 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onuncu Hukuk Dairesi
E. 1993/7090
K. 1994/1765
T. 8.2.1994
* TARIM İŞÇİSİNİN SİGORTALILIĞI
* SOSYAL SİGORTALAR KURUMU'NUN
DAVAYA DAHİL EDİLMESİ
* TALEBİN AŞILMASI
ÖZET : Tarım işçilerinin, geçmiş dönemlere ait ve Sosyal Sigortalar Kurumu'na
bildirilmeyen çalışmalarının tesbiti davalarında; işçinin toplu iş
sözleşmelerinden faydalanmış olması, işçi ile sigortalı kavramları eşdeğer
kavramlar olmadığından, sigortalı sayılmasını gerektirmez.
Sigortalının yaptığı işin tarım işi niteliği taşıyıp taşımadığı, 506 sayılı
Kanunun 3/I-A maddesinde görülen istisnalar kapsamına girip girmediği
yöntemince saptanmalıdır.
Davanın mahiyeti itibariyle, Sosyal Sigortalar Kurumu davaya dahil edilmeli ve
çalışmışlık süreleri yönünden taleple bağlı kalınmalıdır.
(506 s. SSK. m. 3/I-A, 79/8) (1086 s. HUMK. m. 74)
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 20.4.1969-1.2.1976 tarihleri arasında
geçen ve Kurum'a bildirilmeyen çalışmalarının tesbitine karar verilmesini
istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteğinin
süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla
dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar
tesbit edildi:
1- Dava, davacının davalı işverene ait civar çiftlik ünitesinde 20.4.1969 ile
1.2.1976 tarihleri arasında geçen ve Kurum'a bildirilmeyen hizmetlerin
tesbiti istemine ilişkindir. 506 sayılı Kanunun 3/I-A maddesinde 24.11.1977
yürürlük tarihli 2100 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, Orman işleri ile
kamu ve özel sektöre ait tarım işlerinde ücretle çalışanlar sigortalı
sayılmıştır. 506 sayılı Kanunun 3/I-A maddesinin, davacının çalışmasının
geçtiği dönemde yürürlükte bulunan şekline göre, tarım işlerinde çalışanlar
bu kanun uygulamasında sigortalı sayılmazlar ancak, tarım sanatlarına ait
işlerde veya tarım işyerlerinde yapılan ve tarım işlerinden sayılmayan
işlerde yahut tarım işyeri sayılmayan işyerlerinin park, bahçe, fidanlık ve
benzeri işyerlerinde çalışanlar hariç tutularak bunlar bu Kanunun
uygulanmasında sigortalı sayılmışlardır. O halde, öncelikle davacının yaptığı
iş bakımından 506 sayılı Kanunun 3/I-A maddesinde öngörülen istisnalar
kapsamına girip girmediği araştırılmalıdır. Bu konuda sigortalının yaptığı iş
yönünden mevcut çelişkide giderilmek suretiyle yapılan işin tarım işi
niteliğini taşıyıp taşımadığı yöntemince belirlenmelidir. Giderek davacının
çalıştığı civar çiftlik ünitesinin maddede öngörülen tarım işyeri sayılmayan
işyerlerinin park, bahçe, fidanlık ve benzeri işyerlerinden sayılıp
sayılmadığı, çiftlik ünitesinin asıl işyerinin uzantısı yada eklentisi
mahiyetinde olup olmadığı yöntemince saptanmalıdır. Diğer yönden, İş Kanununa
göre işçi sayılan kişi 506 sayılı Kanun anlamında sigortalı sayılmayabilir.
Başka ifade ile işçi ile sigortalı kavramları eşdeğer kavramlar değildir.
Davacının 1969 yılından bu yana Şeker Sanayii işkolu ve işyerleri seviyesinde
yapılan toplu iş sözleşmeleri kapsamı içerisinde olması 506 sayılı Kanun
madde 2 çevresinde sigortalılığını gerektirmez. Mahkemece bu gerekçeye dayalı
olarak davanın kabulü isabetsizdir.
2- Davanın yasal dayanağını 506 sayılı Kanunun 79/8. maddesi olması karşısında
yasal hasım olarak Sosyal Sigortalar Kurumu'nun da yöntemince davaya dahil
edilmesi gerekirken Kurum'a husumet yöneltilmeden hüküm tesisi hatalıdır.
3- Kabule göre de, dava dilekçesindeki istem 20.4.1969 ile 1.2.1976 tarihleri
arasındaki süreye ilişkin olmasına rağmen HUMK. 74'de öngörülen taleple
bağlılık ilkesine aykırı biçimde bu sürenin 1966 yılından başlatılması,
tesbite konu sürenin sigortalının geçici işçi olmasına göre işyeri kayıtları
gözetilerek bu dönemler arasında kayıtlara göre belirlenmemesi ve davacının
bu süre dahilindeki askerlik süresinin dışlanmaması usul ve yasaya aykırı
olup bozma nedenidir.
O halde, davalı işveren Türkiye Şeker Fabrikası A.Ş.'nin bu yönleri amaçlayan
temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA),
temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 8.2.1994 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
