 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Hukuk Genel Kurulu
Sayı
E:1995/2-551
K:1995/747
T:20.9.1995
Özet:Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 213 ve 377. maddesi uyarınca
davetiyeye yazılan "Yokluğunda duruşmaya devam edileceği" sözleri "yoklukta
hüküm kurulacağı" ihtarını da kapsar.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama
sonunda, Gaziantep Asliye 2. Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen
12.5.1994 gün ve 1993/318- 1994/274 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili
tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 8.11.1994 gün ve
8844/10743 sayılı ilamı ile (... kanunun gösterdiği istisnalar haricinde
hakim iki tarafın iddia ve müdafalarını beyan etmeleri için kanuna uygun
biçimde davet etmeden hükmünü veremez. (HUMK. m. 73) "Tahkikat sırasında
taraflara çıkarılan çağrı kağıtlarında, tarafların belli günde mahkemede
hazır bulunmadıkları takdirde tahkikata yokluklarında devam edileceği
bildirilir" (HUMK. m. 213/2). Sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak
günde mahkemede hazır bulunmak üzere iki taraf davet olunur. Taraflara
çıkarılan davetiyede belli edilen günde mahkemede hazır bulunmadıkları
takdirde yargılamaya yokluklarında devam edileceği ve hüküm verileceği
belirtilir" (HUMK. 377/1). Görüldüğü üzere çıkartılan davetiyenin tebligat
yasasının 9. maddesindeki hususları ihtiva etmesi yanında hukuk usulü
muhakemeleri yasasının 213/2 ve 377. maddelerindeki "belli edilen günde
mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde tahkikata yoklukta devam edileceği
ve hüküm verileceği" meşruhatını da taşıması zorunludur.
Davalıya dilekçe tebliğ edilirken bu meşruhat verilmediği gibi,
sonradan da bu eksiklik giderilmemiştir. Açıklanan husus savunmayı etkileyen
usul yanlışlığıdır. O halde mahkemece yapılacak iş, açıklanan yasa
maddelerine uygun biçimde davalıya tebligat yapmak, gösterdiği takdirde
delillerini toplamak ve hasıl olacak sonuca göre bir karar vermekten
ibarettir. Bu yön gözetilmeden işin esasının incelenmesi ve yazılı şekilde
karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..) gerekçesiyle bozularak dosya
yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan Yargılama sonunda, mahkemece önceki
kararda direnilmiştir.
Temyiz eden Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz
edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği
görüşüldü:
Dava, Medeni Kanunun 134/1. maddesinden kaynaklanan boşanma istemine
ilişkindir.
Yerel mahkemenin davanın reddine dair kurduğu hüküm, Özel dairece
yukarıda metni yazıldığı üzere davalı kadına çıkarılan tebligatın Hukuk
Usulü Muhakemeleri Kanununun 213/2 ve 377. maddelerinde öngörülen açıklığı
taşımadığına işaretle, bu usul yanlışlığına rağmen işin esasına girilerek
karar verilmesinin doğru olmadığına değinilerek bozulmuştur. Gerçekten HUMK.
213. maddesinin 2. fıkrasında "tahkikat sırasında taraflara çıkarılacak çağrı
kağıtlarında tarafların belli edilen günde mahkemede hazır bulunmadıkları
takdirde tahkikatın yokluklarında devam edileceğinin bildirilmesi"
öngörüldüğü gibi, 377. maddenin 1. fıkrasında da "..belli edilen günde
mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yargılamaya yokluklarında devam
edileceği ve hüküm verileceği belirtilir." hükmüne yer verilmiştir.
Mahkemece dava nedeniyle davalıya çıkarılan tebligata ise, usulün
213. maddesinden bahisle "yukarıda yazılı gün ve saatte bulunmadığınız
takdirde duruşmaya yokluğunda devam edileceği" metnindeki meşruhat
verilmiştir. Gerçekten tebligat yapılan tarafın duruşmaya gelmemesi halinde
yokluğunda, duruşmaya devam edileceği meşruhatı devam edilen duruşmanın
doğal sonucu olarak hüküm kurulacağı ihtarını da kapsadığı açık bir olgudur.
Kaldıki bu usulü hatanın usulün 428. maddesinin 6. maddesinin 6. bendinde
gösterilen nitelikte bir hata olarak değerlendirilemeyeceği aşikardır. O
itibarla yerel mahkemenin işin esası ile hüküm kurabileceği de aşikardır. O
itibarla yerel mahkemenin işin esası ile hüküm kurulabileceğine değinen
direnme yerindedir. Ne varki hükme yönelik temyiz itirazları dairesince
incelenmemiştir. Bu durumda dosya işin esası ile ilgili temyiz itirazlarının
tetkiki için özel dairesine gönderilmelidir.
S O N U Ç : Yukarıda açıklandığı gibi işin esasına yönelik temyiz
itirazlarının incelenmesi için dosyanın 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine
20.9.1995 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
B.B.Vekili 4.H.D.Baş 17.H.D.Baş. 15.H.D.Baş.
İ.T.Pamir M.C.Keskin N.H.Karadoğan M.S.Aykonu
|
