan öldüğü yönünde (mahluliyet) kararı alma yetkisi
tanınmamıştır. Mülkiyet hakkının kendisine geçtiği yönündeki davacı idarenin
belirlenmesi yargıyı bağlamaz. Davacı öngörülen şartların oluştuğunu yargı
önünde ispat etmelidir. (MK. 6)
Davacı vakfın hakkı idaresi kayyıma tevdi edilen malın malikinin
hazineden başka mirascı bırakandan ölümüne muallak olduğuna göre, o kişinin
öldüğünün veya gaip olduğunun belgelenmesi gerekir. Mahalle muhtarlığı
belgesi malikin öldüğünün kabulü için yeterli değildir. Malikin nüfus
siciline kayıtlı olduğu yer belirlenip, nüfus sicili getirtilmeden sicilde
sağ gözüküyorsa ölüm kaydının işlenmesi gaip ise gaiplik kararı ile
varislerini belirler veraset ilamı getirmesi için davacıya yetki ve mehil
verilmeden davacının dava hakkının bulunduğu kabul edilerek yazılı şekilde
kayyımlık kararının kaldırılmasına, taşınmaz malın kayıt ve tesciline karar
verilmesi doğru bulunmamıştır..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri
çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda
direnilmiştir.
Temyiz eden: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde tayin
edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği
görüşüldü.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve
kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle,
taraf ehliyeti kamu düzeni ile ilgili olup, yargılamanın her safhasında
kendiliğinden nazara alınır. Dava kayyım olarak gösterilen Zekeriya Temizel'e
husumet yöneltilerek açılmıştır. Oysa davaya Mehmet Şirin adlı başka bir
kişinin verdiği yetkiye istinaden Hazine avukatınca katılmış durumdadır. Bu
hususun araştırılmasının icab ettiği duraksanmayacak kadar açık bir usul
hükmüdür. Kaldı ki, davadan kayyımlık kararının kaldırılması yanında tescil
istinasında bulunulmuştur. Uyuşmazlığın niteliği gösterildiğinde davada
ayrıca Hazineye husumet yöneltilmesi gerekeceği de kuşkusuz olduğuna göre,
Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak
gerekirken öncki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle
direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme
kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden
dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, oybirliğiyle karar
verildi. 29.11.1995
B.B.Vekili 4.H.D.Baş. 18.H.D.Baş. 7.H.D.Baş.
İ.Teoman Pamir M.C.Keskin S.Rezaki H.Örmeci
|
