 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1994/3326
K. 1994/8217
T. 26.4.1994
* İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK
* ZORUNLU SİGORTALILIK
* SİGORTALILIKLARIN ÇAKIŞMASI
ÖZET : İsteğe bağlı sigortalılığın ön koşulu, zorunlu sigortaya tabi
olunmamasıdır. Zorunlu sigortalılık niteliği devam eden kişi, isteğe bağlı
sigortalılıktan yararlanamayacağı için, vergi kaydının varlığı kendi nam ve
hesabına çalışmanın karinesi olduğundan, davacının göstereceği delillerin
incelenmesi sonunda, her iki sigortalılığın çatışması durumunda, isteğe bağlı
sigorta geçerli sayılamaz. Bağ-Kur zorunlu sigortalılığı geçerlidir.
(506 s. SSK. m. 85) (1479 s. Bağ-Kur K. m. 24, 25, 26)
Davacı, kendi nam ve hesabına çalışmasına 30.6.1989 tarihinde son verdiğinden
bahisle, 1.7.1989 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun çevresindeki isteğe
bağlı sigortalılığının geçerli olduğunun tesbitine karar verilmesini
istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Sosyal Sigortalar Kurumu avukatı tarafından temyiz edilmesi
üzerine; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi
tarafından düzenlenen raporla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin
gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici
sebeplere göre, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı; sonuç itibariyle, kendi nam ve hesabına çalışmasına, 30.6.1989
tarihinde son verdiğinden bahisle 1.7.1989 tarihinden itibaren 506 sayılı
Kanun çevresindeki isteğe bağlı sigortalılığının geçerliliğinin tesbitini
istemiştir.
506 sayılı Kanun m. 85 çevresinde, isteğe bağlı sigortalılığının ön koşulu
zorunlu sigortaya tabi olunmamasıdır. Başka ifade ile sigortalı zorunlu
sigortaya tabi işinden ayrılmamış ya da kendi nam ve hesabına çalışmasına son
vermemişse yani zorunlu sigortalılık niteliği sürüyorsa isteğe bağlı
sigortadan yararlanamaz.
Dava konusu olayda, davacının Bağ-Kur şahsi dosyası içeriğinde vergikaydı,
meslek kuruluşu kaydı ve esnaf ve sanatkarlar sicil kaydına dayanılarak
Bağ-Kur zorunlu sigortalılığının sona eriş tarihi 30.6.1989 olarak öngörülmüş
ise de, 13.10.1993 tarihli vergi dairesi yazısında, davacının 8.8.1989
tarihinde yeniden marangozluk işine başlayıp halen devam ettiği
bildirilmiştir. Vergi kaydının varlığı kendi nam ve hesabına çalışmanın
karinesi olup, bu karinenin ispatı davacı tarafa düşmektedir. Bu nedenle,
davacının bu konuda delilleri ikame etmesi için önel verilmeli ve gösterdiği
deliller toplanarak kendi nam ve hesabına bu sürede çalışması olup olmadığı,
varsa hangi tarihte son verdiği yöntemince ve kesin biçimde saptanmalıdır.
Yapılacak araştırma sonucuna göre davacının isteğe bağlı sigortalı bulunduğu
dönemle çakışan kendi nam ve hesabına çalışması işbu zorunlu sigortalılık
dönemine ilişkin olmak üzere isteğe bağlı sigortalılığı geçerli değildir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden ve 8.8.1989
tarihinden itibaren kendi nam ve hesabına çalışması olup olmadığı yöntemince
araştırılmadan ve davalılardan Bağ-Kur hakkındaki dava yönünden davanın
konusu kalmadığından bahisle karar ittihazına yer olmadığı yolunda hüküm
tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli,
ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
26.4.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
