 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
19. HUKUK DAİRESİ
B A Ş K A N L I Ğ I
Esas Karar
1993/4547 1994/1990
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi :Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :10.11.1992
Nosu :893-929
Davacı-Davalı:1-Şark Petrol Kollektif Şti. vekilleri Av.Ergun
Necioğlu vs.2-Nadir Timuçin vekilleri Av.Aydın Şahin
vs.
Davalı-Davacı:Demirbank T.A.Ş. vekilleri Av.Songül Dinçel vs.
Taraflar arasındaki karşılıklı menfi tesbit ve alacak davalarının
yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı esas davanın
kısmen kabulüne, kısmen reddine ve karşılık davanın kabulüne yönelik olarak
verilen hükmün davacılardan şirket vekilince duruşmalı, diğer davacı Nadir
Timuçin tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı
kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacılardan şirket vekili Avukat Ergün
Mavioğlu ve Nadir Timuçin vekili Avukat O.Aydın Şahin ile davalı vekili
Avukat Edip Şimşek'in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan
avukatların sözlü açıklamamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin
süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
K A R A R
Davacı Şark Petrol Koll.Şti. vekili müvekkilinin davalı bankanın
Kadıköy Şubesinde 20.8.1987 tarihinde 3107 nolu vadesiz ticari mevduat hesabı
açtırdığını, davalı bankanın müvekkilinin virman talimatı olmaksızın başka
şirketlerin hesaplarından virman yaparak davacı şirketi 407.150.000 TL.
usulsüz faiz tahakkuk ettirerek 31.892.314 TL. borçlandırdığını, yanlışlığın
düzeltilmesi için yapılan yazışmalardan olumlu sonuç alınamadığını ileri
sürerek, davacı şirketin davalı bankaya 439.170.440 TL. borçlu olmadığının
tesbitine, bu miktarın dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile tahsiline,
dava tarihine kadar işlemiş faiz talep hakkının saklı tutulmasına karar
verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı banka vekili, cevabında ve karşı davasında dava dışı Grup
Reklam A.Ş.ne 241.150.000 TL, Taşkar Ltd.Şti'ne 135.000.000 TL., Astek
A.Ş.ne 20.000.000 TL. olarak yapılan virmanların usulsüz olmayıp,
şirket temsilcisi Nadir Timuçin'in virman talimatı ile yapıldığını, iskonto
hesabından cari hesaba yapılan virman muamelelerinden faiz ve masrafların
peşin alındığını, davacı şirketin 160.000.000 TL. iskonto kredisi
kullandığını, Nadir Timuçin, Erol Timuçin ve Şark Petrol A.Ş.nin kredi
sözleşmesinin kefili olduklarını, davacı şirket tarafından bankaya verilen
çeklerin karşılığının davacıya hemen ödendiğini, vadesi geldiğinde tahsil
edilen çekler için davacının faiz borcu bulunduğunu belirterek davanın
reddine, 607.097.578 TL.nın en yüksek banka faizi üzerinden hesaplanacak
gecikme faizi ile birlikte davacıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Bu dosya ile birleştirilen mahkemenin 1990/905 sayılı dosyasında
davacı Nadir Timuçin vekili, müvekkilinin davalı bankanın Kadıköy Şubesinde
1987 yılında 15229 nolu mevduat hesabı açtırdığını, talimatı olmadığı halde
bankanın 3118 sayılı hesap sahibi Grup Reklam A.Ş. hesabına muhtelif
tarihlerde toplam, 242.000.000 TL. virman yapmak suretiyle müvekkilini borçlu
gösterdiğini belirterek müvekkilinin davalı bankaya borçlu olmadığının
tesbitine, 242.500.000 TL.nın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı banka vekili bu davaya cevabında, davacı Nadir Timuçin'in 3118
Sayılı hesaptan şahsi hesabı 15229 nolu hesaba virman yapılabileceğine dair
virman talimatı olduğu ve Grup Reklam A.Ş. adına bu talimatı imzaladığını,
ayrıca Grup Reklam hesap kartonunda da yetkili olarak Nadir Timuçin'in imzası
bulunduğunu, 1987 yılında hesap kartonunu imzalayan davacının yetkisinin
devam ettiğini gösterdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davacı Şark Petrol Koll.Şti. vekili bankanın karşı davasına cevabında
müvekkili şirketin davalı bankadan 160.000.000 TL. kredi kullandığını,
krediye uygulanan faiz oranının tahakkuk şeklininin usulsüz olduğunu, 3118
nolu Grup Reklam A.Ş. hesabı için Nadir Timuçin'in virman talimatı
bulunmadığını belirterek karşılık davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve son bilirkişinin
verdiği asıl ve ek rapora göre davacı şirketin davalı bankaya 272.288.426 TL.
borçlu olmadığının tesbiti ile bu miktarın davalı bankadan dava tarihinden
işleyecek 30 yasal faizi ile birlikte tahsiline, karşı davacı bankanın
607.097.578 TL. alacağının karşı dava tarihinden hesaplanacak 45 faizi ile
birlikte karşı davalı şirketten alınıp, karşı davacı bankaya ödenmesine,
birleşen dosyadaki davacı Nadir Timuçin'in davasını kanıtlayamadığından
reddine karar verilmiş, karar davacı Koll.Şti. ve birleşen dosyanın davacısı
Nadir Timuçin vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici
sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve
özellikle alınan ve hükme dayanak yapılan son bilirkişi raporunda davacı
Nadir Timuçin'in bankaya olan kefalet riski nedeniyle bankadan hiçbir
alacağının kalmadığının belirtilmesi ve her iki dava arasında bağlantı
bulunması nedeniyle resen verilen birleştirme kararında usul Kanununun 45/1.
maddesine aykırı bir yön görülmemesine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında
kalan davacı Nadir Timuçin'in sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret
Tarifesine göre açılan davanın kısmen reddi nedeniyle davalı banka lehine
5.533.000 TL. avukatlık parası takdiri gerekirken, takdir hakkı ile hiçbir
gerekçe gösterilmeden asgari ücret üzerinde 8.533.000 TL. avukatlık parası
taktiri doğru görülmemiştir.
3-Davacı Kollektif Şirketinin temyizine gelince;
Açtığı davanın alacağın tahsilini içerdiği ve borçlu olmadığının
tesbitine ilişkin kelimelerin tahsile yönelik talebin kuvvetlendirilmesi
için kullanıldığı, dava dilekçesi içeriği ve yargılama safhasında
verilen dilekçelerden anlaşılmasına rağmen, tahsil ve borçlu olmadığının
tesbiti şeklinde iki ayrı dava mevcut gibi ayrı ayrı iki harç ve avukatlık
parası takdiri doğru görülmemiştir.
4-Karşılık dava takas beyanını da içerir. Takas B.K.nun 118-124.
maddelerinde düzenlenmiş olup, anılan yasanın 118. maddesine göre iki şahıs
karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine mümasıl başka malları
birbirine borçlu oldukları takdirde, heriki borç muaccel ise iki taraftan
herbiri borcunu alacağı ile takas edebilir. Hükme göre iki alacağın takas
edilebilmesi için muaccel olmaları gerekmektedir. Muaccel olan alacaklar
takas edilebilecekleri ondan itibaren en az olan borcun miktarı nisbetinde
sakıt olmuş addolunur. B.K.nun 122/son fıkrasında cari hesaba ilişkin ticari
teamüller saklı tutulmuştur. T.T.K.nun 87. vd maddeleri uyarınca cari hesap
sözleşmesi, hesap kesilmeden alacak talep edilemeyeceğine dair bir
anlaşmadır. T.T.K.nun 95. maddesi uyarınca cari hesap kesilmesinden önce
taraflardan hiçbiri alacaklı veya borçlu sayılmaz. Diğer bir anlatımla cari
hesaba giren alacak muaccel olmadığından, tek başına talep edilemez.
Mahkemece hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda sözü edilen ve banka
tarafından 21.8.1987 tarihinde kullandırılan ve toplam tutarı 406.438.568
TL.ya ulaşan kredi cari hesap şeklinde işlediğinden hesabın kesilmesine kadar
bu alacak yönünden takas sözkonusu olmaz. Ancak diğer kalemler yönünden takas
beyanı nazara alınarak ve gerektiğinde bilirkişiden ek rapor alınarak
sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, kararda yazılı gerekçelerle
takas beyanının gözönünde bulundurulmaması da doğru görülmemiştir.
5-Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret
Tarifesine göre davalı banka lehine 4.012.840 TL. avukatlık parası taktiri
gerekirken, takdir hakkı ile ilgili hiçbir gerekçe gösterilmeden asgari
ücretin üzerinde 8.025.680 TL. avukatlık parası takdiri de doğru
görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarda birinci bentte yazılı nedenle davacı Nadir
Timuçin'in sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte yazılı nedenlerle
kararın davacı Nadir Timuçin yararına, üçüncü, dördüncü ve beşinci bentte
yazılı nedenlerle de davalı şirket lehine BOZULMASINA, kendilerini Yargıtay
duruşmasında avukat aracılığıyla temsil ettiren davacılar yararına takdir
edilen 750.000 TL. avukatlık parasının davalı bankadan alınarak davacılara
ödenmesine, peşin harçların istekleri halinde iadesine 4.3.1994 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Cengiz Kostakoğlu N.Sucu C.Koçak İ.Erdemir Y.Özdilek
|
