 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Yirminci Hukuk Dairesi
E. 1993/8248
K. 1993/6870
T. 20.9.1993
* KADASTRO TESBİTİNE İTİRAZ
* KEŞİF
* ARA KARARI
* ÖNEL
* KESİN ÖNEL
ÖZET : Nizalı taşınmazın yerinde görülüp incelenmesi bakımından keşfe
gidilebilmesi için, mahkemenin bu konuda oluşturmak zorunda bulunduğu ara
kararında; mahkeme heyetinin yol tazminatı ve mahkemenin temin edeceği aracın
ücreti dahi ayrıntılı keşif giderlerinin, keşif giderini yatıracak tarafın,
bunun için gerekli önel veya kesin önelin belirlenmesi, keşif isteyen tarafın
avukatla temsil edilmemesi halinde, keşif giderlerini verilen önel içerisinde
yatırmamanın sonuçlarının açıkca anlatılması, keşif gün ve saatinin, tanık
dinlenecek ve bilirkişi incelemesi yapılacaksa, bunların isim ve ücretlerinin
bildirilmesi, davetiye gerekiyorsa giderlerinin gösterilmesi yanında,
yatırılacak avansın tutarı ile yatıracak tarafın ekonomik gücü, keşif tarihi
ve tebligatların ulaşması için geçecek süre gözetilerek keşif gününden önceye
raslayan bir tarihin belirlenmesi ve bunda Tebligat Yasası ile Tebligat
Tüzüğünün gözönünde tutulması gerekir.
Bu hususları kapsamayan ara kararı ve buna bağlı olarak verilen önel veya
kesin önelin, uygulamada HUMK. nun 414 ve 163. maddeleri açısından bir sonuç
doğurması olanağı yoktur.
Kadastro Mahkemelerinde belirtilen genel hükümler, 3402 sayılı Kanunun 29.
maddesi yoluyla, aynı Kanunun 36. maddesine göre işlem yapılması hallerinde
de aynen uygulanır.
(1086 s. HUMK. m. 363, 163, 414)(492 s. Harçlar K. m. 34)(3402 s. Kadastro K.
m. 29, 36)
Taraflar arasındaki kadastro tesbitine itiraz davasının yapılan duruşması
sonunda, davanın reddi yolunda kurulan hükmün Yargıtay'ca incelenmesi
davacılar tarafından istenilmekle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz
dilekçesinin kabulüne, değer itibariyle duruşma isteğinin reddine karar
verildikten sonra dosya içindeki tüm belgeler incelenip, gereği düşünüldü:
Davacılar İbrahim mirasçıları ve müdahil Hayri, Kocaeli Çınarlı Köyü'nde
yeralan 162, 163, 164 parsel sayılı taşınmazların tesbitlerine itiraz
etmişler, Yerel Mahkeme davayı reddetmiş, hüküm davacılar ve müdahil
tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıcın dava konusu şeyi inceleyerek onun hakkında bütün duygularıyla bilgi
edinmesi olarak tanımlanabilen keşif; taşınmazlarla ilgili davalarda, dava
konusunun yerinde görülüp, incelenmesi biçiminde gerçekleşir (HUMY. m. 363
vd.). Keşfe gidilebilmesi için mahkemenin bu konuda bir ara kararı
oluşturması zorunludur. Bu kararda keşif giderlerinin, keşif giderini
yatıracak tarafın ve bunun için gerekli önel ve/veya kesin önelin avukatla
kendini temsil ettirmeyen taraf keşif istemişse, kesin önel içerisinde
giderleri yatırmamanın sonuçlarının açıklıkla anlatılması; tanık dinlenip,
bilirkişi incelemesi yapılacak ise, bu hususun ve keşif günü ile saatinin
belirtilmesi; bunun doğal sonucu olarak; hakim, katip ve götürülecekse
mübaşir için yol tazminatının (492 sayılı Harçlar Yasası m. 34); keşif
isteyen taraftan keşif aracını bizzat sağlaması istenemeyeceğinden; mahkeme,
yapacağı işe, süresine ve gideceği yere göre gerekli gördüğü aracı kendisi
belirleyip, temin edeceğinden, araç için ödenecek para miktarının; keşifte
dinlenecek bilirkişi ve tanıkların isimlerinin ve ücretlerinin; bilirkişi ve
tanıklarla, gerekiyorsa taraflara keşif gününün haber verilebilmesi için
gönderilecek davetiye giderlerinin gösterilmesi yanında; yatırılacak avansın
tutarı ile yatıracak tarafın ekonomik gücü, keşif tarihi ve tebligatların
ulaşması için geçecek süre gözetilerek keşif gününden önceye rastlayan bir
tarihin belirlenmesi ve bunda Tebligat Yasası ile Tebligat Tüzüğünün
gözönünde tutulması zorunludur.
Anılan hususları kapsamayan ve belirlenecek bir miktarın keşif gününe kadar
yatırılması biçiminde kurulacak ara kararı ve buna dayalı olarak verilecek
önel ve kesin önelin uygulamada HUMY. m. 414, 163 açısında bir sonuç
doğurması olanağı bulunmamaktadır (HGK. 26.2.1975 T., 1972/1-1273 E.,
1975/258 K.; HGK. 18.2.1983 T., 1980/1-1284 E., 1983/141 K.; HGK. 30.12.1992
T., 1992/16-666 E., 1992/769 K.; 20. HD. 14.12.1992 T., 1992/16198-7040).
Öte yandan, bu koşulların tam olarak yerine getirilmemesi, keşif giderlerne
itiraz hakkı olan gider yükümlüsünün bu hakkını kullanmasına da engel
oluşturur.
Kadastro Mahkemelerinde belirtilen genel hükümler, 3402 sayılı Kadastro
Yasasının 29. maddesi yoluyla, aynı Yasanın 36. maddesine göre işlem
yapılması hallerinde de aynen uygulanır.
Yukarıda açıklanan, yasa ve yerleşmiş Yargıtay uygulamasına aykırı olarak
kurulan ara kararları sonucu verilen önel ve kesin önele dayanılarak, keşif
giderlerinin yasal sürede yatırılmadığından söz edilerek yazılı biçimde karar
verilmesi bozma nedenidir.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacıların temyiz itirazlarının
kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), bozma nedenine göre sair hususların şimdilik
incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde
yatıranlara iadesine, 20.9.1993 günü oybirliği ile karar verildi.
|
