 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Ceza Genel Kurulu
E. 1994/5-331
K. 1994/359
T. 19.12.1994
* BAĞ-KUR'DA MEMUR OLAN SANIK HAKKINDA
MEMURİN MUHAKEMATI KANUNUNUN
TATBİK OLUNAMIYACAĞI
ÖZET: Kamu iktisadi devlet teşekkülleri personelinin, kurum veya kişiler
aleyhine işledikleri suçlardan dolayı, haklarında Memurin Muhakematı Kanunu
tatbik olunamaz.
Bu itibarla; kamu iktisadi devlet teşekküleri personeli hakkında uygulanacak
yasa hükümlerine tabi bulunan, Bağ-Kur'da memur olan sanık hakkında; zimmet
suçundan açılan kamu davasında suçun vasfının değişmesi ve mahkemece eylemin
görevi savsama suçunu oluşturduğunun kabul edilmesi durumunda, ayrıca
soruşturma izni alınması gerekmez.
(765 s. TCK. m. 230)
(1479 s. Bağ-Kur K. m. 1, 7, 17)
[399 s. KHK. (22.1.1990 Ta.) m. 11]
(YİBK., 28.3.1945 gün ve 1/6 s.)
Zimmet suçundan sanık Murat'ın değişen suç vasfı nedeniyle TCY. nın 230/1, 59;
647 sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince 458.333 lira ağır para cezası ile
cezalandırılmasına ve bu cezasının ertelenmesine ilişkin, (Ankara Yedinci
Ağır Ceza Mahkemesi)' nce verilen 17.11.1993 gün,124/154 sayılı hükmün sanık
vekili tarafından temyizi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay Beşinci Ceza
Dairesi, 24.3.1994 gün, 544/948 sayı ile;
"Sanık hakkında 3628 sayılı Kanunun 17. maddesi uyarınca zimmet suçundan
açılan davada suç niteliği görevi ihmale dönüşmüş bulunması karşısında
Memurların Yargılanmaları Hakkındaki Kanun hükümlerine göre yargılamanın
gerekliliği kararı alınmak üzere durma kararı verilmesi gerekirken yazılı
şekilde mahkumiyet kararı verilmesi" isabetsizliğinden bozmuş,
Yerel Mahkeme, 16.5.1994 gün, 85/62 sayı ile;
"Sanık, 1479 sayılı Kanun ile kurulmuş Bağ-Kur'da memurdur. Bağ-Kur, özel
hukuk hükümlerine tabi bir kuruluştur. Görevlileri hakkında, KİT
görevlilerine uygulanan yasalar tatbik edileceğinden, sanık hakkında Memurin
Muhakemat Yasası uygulanamaz. Bu nedenle, dosyanın idare kuruluna
gönderilmesine gerek yoktur" gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.
Bu hükmün de Yargıtay'ca incelenmesi sanık vekili tarafından süresinde
istenildiğinden dosya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın "onama" istemli
28.11.1994 günlü tebliğnamesiyle Birinci Başkanlığa gönderilmekle; Ceza Genel
Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Bağ-Kur A..... İl Müdürlüğü'nde memur olan sanığın, tahsil ettiği sigorta
primlerini aynı gün bankaya yatırmayıp gecikmeli olarak yatırdığı ve pul
parası alıp taksit taahhütnamelerine pul yapıştırmadığı, bu suretle zimmet
suçunu işlediği iddiasıyla kamu davası açılmıştır. Yerel Mahkeme eylemin,
görevi savsama suçunu oluşturduğunu kabul ile TCY. nın 230/1, 59; 647 sayılı
Yasanın 4. maddesi gereğince sanığın cezalandırılmasına karar vermiştir.
Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, açıklanan olayda; suç
vasfının değişmesi karşısında sanık hakkında, Memurin Muhakematı Kanunu
hükümlerine göre soruşturma yapılması gerekip gerekmeyeceğine ilişkindir.
1479 sayılı Bağ-Kur Yasasının 1. maddesine göre, Kurum; "Bu kanun ve özel
hukuk hükümlerine tabi mali ve idari bakımdan özerk bir kamu tüzel
kişiliğidir." Yasanın 7. maddesi gereğince, "Kurum görevlileri hakkında, kamu
iktisadi devlet teşekkülleri görevlilerine uygulanan yasalar" uygulanacaktır.
17. madde uyarınca da, "Kurum paraları ve malları TCK. bakımından Devlet
malı" sayılmaktadır.
İktisadi devlet teşekkülü mensupları, 2929 sayılı Yasanın 48 ve 11.2.1992
tarihinde yürürlüğe giren 3771 sayılı Yasanın 3. maddesi ile değişik 399
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11. maddesi gereğince Kurum'un paraları,
evrak, belge ve defterler üzerinde işledikleri suçlar ile ifa ettikleri
görevlerinden doğan suçlardan dolayı memur sayılarak haklarında, Ceza
Yasasının ikinci kitap üçüncü ve altıncı baplarındaki hükümler uygulanacak,
görev sırasında veya görevleri dolayısıyla suç işleyen teşebbüsün genel müdür
ve yönetim kurulu üyeleri hakkında ilgili Bakan'dan soruşturma izni
alınacaktır. Kurum mensupları, açıklanan suçlar nedeniyle memur sayılarak
cezalandırılabileceklerse de; devlet memuru sıfatını haiz olmayan bu kişiler
hakkında yargılama yöntemi yönünden memurların tabi oldukları kuralların
uygulanacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. 28.3.1945 gün, 1/6 sayılı
İçtihadı Birleştirme Kararı ile Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun kararlılık
gösteren içtihatlarında belirtildiği üzere, kamu iktisadi devlet teşekkülleri
personelinin, kurum veya kişiler aleyhine işledikleri suçlardan dolayı,
haklarında Memurin Muhakematı Kanunu tatbik olunamaz.
Bu itibarla; kamu iktisadi devlet teşekkülleri personeli hakkında uygulanacak
yasa hükümlerine tabi bulunan ve Bağ-Kur A..... İl Müdürlüğü'nde memur olan
sanık hakkında ayrıca soruşturma izni alınması da gerekmediğinden,
kovuşturmanın genel hükümlere göre yapılması gerekir. Sanık hakkında Memurin
Muhakemat Kanunu uygulanamayacağından, direnme kararı doğru olup sair yönler
Özel Dairece incelenmelidir.
S o n u ç: Açıklanan nedenlerle, Yerel Mahkeme direnme kararı isabetli
olduğundan sair yönlerin incelenmesi için dosyanın, Beşinci Ceza Dairesi'ne
gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE,
tebliğnamedeki düşünceye aykırı olarak 19.12.1994 günü oybirliğiyle karar
verildi.
|
