 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onikinci Hukuk Dairesi
E. 1994/4685
K. 1994/5820
T. 3.5.1994
* ÇEK BEDELİ İÇİN TEVDİ YERİ
BELİRTİLMESİ (Sonuçları)
ÖZET : Keşideci şirket, kayyım heyetinin yazısı ve alacaklı bankanın çeklerin
akıbeti hakkında bilgi vermeyen tutumu ile alacaklının şahsı hakkında da
tereddüde düştüğü hallerde, borcunu tevdi etmekle borcundan kurtulur.
Alacaklı banka, çeklerin bankaya ibrazı ile çek bedellerinin tevdi edildiğini
öğrendiği halde çeklerin yetkili hamili olduğunu kanıtlamak suretiyle tevdi
edilen parayı alması gerekirken icra takibine girişmesi doğru değildir.
(818 s. BK. m. 95)
Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından
istenmesi üzerine; bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye 29.3.1994
tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp, düşünüldü:
Alacaklı P....... Yatırım AŞ. vekili tarafından, borçlular Ü....... Çelik
Malzeme İmalat ve Montaj San. AŞ. ve Ç.......... Çelik Endüstrisi AŞ.
haklarında 19.2.1993 ve 23.2.1993 keşide tarihli çeklere dayalı olarak
1.3.1993 tarihinde takip yapılmış, 163 örnek ödeme emri borçlulardan Ü.......
Çelik Malzeme İmalat ve Montaj San. AŞ.'ye 8.3.1993 tarihinde tebliğ edilmiş,
adı geçen borçlu vekili mercie verdiği 10.3.1993 tarihli itiraz dilekçesinde
müvekkili şirket tarafından diğer borçlu şirkete 19.2.1993, 23.2.1993 ve
3.3.1993 keşide tarihli toplam 22.400.000.000 lira bedelli üç adet çek
verildiğini, lehtar şirketin kayyim heyetinden alınan 12.2.1993 tarihli
yazıda, bu çeklerin tahsil için P...... AŞ.'ye verildiği, adı geçen banka
nezdindeki mevcutlar arasında çeklerin bulunmadığının bildirildiği, TTK.nun
711/3. maddesi uyarınca muhatap bankaya ödemeden men talimatı verilmesinin
istenilmesi üzerine, müvekkili şirketin, lehtarı mağdur etmemek amacı ile
Ankara Birinci Sulh Hukuk Mahkemesi'nden 19.2.1993 tarih ve 1993/73-77 sayılı
tevdi yeri kararı alıp, çek bedellerini, tevdi yeri tayin edilen İmpexbank
Ankara Şubesi'ne yatırdığını, alacaklının çek bedellerini tevdi yerinden
almak yerine, kötüniyetle haklarında icra takibine geçtiğini ileri sürmüştür.
Alacaklı banka çeklerin yetkili hamli olduğundan bahisle tevdi yeri kararının
kaldırılmasını istemiş, mahkemece 2.3.1993 tarih ve 1993/73 sayılı kararla
tevdi yeri kararı kaldırılmıştır.
Takip konusu çeklerin lehtarı Ç......... Çelik Endüstrisi AŞ. kayyım heyetince
keşideci şirkete gönderilen 12.2.1993 tarihli yazıda; tahsil için P........
AŞ.'ye verilen üç adet çekin bankanın mevcutları arasında bulunmadığı
bildirildiği belirtilerek, muhatap bankaya ödemeden men talimatı verilmesi
istenilmiştir. Keşideci şirket vekili Ankara Birinci Sulh Hukuk Mahkemesi'ne
başvurmuş, lehtar şirketin kayyım heyetinin yazısından sözederek, müvekkili
şirketin yasal vecibelerini yerine getirmek istediğinden, çek bedellerinin
ödenmesi için tevdi yeri tayinini istemiş, mahkemece çek bedellerinin Ç......
Çelik Endüstrisi AŞ. adına açılacak hesaba yatırılmasına karar verilmiş ve
karar uyarınca çek bedelleri tevdi edilmiştir.
Keşideci şirket, kayyım heyetinin yazısı ve alacaklı bankanın çeklerin akibeti
hakkında bilgi vermeyen tutumu ile alacaklının şahsı hakkında da tereddüde
düşmüş ve Borçlar Kanununun 95. maddesi uyarınca borucunu tevdi etmekle
borcundan kurtulmuştur.
Alacaklı banka, çeklerin bankaya ibrazı ile çek bedellerinin tevdi edildiğini
öğrenmiştir. Çeklerin yetkili hamili olduğunu kanıtlamak suretiyle tevdi
edilen parayı alması gerekirken, icra takibine girişmesi doğru değildir.
Mercice bu yönler gözetilerek itirazın kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile
reddi isabetsizdir.
S o n u ç : Borçlu vekilinin temyiz itirazının kabulü ile merci kararlarının
yukarıda yazılı nedenle İİK.nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca
(BOZULMASINA), 3.5.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
