 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Dokuzuncu Hukuk Dairesi
E. 1994/9371
K. 1994/10259
T. 28.6.1994
* İŞ (HİZMET) AKTİ
* İHBAR VE KIDEM TAZMİNATI
ÖZET : 1475 sayılı İş Kanununun 14/4. maddesine göre, değişik kamu
kurumlarında geçen hizmet sürelerinin kıdem tazminatı hesabında dikkate
alınabilmesi için, işçinin iş aktini yaşlılık veya malüllük aylığı ya da
toptan ödeme almak amacıyla feshetmiş bulunması gerekir.
Somut olayda; iş akti, işçi tarafından değil işveren tarafından İş Kanununun
13. maddesine göre ihbar ve kıdem tazminatları ödenmek suretiyle
feshedilmiştir. Bu durumda, davacının başka bir kamu kuruluşunda 1.8.1965-
31.8.1974 tarihlerindeki memuriyet süresi kıdem tazminatı hesabında dikkate
alınamaz.
(1475 s. İş K. m. 13, 14/4)
Davacı, kıdem tazminatı farkının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm, süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla; dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni
gerektirici sebeplere göre, davacının tüm temyiz itirazları yerinde
görülmemiştir.
2- Davalının temyizine gelince:
1475 sayılı İş Kanununun 14/4. maddesine göre, değişik kamu kurumlarında geçen
hizmet sürelerinin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınabilmesi çin,
işçinin iş aktini yaşlılık veya malüllük aylığı ya da toptan ödeme almak
amacıyla feshetmiş bulunması gerekir.
Somut olayda; iş akti, az önce yukarıda açıklanan nedenlerle işçi tarafından
değil, işveren tarafından iş Kanununun 13. maddesine göre ihbar ve kıdem
tazminatları ödenmek suretiyle feshedilmiştir. Bu durumda davacının başka bir
kamu kuruluşunda memuriyet statüsünde çalıştığı 1.8.1965-31.8.1974 tarihleri
arasındaki hizmet süresi kıdem tazminatı hesabında dikkate alınamaz.
Dairemizin ve YHGK.'nun yerleşmiş uygulaması da bu doğrultudadır (HGK.nun
14.2.1990 gün, 1989/9-683 E., 1990/71 K.; HGK. nun 26.1.1994 gün, 1993/9-663
E., 1994/15 K.; HGK.nun 9.3.1994 gün, 1994/9-5 E. sayılı kararları).
Mahkemece bu yön gözetilmeden hüküm kurulması isabetsiz olup bozmayı
gerektirmiştir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 28.6.1994
gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
* Mahkemenin kararı, 1475 sayılı Yasanın 14/4. maddesi ile 1992 yılında alınan
(örneğin 19.10.1992 gün, 92/9012 esas, 92/11484 karar sayılı karar) Dairemiz
kararlarına uygundur. Bu nedenle mahkeme kararının onanması görüşünde
olduğumdan çoğunluğun bozma kararına katılmıyorum.
Yukarıda açıklanan Daire kararından, açıklanan görüşün oluşmasına neden 1991
yılında yayınlanan Başbakanlık genelgesi sonucu kamu işyerlerinde meydana
gelen gelişmelerdir. Zira, bu genelge ile işçi tasfiyesi sağlayabilmek için
emekliliği gelen işçilerin hizmet akitlerinin sona erdirilmesi istenmiş,
bunun üzerine kamu işlerlerinde bu durumdaki işçilerden emekli olmaları yeni
hizmet aktinin bizzat işçiler tarafından sona erdirilmesi talep edilmiş, bu
yola giden işçilere hizmet birleştirilmesi yapılarak kıdem tazminatı ödenmiş,
ihbar tazminatı ise ödenmemiştir. İşverinin bu teklifini kabul etmeyen ve
davacı gibi davranan işçilerin hizmet akitleri ise işveren tarafından İş
Yasasının 13. maddesi gereğince sona erdirilmiş ihbar ve kıdem tazminatı
ödenmiş ancak kıdem süresi ve tazminatı hesaplanırken hizmet birleştirilmesi
yapılmamıştır.
İşverenin bu farklı uygulaması bizzat emekli olmayı kabul etmeyen işçileri
(işverenlerin re'sen emekli etme hakkı bulunmadığından) cezalandırma amacını
güden kötüniyetli bir davranış olup, yasa tarafından himaye edilmesi mümkün
değildir.
İş Yasasının 14/4. maddesinin bu gelişmeler sonucu işçi lehine yorumuna engel
bir durum olmadığı için Dairemizin 1992 yılında oluşan görüşünün
sürdürülmesinin, iş hukuku ilkelerine uygun olacağını düşünmekteyim.
Zira; İş Yasasının 14/4. maddesine; çoğunluğun kabul ettiği gibi, madde de
belirtilen nedenlerle hizmet aktinin işçi tarafından sona erdirilmesinden
bahsedilmemiş, anılan madde de "......yaşlılık veya malüllük aylığına... HAK
KAZANAN" ifadesi kullanılmıştır. Davacının hizmet akti sona erdirildiği
tarihte yaşlılık aylığına hak kazandığı ve hemen kuruma başvurarak emekli
aylığını bağlattığı anlaşıldığına göre davacının kamu kuruluşlarında geçen
hizmetlerinin birleştirilerek kendisine kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.
Mahkemenin bu yöndeki kararı yasal olup, o n a n m a l ı d ı r .
O. Güven ÇANKAYA
Üye
|
