 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Onuncu Ceza Dairesi
E. 1993/7520
K. 1993/12551
T. 19.11.1993
* 3167 SAYILI KANUNA AYKIRI DAVRANIŞ
* TAHSİL CİROSU
ÖZET : Çekin tahsil cirosu ile devri, hamilin bir başkasını senet bedelini
tahsil için görevlendirmesidir.
Tahsil cirosu ciranta tarafından geri alınabilir, tahsil cirosunun
çizilmesiyle son bulur ve senet cirantaya geri verilir.
Senedin ve senetle mündemiç hakkın maliki ve taraf daima çekin maliki olan
cirantadır. Dava malik olan cirantaya karşı açılır. Çek borçluları cirantaya
karşı haiz oldukları def'ileri hamile karşı ileri sürülebilir.
(6762 s. TTK. m. 702)
3167 sayılı Kanuna aykırılıktan sanık Erol'un yapılan yargılanması sonunda;
hükümlülüğüne dair, (Ödemiş Asliye Ceza Mahkemesi)nden verilen 4.12.1992 gün
ve 1992/29 esas, 1992/812 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca
incelenmesi sanık vekili tarafından istenilmiş olduğundan; dava evrakı C.
Başsavcılığı'nın bozma isteyen 18.6.1993 tarihli tebliğnamesiyle Daireye
gönderilmekle incelenip, gereği düşünüldü:
Çekin tahsil cirosu ile devrinde, senet bedelini bizzat tahsil edemeyen veya
etmek istemeyen hamilin bir başkasını (çoğukez bir bankadır) bu işi yapmakla
görevlendirmesi halidir.
Tahsil cirosu bir yetkiyi, bir vekaleti ifade ettiğinden herzaman ciranta
tarafından geri alınabilir, tahsil cirosunun çizilmesi ile bu yetki son bulur
ve senet cirantaya geri verilir.
Tahsil cirosu ile çekin hamili olan banka veya kişi, tahsil cirosunda temlik
fonksiyonu olmadığı için, ciro hamili, ciro edilen senedin ve senetle
mündemiç hakkın maliki olmamakta, onu sadece çek bedelini tahsil konusunda
vekil olarak görevlendirmektedir. Taraf, daima çekin maliki olan cirantadır.
Çek borçluları ancak cirantaya karşı haiz oldukları defileri hamile karşı
ileri sürebilirler. Keza çekteki imzanın sahte veya çekin çalınmış olduğuna
dair açılacak bir davada hamile karşı değil, fakat çekin maliki durumunda
olan cirantaya karşı açılacaktır.
Çek bedelini tahsil etmekle görevlendirilen E.... Bank, suç konusu çeki
ciranta Necla'ya geri vermiş olması itibariyle, T.T. Yasasının 702. maddesine
göre, müteselsil ve birbirine bağlı ciro nedeniyle yetkili hamildir. E.....
Bank'ın kendi sıfatını çizerek ciranta Necla'ya çeki vermesi normal bir
prosedürü ifade eder. Hamiline düzenlenmiş suç konusu çek kendi elinde
olduğuna göre ciro zincirindeki adını çizmesi de onun hak sahibi olma
sıfatını ortadan kaldırmaz. Necla yetkili hamildir.
Bu itibarla, yerel mahkemenin kurduğu hükümde bir isabetsizlik sözkonusu
olmadığından tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak edilmemiştir.
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin
soruşturma sonuçlarına uygun şekilde oluşan inanç ve takdirine, incelenen
dosya içeriğine göre sanık vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının
reddi ile hükmün isteme aykırı olarak (ONANMASINA), 19.11.1993 günü
oybirliğiyle karar verildi.
|
