 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T. C.
Y A R G I T A Y
3.Hukuk Dairesi
Sayı
Esas Karar
___________ __________
l994/604 l994/26l5
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi :Hekimhan Asliye Hukuk Hakimliği
Tarihi :25.ll.l993
Nosu :l992/234-l993/482
Davacılar :Mehmet Emir
Davalı :Ballıkaya Köyü Muhtarlığı
Üçüncü Şahıs :
Dava dilekçesinde suya vaki elatmanın önlenmesi istenilmiştir.
Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından
temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra
dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava konusu yapılan kaynak suyunun, özellikle çıkış yeri bakımından
genel sulardan olduğu anlaşılmaktadır.
Genel sulardan ise herkes, kadim ya da öncelikli kullanım haklarını
engellememek koşuluyla faydalı gereksinimi oranında yararlanabilir.
Sözü edilen sudan davacı, sulamada yararlandığını ve davalı ise (suyun
çıktığı yerde) insanların ve hayvanların içmesi şeklinde yararlanıldığını
iddia etmişler ve keşifte dinlenilen, aynı köyden yerel bilirkişi ve davalı
tanığı ve davacının yakın akrabası olan davacı tanıkları, tarafların
belirtilen iddiaları doğrultusunda ifade vermişlerdir.
Bu durumda; sağlıklı ve köklü bir çözüm için, öncelikle anılan sudan,
hangi tarafın daha evvel yararlanmaya başladığı, diğer bir anlatımla kadim ya
da öncelikli kallanım hakkının hangi tarafa ait olduğunun, mahallinde başka
köyden dinlenilecek (çıkar ilişkisi olmayan) tarafsız yerel bilirkişi ve
tanık anlatımları ile saptanması gerekir. Ondan sonra, tarafların bu suya
olan ihtiyaclarının usulünce belirlenerek (suların en az olduğu uygun bir
dönemde saptanacak debisi itibariyle) sözkonusu suyun, her iki tarafın
(yararlandıkları başka sular var ise onların miktarları da gözetilerek)
ihtiyacına yetip yetmiyeceğinin (yine uzman bilirkişiler aracılığıyle
yapılacak keşif sonucu usulüne uyğun olarak) tesbit edilmesi icabeder.
Bu tesbitlere göre; davaya konu edilen su, her iki tarafın ihtiyacına
yetmez ise öncelik hakkına sahip olan tarafın ihtiyacından fazla bir su
bulunduğu takdirde (ki, bu arada içme suyu ihtiyacının, sulama suyu
ihtiyacına nazaran ayrıca öncelik taşıdığı husus da dikkate alınmak ve bu
öncelikler arasında uygun bir denge kurulması gerekir) ancak bu fazla sudan
diğer tarafın yararlanmasının sağlanması ve o yolda bir düzenleme yapılması
lazımgelir.
O Halde; belirtilen şeklide işlem, inceleme ve değerlendirmeler
yapılarak sonuçlarına uygun bir karar verilmesi gerekirken, bu yönlerden
eksik inceleme ile yazılı olduğu gibi hüküm kurulması doğru değildir.
Bu itibarla yukarıda açıklan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı
şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde
olduğundan kabulü ile hükmün H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA,
peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine l4.2.l994
gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Edip Doğrusöz M.Aktürk M.Ulusoy H.A.Bengü Z.Sağdur
|
