 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onbirinci Hukuk Dairesi
E. 1993/2752
K. 1993/4904
T. 2.7.1993
* KOOPERATİFE ORTAK OLMAK
ÖZET : Kooperatif anasözleşmesinde olumsuz bir koşul yoksa, kamusal ağırlıklı
kooperatiflere ortak olmak için yapılan başvuruların kabulü gerekir.
(1163 s. Koop. K. m. 8)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Bolvadin Asliye Hukuk Mahkemesi)nce
verilen 13.2.1991 tarih ve 103-54 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı
vekili tarafından istenilmekle; bazı noksanlıkların ikmali için dosya
mahalline gönderilmişti. Bu kerre ikmalen gelmekle temyiz dilekçesinin süresi
içinde verildiği anlaşıldıktan sonra dosyadaki kağıtlar okundu, gereği
konuşulup düşünüldü:
Davacı; davalı kooperatifin (15) yıldan beri oturmakta olduğu Yakup Şevki Paşa
Mahallesi'nde oturan kişileri üyeliğe kabul edeceğini bildirmesine ve bu
doğrultuda üye kabul ettiği halde kendisinin müracaatını kabul etmediğini,
oysa bunun yasa ve anasözleşmeye aykırı olduğunu ileri sürerek davalı
kooperatife hükmen üye kaydedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davacının üye kaydedilebilmesi için Erkmen veya Yakup Şevki Paşa
Mahallesi nüfusuna kayıtlı olması gerektiğini ve sadece ikamet etmenin üyelik
için yeterli olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; iddia, savunma, mübrez belgelere nazaran davalı kooperatifin üyelik
talebini kabul veya redde özgün olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar
verilmiştir.
Kararı, davacı temyiz etmiştir.
Davacı, davalı kooperatife üye kayıt edilmesini istediği ve üyelik koşullarını
taşıdığı halde, bu kooperatifçe üyeliğe alınmadığını ileri sürerek,
mahkemece, üyeliğe kayıt edilmesine karar verilmesini istemiş bulunmaktadır.
1163 sayılı Yasanın 8. maddesinde, kooperatife üye olabilmenin koşulları
öngörülmüştür. Ayrıca, davalı kooperatif anasözleşmesinin 9. maddesinde de,
kooperatife girme koşulları düzenlenmiştir. Anasözleşmenin 9. maddesinin (b)
bendinde, kooperatifin çalışma bölgesi içinde en az bir yıl ikamet etmenin
diğer koşullarla birlikte üye olmak için yeterli olduğu öngörülmüştür.
Davacının, üye olmak istediği kooperatif, Bolvadin Erkman Gölü T........
İstihsal Kooperatifi'dir. Bu kooperatifin amacı, üyelerin her türlü bitkisel,
hayvancılık, ormancılık konularındaki istihsalini geliştirmiş ve
ihtiyaçlarını temin ile pazarlama ve değerlendirme faaliyetlerinde bulunmak
ve üyelere iş sahası temin ve üyelerin ekonomik gücünü artırmaktadır. Bu
haliyle amaç yönünden kooperatifin kamusal ağırlığının baskın olduğu
gözlenmiştir. Bu tür kooperatiflere, o bölge insanının, kooperatif
anasözleşmesinde olumsuz bir koşulu bulunmaması halinde üye olmak hakkı
vardır.
Açıklanan bu duruma göre, mahkemece yapılacak iş, Bakanlıkça hazırlanan ve
kamusal niteliği olan anasözleşme hükümleri gözönüne alınarak davacının bu
anasözleşmede ve 1163 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşıması halinde,
üyeliğe karar vermekten ibaret iken, yazılı biçimde ve somut olaya uygulama
olanağı bulunmayan Yargıtay kararından söz ederek davanın reddine karar
vermesi doğru görülmemiş ve hükmün bozulması gerekmiştir.
S o n u ç : Yukarıda yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazlarının
kabulüyle yerel mahkeme kararının (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın
isteği halinde temyiz edene iadesine, 2.7.1993 tarihinde oybirliğiyle karar
verildi.
|
