 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Dördüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/3625
K. 1993/14984
T. 20.12.1993
* KİŞİSEL ÇIKARLARIN HALELDAR OLMASI
(Manevi tazminat)
ÖZET : Borçlar Yasasının 49. maddesi gereğince, kişisel çıkarları halele
uğrayan kimse manevi tazminat isteyebilir. Böyle bir kimseye, bir miktar para
ödenmesi ruhsal acılarını kısmen de olsa giderme amacını güder. Yasanın 49.
maddesi gereğince manevi tazminata hükmedilebilmesi için, kişisel yararların
haleldar olması ön şart olarak aranmakta, fakat bu hüküm mal varlığına
ilişkin zarar halini kapsamamaktadır. Gerçi, mal varlığına yönelen bir eylem
az veya çok, kişiyi manevi bir üzüntüye düşürebilir. Fakat böyle bir üzüntü
Borçlar Yasasının 49 ve Medeni Yasanın 24. maddelerinde korunan kişisel
hakların ihlalinden doğan bir eylem niteliğinde değildir.
(818 s. BK. m. 49) (743 s. MK. m. 24)
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda
yazılı nedenlerden dolayı toplam 37.500.000 lira maddi ve manevi tazminatın
dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya
ödenmesine ilişkin hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz
edilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra
dosya incelendi, gereği konuşuldu:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici
nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik
görülmemesine göre aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan öteki temyiz
itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacı, müteahhit olan davalı ile Mersin Serbest Bölgesi'nde yaptığı inşaat
için gereken malzemeyi ve makinaları taşımak için anlaştıklarını, anlaşma
gereğince traktörle taşımanın davalının belirlediği yere kadar yapıldığını,
ancak davalının bölgeye girişi yapılacak malzeme ve makinaların izne tabi
olduğunu bildiği halde izinsiz ve kendisinden habersiz olarak Bölge'ye
geçirdiğini ve kaçakçılık iddiası ile traktörüne el konulup uzun süre
nakliyecilik yaparak geçimini temin ettiği traktörünün muhafaza altına
alındığını, bu nedenle iki yılı aşkın süre işsiz kalıp ailesinin geçimini
sağlıyamadığını, maddi ve manevi sıkıntıya düştüğünü iddia ederek maddi ve
manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda maddi tazminat ile birlikte 5.000.000.-
TL. manevi tazminata da hükmedilmiştir.
Borçlar Yasasının 49. maddesi gereğince kişisel çıkarları halele uğrayan kimse
manevi tazminat isteyebilir. Böyle bir kimseye bir miktar para ödenmesi
ruhsal acılarını kısmen de olsa giderme amacını güder. Yasanın 49. maddesi
hükmünce manevi tazminata hükmedilebilmesi için kişisel yararların haleldar
olması ön şart olarak aranmakta ve fakat bu hüküm mal varlığına ilişkin zarar
halini kapsamamaktadır. Gerçi mal varlığına yönelen bir eylem az veya çok,
kişiyi manevi bir üzüntüye düşürebilir. Fakat böyle bir üzüntü, Borçlar
Yasasının 49 ve Medeni Yasanın 24. maddelerinde korunan kişisel hakların
ihlalinden doğan bir eylem niteliğinde değildir. O halde, davacının manevi
tazminat isteğinin reddine karar verilmek gerekirken aksine düşüncelerle
kabul edilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın (2) sayılı bentte gösterilen nedenlerle
(BOZULMASINA), öteki temyiz itirazlarının ise ilk bentteki nedenlerle reddine
ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 20.12.1993 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
|
