 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Birinci Hukuk Dairesi
E. 1994/13344
K. 1994/15431
T. 5.12.1994
* ESKİ ESER
(Onarım ve tadilat)
(Projesine uygun olup olmadığını araştırma biçimi)
* YIKIM İSTEĞİ
ÖZET: Doğal sit alanındaki taşınmazların onarım ve restorasyonunda, Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun vereceği projeye uygun hareket edilmesi
zorunludur. Davalı hakkında açılan ceza davası sonucu verilen beraat
kararında "ilave ve tamiratın eserin bütünlüğünü bozmadığı" açıklanmış ise
de, bu husus mutlak anlamda hukuk hakimini bağlamaz. Bu nedenlerle, konunun
uzmanı bilirkişiler aracılığı ile keşif yapılarak, özellikle yetkili Kurul'ca
verilen restorasyon projesinin uygulanması; böylece davalıya ait eski eser
niteliğindeki kargir evin onarımı ve tadilatının proje kapsamında kalıp
kalmadığının kesin bir biçimde belirlenmesi, proje dışındaki kısımların
yıkımına ve orjinaline uygun duruma getirilmesine karar verilmesi gerekir.
(2863 s. KTVK. m. 1, 3, 9)
(818 s. BK. m. 53)
Davacı tarafından, davalı aleyhine açılan davada; mahkemece verilen karar,
süresinde temyiz edilmekle; dosya incelendi, gereği görüşüp düşünüldü:
Dava, birinci derecede arkeolojik doğal sit alanında bulunan ve davalı adına
kayıtlı çaplı taşınmazda, Antalya Koruma Kurulu'nun 27.10.1990 gün ve 667
nolu kararı ile "rölövesine uygun basit onarım izni" dışına çıkılarak
yapıldığı iddia edilen tadilat- onarım ve eklentilerin yıkımı istemine
ilişkindir. Davalı, onarımın müze müdürlüğü elemanlarının kontrolünde
yapıldığını açıklayarak davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın
reddine karar verilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki; çekişmeli taşınmaz
Alanya Kalesi'ndedir. Eski eserdir. Tapu kaydına göre "kargir ev"
niteliğindedir. Bilirkişi raporlarında da açıklandığı gibi birinci derecede
arkeolojik-doğal sit alanında olduğu tartışmasızdır. Bilindiği üzere bu
nitelikteki yapıların tamir ve restorasyonu yasada belirtilen kurumlardan
alınacak izine tabidir. Tamir ve bakımında ise ilk şeklinin ve görünümünün
değiştirilmemesi asıldır. Eş anlatımla, onarım ve restorasyonda Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun vereceği projeye uygun hareket edilmesi
zorunludur. Öte yandan, davalı hakkında açılan ceza davası sonucu verilen
beraat kararında "... ilave ve tamiratın eserin bütünlüğünü bozmadığı..."
değinilmişse de, bu husus mutlak anlamda hukuk hakimini bağlamaz (BK. m. 53).
O halde, konunun uzmanı olan bilirkişiler aracılığıyla yeniden keşif
yapılarak, özellikle yetkili Kurul'ca verilen restorasyon projesinin
uygulanması; tamirat ve tadilatların proje kapsamında kalıp kalmadığının net
bir biçimde belirlenmesi, böylece proje dışındaki kısımların yıkımına ve
orjinaline uygun duruma getirilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı
olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir. Davacının temyiz itirazı
yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan sebeplerden ötürü Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan
harcın temyiz edene geri verilmesine, 5.12.1994 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi.
|
