 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Üçüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/4929
K. 1993/15334
T. 30.9.1993
* KİRA PARASININ TESBİTİ (Benzer kira sözleşmeleri)
* HAK VE NESAFET KURALLARI
ÖZET : 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına
göre, yeni dönem kira parası hakim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre
takdir edilir.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde
getirebileceği kira parası bilirkişi tarafından belirlenmelidir. Böyle bir
belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri
getirtilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına
etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmaladır.
(6570 s. GKK. m. 11) (YİBK., 18.11.1964 gün ve 2/4 s.)
Dava dilekçesinde, kira parasının 5.12.1992 gününden başlayarak aylık
1.500.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü
ile aylık kira parasının 1.200.000 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş;
hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün
kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, yeni
dönem kira parasının hakim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre takdir
edilmesi gerekmektedir.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde
getirebileceği kira parası bilirkişi tarafından belirlenmelidir. Böyle bir
belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri
getirtilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına
etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası
usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet
kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Genel ifadeli ve hükme esas alınamayacak derecede yetersiz bir bilirkişi
raporuna dayanılarak hüküm kurulamaz.
Kabule göre de;
Mahkemece dava konusu yerin boşalması ve yeniden kiralanması halinde
getirebileceği kira parasına hükmedilmiştir.
Böyle bir uygulama 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına
ve orada belirlenen hak ve nesafet ilkesine aykırı olur. Zira, HGK.nun
21.3.1990 gün ve 13/193 sayılı kararında da açıklandığı üzere 6570 sayılı
Yasanın 11. maddesi gereğince kira sözleşmesi yıldan yıla yenilenmekte
olduğundan taşınmazın boş olduğu farz ve kabul edilerek sonuca gidilemez. Bu
nedenle kiralananın boş olarak kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira
parasına eşit olacak şekilde veya bunun çok yakınına ulaşan bir kira parasına
hükmedilmemek gerekir.
Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; benzer kira sözleşmeleri ile gerekli
karşılaştırma yapılmak suretiyle dava konusu yerin yeniden kiralanması
halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler eliyle belirlendikten sonra,
bu kira parası da dikkate alınmakla birlikte hak ve nesafete uygun bir kira
parasına hükmetmekten ibaret olmalıdır.
Bu itibarla, yukarıda açıknanan esaslar gözönünde tutulmaksızın, yazılı
şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde
olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA),
peşin ödediği temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 30.9.1993
gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
