 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13.HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI
1994
ESAS KARAR
6268 9913
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ : Eskişehir 3. Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ : 10.3.1994
NO : 1032-158
DAVACI : Milli Eğitim Bakanlığı vekili avukat Mürvet
Duran
DAVALI : A.Nejat Çapa vekili avukat Münir Körpe
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın zamanaşımı nedeniyle reddine yönelik
olarak verilen hüküm süresi içinde davacı avukatınca duruşmalı olarak temyiz
edilmiş ise de çağrı kağıdı gideri ödenmediğinden duruşma isteğinin reddiyle
incelemenin evraklar üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya
incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, Milli Eğitim Müdürlüğü, Sağlık Eğitim Merkezi Baştabipliğinin
ihtiyacında kullanılmak üzere, teklif mektubu almak suretiyle davalı Orsan
Ortopedi Sanayiinden 2.12.1991 gün ve 031079 sayılı fatura ile bir adet
picker marka 100 MA Çift Masa tektüp röntgen cihazının 90.000.000 Tl. bedelle
satın alındığını, cihazın yerinin hazır olmaması nedeni ile ambalajı
açılmadan 13.11.1992 tarihine kadar sağlıklı koşullar altında bekletildiğini
konulacak yerin hazırlanması üzerine, muayene komisyonunca yapılan incelemede
cihazın fabrika çıkışlı orjinal mal olmadığı kullanılmış makina olduğu ve
ayakta yatırarak hiç bir şekilde film çekilmesinin mümkün olmadığının
anlaşıldığını 20.11.1992 ihtarname ile cihazın orjinali ile değiştirilmesi
istendiği halde yerine getirilmediğini öne sürerek teslim edilen ayıplı
röntgen cihazı yerine taahhüt edilen vasıflarda fabrika orjinal çıkışlı
picker marka 100 MA Röntgen Cihazı verilmesine mümkün olmadığı takdirde dava
tarihindeki değeri 142.000.000 TL.sının ödetilmesine karar verilmesini
istemiştir. Davalı ayıba karşı tekeffül zaman aşımının dolduğunu, davacının
muayene ve ihbar yükümlülüğünü zamanında yerine getirmediğini, cihazın
tesliminden onbir buçuk ay sonra muayene edilerek ayıp ihbarının yapıldığını
o nedenle davacının malı kabul etmiş sayılmadığını savunmuş davanın reddini
dilemiştir.
Mahkemece, davacının T.T.K.nunun 25/3 maddesinde belirtilen süreler
içinde ayıp ihbarında bulunmadığı; ayrıca anılan yasanın 4.üncü fıkrasında
açıklanan altı aylık zaman aşımı süresininde dolduğu kabul edilmiş davanın
reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı Milli Eğitim Bakanlığı vekili Hazine avukatı tarafından
temyiz edilmiştir. Bir davada ileri sürülen maddi olguların hukuki
nitelendirmesini yapmak ve uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak
hakimin doğrudan görevidir. (HUMK. Md. 76) Hemen vurgulayalımki; mahkemenin
hükmüne dayanak aldığı T.T.K.nunun 25.inci maddesi tacirler arasındaki ticari
satışlar hakkında uygulanır. Davacı tacir olmadığı için anılan yasa
maddesinin olaya uygulanması isabetsizdir. O nedenle uyuşmazlık BK.nun genel
hükümleri ile satıma ilişkin hükümleri altında çözümlenecektir. Davanın BK.
Md. 207.deki bir yıllık zaman aşımı süresi içinde açıldığından taraflar
arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Yine dosyadaki bilgi ve belgeler ile sözleşme içeriğinden ve
tarafların birleşen ifadelerinden satım konusu picker marka 100 MA Röngen
cihazının fabrika çıkışlı orjinal olarak teslim edileceği belirgindir.
Mahkemece üç uzman bilirkişiden alınan raporlarda, cihazın orjinal bir
makinada olması gereken parçaları taşımadığı gibi daha önce biryerde
kullanılıp sökülen bir cihaza ait tüm özellikleri taşıdığı, dahası eski ve
kullanılmış bir cihaz olduğu, bukili ve gridli (Ayakta-Akciğer ve yatarak
optimal grafi) film çekmenin ve skopi yapmanın kesinlikle mümkün olmadığı bu
eksikliklerin muhafaza ve bekleme sebebiyle meydana gelmediği ayrıca cihazda
kaset tepsisi, skopi eksanının grad tertibatı, skopi ayak pedali, elektronik
frenler ve akciğer statifi noksanlıkların bulunduğu çok açık bir şekilde
tesbit edilmiştir.
Bu çok açık noksanlıklar, özellikle cihazın film çekme görevini yerine
getiremiyeceği olgusu karşısında borcun davalı borçlunun kusuru ile hiç ifa
edilmemiş olduğunun kabulü zorunludur ve uyuşmazlığa bu hukuki açıdan
bakılarak çözümlenmesi gerekir. Hal böyle olunca; davacı BK.nunun 96.ıncı
maddesine sıgınarak uğradığı zararın tazminini isteyebilir ve davalıda
davacının uğradığı zararını giderimle yükümlüdür. (BK. Md. 96)
Somut olayda davalının sözleşmedeki edimlerini kusuruyla gereği gibi
hiç ifa etmediği toplanan delillerle kanıtlanmıştır.
Öyleyse mahkemece istem doğrultusunda inceleme yapılmalı hasıl olacak
uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Mahkemenin hukuki nitelendirmede yanılgıya düşerek zaman aşımı nedeni
ile yazılı şekilde davanın reddine karar vermesi usule ve yasaya aykırıdır.
Bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle davacı yararına
BOZULMASINA, 14.11.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan K.Kadıoğlu M.Yüksel Ş.Yüksel S.Özyörük
|
