 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onbirinci Hukuk Dairesi
E. 1993/3451
K. 1994/612
T. 21.1.1994
* GENEL KURUL
* TOPLANMA NİSABI
* GENEL KURULUN FAİZ KARARI
ÖZET : Genel kurul kararlarının alındığı sırada, genel kurulda bulunan
ortakların, kooperatife kayıtlı olanların en az 1/4 oranında olması ve bu
ortakların çoğunluğuyla karar alınması gerekir.
Genel kurulun borcunu ödemeyen ortaklar için uygulanmasına karar verdiği faiz,
sözleşme ile öngörülen temerrüt faizi niteliğindedir.
(1163 s. Koop. K. m. 53) (818 s. BK. m. 72) (3095 s. Faiz K.)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Ankara Dördüncü Asliye Ticaret
Mahkemesi)nce verilen 4.2.1993 tarih ve 401-49 sayılı hükmün temyizen tetkiki
davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde
verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup
düşünüldü:
Davacılar, davalı kooperatifin üyesi olduklarını, 25.5.1991 tarihli genel
kurulda, ödemelerini zamanında yapmayan ortaklardan temerrüt faizi alınması
ve (100.000) TL. aidat alınması, ödemelerini yapmayan ortakların ihracına
ilişkin kararların iyiniyet kuralları ile bağdaşmadığını, oylamaların usulüne
uygun yapılmadığını, kooperatifin tüzel kişiliğini yitirdiğini ileriye
sürerek anılan genel kurulda alınan kararların iptalini talep ve dava
etmiştir.
Davalı vekili cevabında, kooperatif tüzel kişiliğinin devam ettiğini, alınan
kararların usul ve yasaya uygun olduğunu belirterek davanın reddini
istemiştir.
Mahkemece; iddia ve savunmaya, toplanan delillere, bilirkişi raporuna göre,
25.5.1991 tarihli genel kurulda alınan sair kararların anasözleşme ve
Kooperatifler Yasasına, iyiniyet kurallarına aykırı bulunmadığı ancak,
"ortakların borçlu bulundukları tarihten itibaren 54 oranında faiz
uygulanmasına" ilişkin kararın yeterli oy nisabı ile alınmadığı gibi borcun
doğum tarihinden itibaren temerrüt faizi yürütülmesinin genel hukuk ilkeleri
ve BK. genel hükümlerine de aykırı olduğu sonucuna varılarak davacı S. Zeki
yönünden davanın kısmen kabulü ile 25.5.1991 tarihli genel kurul
toplantısında gündemin 9. maddesinde faize ilişkin genel kurul kararının
iptaline, sair taleplerin reddine, diğer davacı yönünden davasının açılmamış
sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 51/1. maddesine göre, "yasa ve
anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça, genel kurul kararlarında oyların
yarıdan bir fazlasına itibar olunur" hükmü yer almıştır. Davalı kooperatif
anasözleşmesinin "Görüşme ve karar nisabı" başlıklı 33. maddesinde yasa
hükmüne paralel olarak "...konuların görüşülebilmesi için, kooperatife
kayıtlı ortakların en az 1/4'ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır
bulunması şarttır. Genel kurulda kararlar ortaklar cetvelinde imzası
bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır" denilmektedir.
Açıklanan bu düzenlemelerin ışığı altında genel kurulda alınan kararların
geçerli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir. Davalı kooperatifin ortak
sayısı 300'dür. Toplantıya asaleten ve temsilen 171 ortak katılmış ve
ortaklar (hazırun) cetvelini bu ortaklar imza etmişlerdir. Gündemin 9.
maddesindeki hususların karara bağlanması için ana sözleşmenin 33/2.
maddesinde yazılı ağırlaştırılmış çoğunluğun karar vermesine gerek yoktur.
Nitekim, gündemin bu maddesinin görüşülmesi sırasında salonda 88 ortağın
bulunduğu ve bu gündem maddesindeki hususlardan faize ilişkin 3. bentte kabul
edilen hususun 79 ortağın oyu ile kabul edildiği anlaşılmaktadır. Davalı
kooperatifin ortak sayısı 300 olduğuna ve 75 kişi ile toplanıp bu ortakların
yarıdan fazlası ile karar alabildiğine göre 79 ortağın oyu ile alınan karar
bu nedenle 1163 sayılı Kanunun 51/1 ve anasözleşmenin 33/1. maddesine
uygundur. Nitekim, aynı ilkeler Dairemizin 23.11.1993 gün, 5773-772 ve
30.12.1993 gün, 2151-8826 sayılı kararlarında da aynen benimsenmiştir.
Öte yandan, dava konusu 25.5.1991 tarihli genel kurulda gündemin 9. maddesinin
3. bendinde görüşülen "borcunu ödemeyen ortakların borçlu bulundukları
tarihten itibaren 54 faiz uygulanmasına" ilişkin karar yukarıda açıklandığı
üzere genel kurulun iradesine uygun ve usulüne uygun alınmış bir sözleşme
faizi niteliğinde olup hukuk genel ilkeleri ve BK.nun genel hükümlerine de
aykırı yönü bulunmamaktadır. Bu itibarla mahkemece, davanın reddi gerekirken
aksi düşünce ile ve yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
S o n u ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz
itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz
peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.1.1994 tarihinde
oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YASISI
* 1163 sayılı Yasanın 51/21. maddesine göre, yasa ve anasözleşmede aykırı
hüküm olmadıkça, genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir
fazlasına itibar olunur. Ancak davalı kooperatifin anasözleşmesinin 33.
maddesinde aynen: "...konuların görüşülebilmesi için, kooperatife kayıtlı
ortakların en az 1/4'ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması
şarttır... genel kurulda alınan kararlar, ortaklar cetvelinde imzası
bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır" denilmektedir.
Açıklanan bu hükümlere göre, davalı kooperatifin anasözleşmesinde, 1163 sayılı
Yasanın 51/1. maddesine aykırı olarak özel bir düzenleme getirilmiştir. Bu
özel düzenlemede, karar yeter sayısı, ortaklar cetvelinde imzası olanların
yarısından fazladır, yani ortaklar cetvelinde kaç imza varsa, bu miktar esas
alınacak ve bu miktarın yarıdan fazlasının oyu ile de genel kurul kararı
oluşacaktır. Genel kurulda yapılan görüşmeler sırasında bazı ortaklar genel
kurul salonunu her nasılsa terketmiş olabilirler. İşte, ortakların genel
kuruldan ayrılmalarına karşın yine ortaklar cetvelinde imzası olanların
miktarı gözönüne alınarak genel kurul karar yetersayısı belli olacaktır.
Genel kurulda alınan kararların, karar yetersayısı, bazı ortakların bilerek
veya bilmeyerek genel kurulu terketmeleri halinde değişmeyecektir.
Somut olaya gelince; davalı kooperatifin ortak sayısı 300'dür. Bu kooperatif
genel kurulu en az 75 ortak ile toplanabilir. Ancak, genel kurul 171 ortak
ile toplanmış ve ortaklar cetvelini bu kadar ortak imza etmiştir. Bu durumda,
davalı koooperatifin genel kurulunun karar yetersayısı, ana sözleşmenin 33.
maddesine göre, 171'in yarıdan fazlası olan 86 oydur.
Demek ki, genel kurulca kararlar en az 86 oyla alınabilecektir. Gündemin 9.
maddesinin 3. bendi görüşülürken, salonda 88 ortağın hazır bulunduğu
anlaşılmasına göre, 9 ortak dava konusu kararın aleyhine oy kullandığından,
79 ortağın oyu ile genel kurul kararı oluşmayacaktır. Dairenin sayın
çoğunluğun anasözleşmenin 33. maddesindeki kuralı gözönüne almaksızın, oylama
sırasında 88 ortağın bulunması halini, en az toplanma yetersayısı kabul
ederek, alınan genel kurul kararının buna göre hesap edilebileceğini ve bunun
sonucu geçerli sayması, ana sözleşmenin 33. maddesi hükmüne aykırıdır.
Dairemizin emsal gösterilen kararlarına da aynı gerekçelerle "karşı oy
yazısı" yazılması nedeniyle bu kararlar da kökleşmiş emsal karar sayılamaz.
Açıklanan bu nedenlerle, davalının temyiz itirazlarının reddi ile mahkeme
kararının o n a n m a s ı gerektiğinden sayın çoğunluğun bozma gerekçesine
katılmıyorum.
Gönen ERİŞ
Üye
|
