 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
13. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
SAYI:
ESAS KARAR
94/10465 95/184
YARGITAY İLAMI
MAHKEMESİ :Bursa 1 Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ :29.6.1994
NOSU :624-599
DAVACI :Recep Altan vs.vekili avukat Metin Sezgin
DAVALI :Fehmi Albayrak vekili avukat Yılmaz Egemenoğlu
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine
yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi
üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacılar, davalıya ait arsayı sekiz yıl için kiralayarak üzerine
halı saha ve tesislerini yaptıklarını ancak davalıların kendilerini buradan
tahliye ettirdiklerini ileri sürerek tesislerin arsaya sağladığı
menfaatten fazla hak saklı kalmak üzere bir milyar liranın tahsilini dava
etmişlerdir.
Davalı sözleşmeye göre yapılan tesisin aktin sonunda kiralayana
kalacağının kararlaştırıldığını ileri sürerek davanın reddine karar
verilmesini istemiştir.
Mahkemece dava sabit görülerek davacılar alacağı 807.438.729 Tl.ndan
davalı alacağı 557.681.000 lira indirilerek kalan 230.557.729 liranın davalı
taraftan tahsiline fazla talebin reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacılar davalıya ait arsayı
1.12.1991'den itibaren sekiz yıl süre ile kiralamışlardır. Sözleşmenin 10.
maddesine göre arsa üzerine kiracılar tarafından yapılan halı saha,
kafeterya vesair tesisler kira sonu olan 30 Kasım 1999 tarihinde tüm tesis
çalışır durumda ve hiç bir hak talep etmeden mal sahibine bırakılacaktır.
Süre dolmadan devir mükellefiyetleri olmadığı gibi mal sahibi de kiracılardan
bir hak talebinde bulunamayacaktır. Kira akti temerrüt nedeniyle merci
kararı ile feshedilmiş ve kiralanan 27.5.1993 tarihinde mal sahibine teslim
edilmiştir.
Bu durumda öncelikle davacı kiracıların yaptıkları tesis bedelini
talep edip edemeyeceği hukuki sorununun çözümlenmesi gerekir.
Sözleşmede yapılan tesislerin kira aktinin sonu olan 30 Kasım 1999
tarihinde kiralayana çalışır durumda teslimi öngörülmüş ve bu süre dolmadan
kiralayanın bir hak talep edemeyeceği de hükme bağlanmıştır. Kural olarak
kira aktinin kiracıların kusurundan dolayı feshedilmiş olması nedeniyle
kiracıların haksız iktisap kurallarına dayanarak tazminat istemesi iyi niyet
kuralları ile bağdaşmaz. Bu nedenle davacı kiracılar tesis bedelini talep
edemezler. Ancak bu kuralın uygulanması sonunda davalı kiralayanın da haksız
olarak zenginleşmemesi gerekir.
Gerçekten sözleşme ile davalı kiralayan 30 Kasım 1999 tarihinden önce
tesisler yönünden bir hak talebinde bulunamayacaktır. O halde, davalı
kiralayanın altı buçuk yıl önceden sahip olduğu tesislerden davacılardan
alacağı kira dışında yararlanması varsa tesislerin bu yararlanmaya etkisi
onun haksız iktisabı olacaktır. Davalı taraf yapılan tesislerin aktin
sonunda kendisine kalmasını kabul ettiğine göre bunlardan yararlanma olanağı
olmadığını da ileri süremez.
O halde mahkemece yapılacak iş, tahliyeden sonra kiralananın ne kadar
sürede kiraya verilebileceği ve 30 Kasım 1999 tarihine kadar olan sürede
davacıların ödemesi gereken kiradan fazlaya kiralanıp kiralanamayacağı veya
bizzat çalıştırarak ne miktar yarar sağlayacağı bir başka deyişle tesisin
kiralamaya veya yararlanmaya etkisi bilirkişi aracılığı ile belirlenip
sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu yönler gözetilmeden tesis bedeline hükmedilmesi usul ve
yasaya aykırıdır. Karar bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın temyiz eden
davalı taraf yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine,
17.1.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan K.Kadıoğlu Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu S.Özyörük
|
