 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1994/14853
K. 1995/795
T. 31.1.1995
* RÜCUAN TAZMİNAT DAVALARI
* TAVANIN BELİRLENMESİ
* "BALTHAZARD FORMÜLÜ"
* KUSUR İNCELEMESİ
* BİLİRKİŞİLERİN NİTELİKLERİ
* SÜREKLİ İŞGÖREMEZLİK
ÖZET: Zararlandırıcı sigorta olayı sonunda açılan rücuan tazminat davalarında,
ceza davasında kesinleşen maddi olgu gözönünde tutularak, işçi sağlığı ve
işgüvenliği uzmanlarından oluşan heyete kusur incelemesi yaptırılmalıdır.
Rücu alacağının tavanını teşkil eden miktar belirlenirken, olayın vuku
tarihindeki sigortalı kazancı ve ikramiyenin bu aya tekabül eden miktarı esas
alınacağından, bu miktar yürürlükteki asgari ücretten fazla ise, önceki
asgari ücretler de aynı oranda arttırılmalıdır.
Sürekli işgöremezlik raporu "Balthazard formülü" uygulanarak verilmişse iç ve
dış tavanı teşkil eden miktarlar, davaya konu iş kazası sonucu oluşan,
meslekteki kazanma kaybı oranına göre belirlenmelidir.
Sigortalının halen çalışması durumunda, yaşlılık aylığına hak kazanma üstün
olasılığından dolayı, maddi zarara, pasif dönem zararı da katılarak, tavan
fazla tesbit edilmemelidir.
Faiz başlangıç tarihi, infazda tereddüte yer vermeyecek açıklıkta olmalıdır.
(506 s. SSK. m. 19, 20, 21, 22, 26/1-2, 129)
(1086 s. HUMK. m. 283)
İş kazası sonucu malül kalan sigortalı işçi için yapılan harcamalar üzerine
uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesi davasının yapılan yargılaması
sonunda, ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen 96.274.617 liranın davalılardan
müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün
süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalılardan ....... Ltd.
Şti. ve Uğur avukatlarınca istenilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından
düzelenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü
ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici
sebeplere göre, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 26. maddesi olup, davalıların
rücu alacağından sorumluluğu madde de öngörülen koşulların gerçekleşmesi
halinde mümkündür. Hükme esas kılınan 23.7.1993 tarihli kusur raporunda,
zararlandırıcı sigorta olayının vukuunda işveren vekili Uğur'a 30, İlhan'a
30, sigortalıya 40 oranında kusur verilmiştir. Sözkonusu raporda
gerekçesinden farklı olarak davalı işveren şirketin kusuru öngörülmemiştir.
Öte yandan, hükme esas kılınan rapor ile ceza davasında davalılardan Uğur ve
İlhan'ın mahkumiyetlerine dayanak tutulan rapor ve ana dosyada alınan diğer
23.11.1992 ve 27.4.1993 tarihli raporlar arasında kusur oran ve aidiyeti
yönünden çelişki mevcut olup bu çelişki ceza davasında kesinleşen maddi olgu
gözönünde tutulmak ve işçi sağlığı ve işgüvenliği konularında uzman bilirkişi
heyeti marifetiyle yeniden kusur incelemesi yaptırılmak suretiyle
giderilmelidir. Kabule göre de davalı işverenin işçilerinin kusurundan
müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacağından bahsile rücu alacağı ile
yükümlü tutulması isabetsizdir.
3- Rücu alacağının tavanını teşkil eden miktarın belirlenmesinde zararın
tesbit aşamasında sigortalının zararlandırıcı sigorta olayının vuku
tarihindeki kazancının işyeri kayıtlarına göre ve ikramiyenin bu aya tekabül
eden miktarı da gözetilmek suretiyle belirlenmesi ve yürürlükteki asgari
ücretten fazlalığı oranında hüküm tarihinden (9.11.1994) önce yürürlüğe giren
tüm asgari ücretlerin de aynı oranda arttırılması gerekirken aksini öngören
hesap raporunun hükme dayanak alınması hatalıdır.
4- Tavanın belirlenmesinde bilinmeyen dönemde arttırıma ve iskontolama
işleminin yapılmasında matematiksel ilkelere aykırı biçimde 1994 yılından
itibaren yıllık kazanç kaybı peşin değerinin sabit tutulması keza yerinde
değildir.
5- Davada, sigortalıya 21.10.1988 tarihinde maruz kaldığı işkazası nedeniyle
67,39 oranındaki meslekte kazanma gücü kaybına göre bağlanan gelirlerin peşin
değeri istenmektedir. Sigortalı Hasan 8.10.1984 tarihinde vuku bulan işkazası
sonucu 1, 2, 21.10.1988 tarihinde vuku bulan dava konusu işkazası sonucu
67 oranında meslekte kazanma gücünü yitirerek sürekli işgöremez duruma girmiş
ve Kurum'a sigortalıya gelir bağlanmasında "Balthazard Formülü"nce bu iki güç
yitirme oranları birleştirilerek toplam 67,3 meslekte kazanma gücü kaybı
oranına göre gelir bağlanmıştır. Bu durumda, iç ve dış tavanı teşkil eden
miktarların dava konusu 21.10.1988 tarihinde vuku bulan iş kazası sonucu
sigortalıda oluşan meslekte kazanma gücü kaybı oranına göre belirlenmesi
gerekirken aksinin kabulü yerinde değildir.
6- Davalı taraf işkazasına uğrayan sigortalının meslekte kazanma gücü kaybı
oranı hakkında Kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarından alınmış rapor
üzerine yapılmış tesbite itiraz edildiğine göre, 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanununun 109. maddesi çevresinde öncelikle Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık
Kurulu'ndan rapor alınması, ilgililerce buna itiraz edilmesi halinde Tıp
Fakültesi Kürsü Konseyleri veya sağlık kurumlarından ya da Adli Tıp
Meclisi'nden rapor alınmak suretiyle meslekte kazanma gücü kaybı oranı tesbit
edilmesi ve bu raporun Sosyal Sigortalar İşletme Tüzüğü çevresinde
düzenlenmesi ve Sosyal Sigortalar Yüksek Sağlık Kurulu raporundan farklı
sonuçlara varılmışsa bunun nedenlerinin izah edilmesi gerekirken, bu yolda
işlem yapılmaması da hatalıdır.
7- Kabule göre de, tavanı teşkil eden miktarın belirlenmesinde her ne kadar
sigortalıda saptanan meslekte kazanma gücü oranı 67,39 ise de, sigortalının
kaza tarihinden sonra ve halen işyerinde çalıştığına dair bordroların davalı
tarafça ibraz edilmesi karşısında sigortalının çalışarak ileride yaşlılık
aylığına hakkazanması üstün olasılık dahilinde bulunmasına rağmen maddi
zarara pasif dönem zararınında katılması suretiyle tavanın fazla tesbiti de
isabetsizdir.
8- Faiz başlangıç tarihlerinin hüküm fıkrasında Hukuk Usulü Muhakemeleri
Kanunu madde 389 uyarınca infazda tereddüde yer bırakmayacak açıklıkta
belirtilmesi gerekirken yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı
olup bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden davalıların bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul
edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
davalılar ........... Ltd. Şti. ve Uğur avukatı yararına takdir edilen
750.000 lira duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine ve
temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 31.1.1995 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
