 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.HUKUK DAİRESİ
SAYI:
ESAS KARAR
94/9117 94/9888
Medeni Kanunun 584/a maddesi uyarınca iştirak halindeki mülkiyetin
müşterek mülkiyete çevrilmesi davalarınına taşınmaz malın bulunduğu yer
mahkemesinde bakılır ve değerine göre görev tayin olunur.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli
mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp
düşünüldü.
Davanın dayanağını oluşturan 584/a maddesi hükmü, Medeni Kanuna 3678
sayılı kanunla 23.ll.l990 tarihinde eklenmiştir. Söz konusu hükmün
gerekçesinden, iştirak halinde mülkiyet hakkının kullanılmasında ortaya çıkan
güçlükleri bertaraf amacına yönelik olduğu anlaşılmaktadır.
Hüküm, Medeni Kanunun Miras Hukukuna ait üçüncü kitapta taksime
ilişkin yedinci babın, terekenin taksiminden evvelki halini gösteren birinci
faslında yer almaktadır. Bu hal onun miras hukuku kuralı olduğunu açıkca
ortaya koymasına karşılık taksimin nasıl yapılacağını düzenleyen ikinci
fasılda yer almaması da bu kuralın taksime ilişkin olmadığını
belirlemektedir.
Görüşmeler sırasında bu davanın "terekenin idaresine ait iddialar" dan
olup olmadığı tartışılmış, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 11. maddesinde
yer alan bu tabirin tüm tereke mallarını kapsayan davaları belirlediği,
terekeye dahil bir malın veya tüm tereke mallarının mülkiyet biçimini
değiştirme amacını taşıyan ve Medeni Kanunun 585/a hükmünde açıklanan davanın
bu kapsamda olmadığı sonucuna varılmıştır. Talebe karşı itiraz olduğu
taktirde "iştirak halinde mülkiyetin O MAL üzerinde devamını haklı kılacak"
(M.K. 584/a) bir halin bulunup bulunmadığını en iyi inceleme imkanına sahip
olan hakimin, gayrimenkulun bulunduğu yer hakimi bulunmasına, bu halin Hukuk
Usulü Muhakemeleri Kanununun 13. maddesinin konuluş amacına uygun bulunmasına
göre incelenen davada Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 11. maddesinin
uygulama alanı bulamayacagı kabul edilmiştir (Y.2.H.D'nin 13.l0.l993 tarih ve
8273-9211 sayılı kararı).
Davanın Medeni Kanunun 518. maddesinde sayılan davalardan olmadığı
açıktır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun 13. maddesinde belirlenen yetki
kuralı kamu düzenine ilişkin olup, kesin yetki kuralıdır. Davalının yetki
itirazında bulunup bulunmadığına bakılmaksızın hakim görevi geregi resen
gözetmek zorundadır (Y.H.G.K. 24.11.l965 günlü ve 685-428 sayılı kararı).
Görevleri belirlenmiştir. Aynı maddenin 1. fıkrasında iflas davalarıyla vakfa
ilişkin davalar hariç olmak üzere mamelek hukukundan dogan deger ve miktarı
2.000.000.- Tl'yı geçen davaların Sulh Mahkemesinde bakılacağı hükme
bağlanmıştır. Medeni Kanuna 3678 sayılı kanunla eklenen 584/a maddesindeki
iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesine ilişkin davalar
mamelek hukuku ile ilgilidir. Mülkiyet biçimi degişeceğinden görevin malın
kıymetine göre belirlenmesi icap eder (Y.2.H.D'nin 10.2.l992 tarih 1047-1389
sayılı ve 9.4.l992 tarih 3917-4237 sayılı, 26.10.l992 tarih 9812-10258 sayılı
kararları). Davacıya dava konusu taşınmaz malların kıymeti açıklattırılıp
açıklama yapmaz veya kıymette ihtilaf doğarsa keşfen kıymet belirlenmesi
yapılıp yukarıda açıklanan kurallar dikkate alınmadan Medeni Kanuna
23.11.l990 tarih ve 3678 sayılı kanunla eklenen 584/a maddesine göre iştirak
halinde mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesinin dava yolu ile
istenmesinin mümkün olması ve mahkeme kararında belirtilen İçtihatların kanun
değişikliğinden önceki dönemle ilgili olması gözetilmeden yazılı şekilde
hüküm verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA,
temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine oybirligiyle karar verildi.
20.l0.l994
BAŞKAN ÜYE ÜYE ÜYE ÜYE
Tahir Alp Nedim Turhan Ş.D.Kabukçuoğlu Ferman Kıbrıscıklı Özcan Aksoy
|
