 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13.HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI:
1994
ESAS KARAR
9970 11386
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ :İstanbul 6 Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ :12.4.1994
NOSU :260-139
DAVACI :Hüseyin Aydın vekili avukat Melahat Aydın
DAVALI :Hüseyin Ekmel Tezsöz vekili avukat Dilek Savaş
Taraflar arasındaki taviz bedelinin tahsili davasının yapılan
yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne
yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi
üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, Ümraniye Sultan Çiftliği köyü civarı mevkiinde 3 pafta, 9
parsel, 4010 m2 alanında üzerinde Atik Valide Sultan Vakfı şerhi bulunan
taşınmazı satın aldığını takyidatın kaldırılması için 10.693.000 Tl
taviz bedeli ödediğini daha sonra açılan şuf'a davası sonunda
taşınmazı davalının satın aldığını, taviz bedelini ödediği için satış
parasına katılmadığını böylece davalının haksız zenginleştiğini öne
sürerek ödediği 10.693.000 Tl taviz bedelinin tahsiline karar verilmesini
istemiştir.
Davalı, taviz bedelinin şufalı payın eski maliki olan davacının
akidi Mübeccel Tezsöz'den istenebileceğini savunmuş, davanın reddini
dilemiştir.
Mahkemece, taviz bedelinin hukuki niteliği itibariyle yasal ipotek
karşılığı olduğu, o nedenle ipoteğin taşınmazı takip edeceği satın alan
kişinin taşınmazı bu haliyle satın almak zorunda olduğu kabul edilmiş
10.695.000 Tl. taviz bedelinin davalıdan alınmasına karar verilmiştir.
Hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taviz bedeli bu gayrimenkul mükellefiyeti olmayıp yasa gereğince
ipoteğe bağlanmış bir alacak hakkından ibarettir. (Bkz. 2762 sayılı
vakıflar Kanunu Md. 27/29) Gerçektende vakıflar Kanunu Md. 29'da 10 yıl
içinde bu kanun hükümlerine göre taviz bedeli ödenmezse "Vakfın hakkı
ivaza dönerek gayrimenkulün tamamen bu ivaz karşılığında birinci
derecede ve birinci sırada ipotek sayılır" hükmü yer almaktadır. (Bkz.
Prof.Dr.İsmet Sungurbey Medeni Hukuk Eleştirileri Cilt I 1969 sh.63 Not
38)
Mahkemenin yanlışlığı vakıf taviz bedelini dahi "gayrimenkul
mükellefiyeti" görmekten ileri gelmiş ve bu yüzden madde hükümü
belirtilmemiş olsa dahi gerekçenin anlaşılan durumuna göre MK. Md. 764deki
"Takyit edilen gayrimenkulün maliki değiştiği takdirde, yeni malik başkaca
bir muameleye hacet kalmaksızın gayrimenkul mükellefiyetinin mevzuuna
dahil şeylerle borçlu olur" hükmünü olayda yanlış uygulamıştır. Oysa
az yukarda açıklandığı üzere, vakıf taviz bedeli 2762 sayılı vakıflar
yasasının 29uncu maddesindeki açık kural uyarınca malikin kanuni
ipoteğe bağlı kesilen borcu olduğundan dolayı buna ilişkin Mk. Md.
803deki kuralı uygulamak gerekir. Bu maddede "Aksine sözleşme olmadıkça
ipotekli taşınmazın başkasına devir edilmesi borçlunun borcunda ve
teminatında bir değişiklik meydana getirmez. Ne varki yeni malik, borcu
kabul ettiği takdirde eğer alacaklı, hakkını evelki borçluya karşı,
muhafaza ettiğini, senesi içinde yazılı olarak beyan etmemiş ise evelki
borçlu borcundan kurtulur" hükmüne yer verilmiştir. Bu yasal kural uyarınca
taşınmazın (yada payın) mülkiyeti üçüncü bir kişiye geçirilmiş olsa bile
eski malik (olayımızda satıcı) gene borçlu kalmakta devam eder. Farklı bir
anlatımla taviz bedeli alacaklısı olan vakıflar idaresi; alacağını satıcıdan
isteyebilir. Tüm anlatılanların ışığı altında temlik halinde taviz bedelinin
temlik eden tarafından ödeneceğinde kuşku ve duraksamaya yer yoktur.
Ortaklığın satış suretiyle giderilmesi sonucu açık artırma ile malik olunma
durumuda sonucu ve hukuki niteliği itibariyle diğer temliki tasarruflardan
farklı kabul edilemez.
Mahkemece yasa maddelerini bulmak ve uygulamak, yorumlamakta hataya
düşülerek davanın reddi yerine, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi
usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle davalı yararına
BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 16.12.1994 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan K.Kadıoğlu Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu S.Özyörük
|
