 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1993/8030
K. 1994/1336
T. 1.2.1994
* ÖNCEKİ ÇALIŞMIŞLIĞIN TESBİTİ (Resmi kayıtlar) (Eşdeğer deliller)
(İşyerinin yasa kapsamına alınması)
ÖZET : Sosyal Sigortalar Kurumu'na bildirilmeyen önceki çalışmışlıkların
tesbiti davalarında; iş yerinin yasa kapsamına alındığı tarih nazara
alınmalı, müfettiş tutanağı, işçilik ödemesi dönemlerine ait kayıtlar, stopaj
listeleri, muhtasar beyannameler resmi makamlardan getirtilmelidir. Bunların
aksi, ancak eşdeğer belgelerle isbatlanabilir.
Tanık dinlenecekse, davacı ile birlikte çalışan kişiler veya işyeri komşuları
dinlenmelidir.
(506 s. SSK. m. 79)
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 1.1.1977-1.12.1990 tarihleri arasında
aralıksız olarak çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, Sosyal Sigortalar Kurumu avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine;
temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından
düzenlenen raporla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği
düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
Dava, 1.1.1977 ile 1.12.1990 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde hizmet
akdine dayalı olarak geçen ve Kurum'a kayıt ve tescil edilmeyen hizmetlerin
tesbitine ilişkindir. Davalı işverene ait yedek parça satış işyerine ilişkin
olarak tesbite konu süre dahilindeki 7.8.1979 tarihli tutanakta işverenin
bizzat çalıştığı saptanmıştır. İşveren 13.10.1980 tarihli dilekçesinde, 1978
yılı 11. aydan sonra 1979 yılının altıncı ayına kadar çalışan olmadığını
beyan etmesine rağmen, duruşmada davayı kabul etmiş olup çelişki
giderilmemiştir. Keza, 29.7.1987 tarihli müfettiş tutanağına göre işyeri
kayıtlarının incelenmesinde 979-980-982 yılı defterlerinde işçilik ödemesine
rastlanmamış olup aksinin eşdeğer delillerle ispatı gerekmektedir. Keza
11.12.1978 tarihlitutanakdaki 1977-1978 (30.10.1978'e kadar) yıllarına ait
işyeri kayıtları tetkikinde işçilik ödemesi olan dönemler itibariyle bunların
davacıya ait olup olmadığı incelenmeli, davacıya ait işçilik ödemesi
olmadığının saptanması halinde aksinin yine tanık anlatılarıyla isbatına
cevaz verilmemelidir. Giderek işveren yedek parçacılıktan 31.11.1975 ile
31.12.1982 keza kasaplık işinden 15.10.1983 ile 31.12.1990 tarihleri arasında
vergi mükellefi bulunması karşısında işverence verilen muhtasar beyannameler
incelenerek davacının adının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, ayrıca vergi
kayıtları itibariyle 1.1.1983 ile 15.10.1983 için kabul kararı verilmemeli ve
kasaplık işinden dolayı işyerinin yasa kapsamına alınma tarihinin 1.1.1984
olması karşısında oluşan çelişki giderilmelidir. Yine işverence ibraz edilen
tesbite konu bir kısım yıllara ait bordrolarda davacının adı bulunmamakta
isede bir kısım stopaj listelerinde adının geçmesi karşısında bu listelerin
asılları resmi makamlardan celbedilmeli ve sonucuna göre adının bulunmaması
halinde ve işbu yazılı belgelerin aksinin ispatlanmadığı kabul edilmelidir.
Giderek hükme esas kılınan davacı tanıkları, davacının arkadaşları olup
onunla işyerinde çalışan kişiler değillerdir ve mahkemece mümkün olduğunca
işyerinde davacı ile birlikte çalışan kişiler yada işyeri komşuları tanık
sıfatıyla dinlenmelidir.
Mahkemece belirtilen maddi ve hukuki esaslar gözetilmeden eksik araştırma ve
inceleme ile ve taleple bağlılık ilkesine aykırı biçimde çalışma süresinin
bitiminin 1.12.1990 yerine 31.12.1990 olarak kabulü ile hüküm tesisi usul ve
yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum'un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli
ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
1.2.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
