 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Birinci Hukuk Dairesi
E. 1994/14186
K. 1994/16158
T. 19.12.1994
* NİSBİ HARÇ
ÖZET: Davanın, taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan
hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu hallerde, davanın nisbi
harca tabi tutulması zorunludur. Bu hususun kendiliğinden (re'sen)
gözetilmesi gerekir. Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe bunu
izleyen işlemler yapılamaz. Bu nedenle, çekişme konusu taşınmazın saptanan
değeri itibariyle nisbi tarife üzerinden noksan olan harç tamamlatılmalı ve
bundan sonra işin esası incelenerek sonuca bağlanmalıdır.
(492 s. Harçlar K. m. 2, 16, 32)
Davacı tarafından, davalı aleyhine açılan tapu iptali-tescil davasının yapılan
yargılamasında; mahkemece, davanın reddine dair verilen kararın davacılar
vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli olarak temyiz
edildiğinden dosya incelendi, duruşma isteği değer yönünden reddedilip,
gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı iptal-tescil isteğiyle ve
550.000 lira değer gösterilmek suretiyle Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmış,
taşınmazın değerinin 32.688.797 lira olarak belirlenmesi üzerine görevsizlik
kararı verilmiş, davacı vekili 7.2.1992 havale tarihli dilekçesi ile dosyanın
görevli mahkemeye gönderilmesi isteğinde bulunmuş ve davaya görevli Asliye
Hukuk Mahkemesinde devam olunmuştur.
Davanın, taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve bu nedenle de konusunu
oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Hal
böyle olunca, davanın nisbi harca tabi tutulması zorunludur.
Bilindiği gibi; Harçlar Yasasında, harcın alınması ya da tamamlanması yanların
isteklerine bırakılmamış, bu yönün mahkemece kendiliğinden (re'sen)
gözetilmesinin gerekeceği hükme bağlanmıştır. Anılan Yasanın buyurucu
nitelikteki 32. maddesinde de, yargı işlemlerinden alınacak harçlar
ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamıyacağı öngörülmüştür.
O halde, yerel mahkemece çekişme konusu taşınmazın Sulh Hukuk Mahkemesince
saptanan değeri itibariyle nisbi tarife üzerinden noksan harcının
tamamlatılması ve ondan sonra işin esasının incelenerek sonuca bağlanması
gerekirken, bu yön gözetilmeden, davaya devam olunup işin esası hakkında
karar verilmesi doğru değildir.
Davacıların temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenden
ötürü, HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan harcın
temyiz edene geri verilmesine, 19.12.1994 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi.
|
