 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Onüçüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/2426
K. 1993/3966
T. 6.5.1993
* BİNA MALİKİNİN SORUMLULUĞU
ÖZET : Bina malikinin sorumluluğu, bina maliki ile zarara uğrayan arasında bir
akdi ilişki yoksa kural olarak Borçlar Yasasının 60. maddesinin birinci
bendinde yazılı bir yıllık zamanaşımına tabidir.
(818 s. BK. m. 60/1)
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda
yazılı nedenlerden dolayı davanın zamanaşımı nedeniyle reddine yönelik olarak
verilen hükmün davacılar avukatınca duruşmalı davalılar avukatınca da
duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde
olduğu saptanarak dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
Davacılar davalılardan yüklenici Selahattin'in inşa ettiği Beyazıt
Apartmanı'ndan satın aldıkları dairelerin malikleri olduklarını
bitişiklerinde Uysal Apartmanı'nı da davalı Mustafa'nın yaptığını ve daha
sonra proje ve imara aykırı biçimde Beyazıt Apartmanı'na birleştirdiğini
Beyazıt Apartmanı'nın ayıplı ve dayanaksız inşa edilmesi Uysal Apartmanı'na
birleşmesinin ise, projeye aykırı yapılması nedeni ile 12.2.1992 tarihinde
meydana gelen depremde binanın oturulamayacak hale geldiğini zarardan her iki
davalının sorumlu olduklarını öne sürerek zararlarının tazminini
istemişlerdir.
Davalılar, zamanaşımı def'inde bulunmuşlar davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, açılan davalar birleştirilmiş binanın ruhsatının alındığı 1978
yılından itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu kabul edilmiş,
zamanaşımı nedeni ile davaların reddine karar verilmiştir.
Hüküm davacılar ve davalılar tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici
nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına
göre; davacıların, davalılardan Selahattin'e yönelik temyiz itirazlarının
reddi gerekir.
2- Davalılardan Mustafa hakkında verilen mahkeme kararına ilişkin davacıların
temyiz itirazlarının incelenmesinde: Davacılar Mustafa'ya açtıkları
davalarında; Uysal Apartmanı'nı inşa eden Mustafa'nın konsol uçlarını projeye
aykırı olarak yapıp binasını Beyazıt Apartmanı'na birleştirdiğini ve deprem
esnasında binaların farklı salınım yapmaları sonucunda, bu konsol uçlarının
mahmuz gibi Beyazıt Apartmanı'na darbe yanarak, zararın meydana gelmesinde
asli rol oynadığını ileri sürmüşler, sorumluluğu bu maddi olguya
dayandırmışlardır.
Bir davada ileri sürülen maddi olguları nitelendirmek, uygulanacak yasa
maddelerini bulmak ve uygulamak Hakimin doğrudan görevidir.
(HUMK. Md. 76) Mustafa'ya açılan dava hukuksal nitelikçe Borçlar Yasasının 58
inci madesine dayalı tazminat isteminden ibarettir.
Bina malikinin sorumluluğu, bina maliki ile zarara uğrayan arasında bir akdi
ilişki yoksa kural olarak Borçlar Yasasının 60. maddesinin birinci bendinde
yazılı bir yıllık zamanaşımına tabidir. Davacılar ile davalı Mustafa arasında
akdi bir ilişkinin varlığı iddia ve ispatta edilmiş değildir. Haksız eylemden
doğan zararla ilgili tazminat davası zamanaşımı, kural olarak zararın ve
tazminat borçlusu kişinin öğrenildiği tarihte başlar. Zararın öğrenilmiş
sayılması için, zararın varlığı, kapsamı; niteliği ve esaslı unsurlarının ne
olduğunun bilinmesi veya bilinmesinin mümkün olması gerekir. Olayımızda
zararın öğrenildiği tarihin depremin vukua geldiği 12.2.1992 tarihi olduğunda
kuşku ve duraksamaya yer olmamalıdır.
Davalar, 27.4.1992 ve 26.5.1992 tarihinde açılmış olduğundan zamanaşımı
gerçekleşmemiştir. Hal böyle olunca, davacıların davalı Mustafa hakkında
açtıkları davanın esasına girilmeli delil ve karşı deliller toplanmalı Uzman
Bilirkişiler Kurulu'na inceleme yaptırılarak yapımda (Uysal apartmanının
Beyazıt apartmanına birleştirilmesi yapımında) bir bozukluk olup olmadığı
belirlenmeli, bozukluk görüldüğünde bununla zarar arasında "uygun illiyet
bağı"nın var olup olmadığı araştırılıp açığa çıkarılmalı varlığı tesbit
edilirse bu defa Mücbir sebep olup deprem olayının bu bağı kesip kesmiyeceği
üzerinde durulup aydınlığa kavuşturulmalı, gerekirse, olayda BK.nun 44 üncü
maddesinin gözönüne alınıp alınmıyacağı düşünülmeli, hasıl olacak uygun sonuç
çerçevesinde bir karar verilmelidir. Hemen belirtelim ki, zarar ile yapımdaki
bozukluk arasında "Uygun İlliyet Bağı" mevcut olmalıdır. Bu uygun illiyet
bağı yoksa veya zarar illiyet bağını kesen mücbir sebepten kaynaklanmışsa
bina malikinin sorumluluğuna gidilemiyeceği gözden kaçırılmamalıdır. O halde,
anılan hukuki esaslar uyarınca yapılmış bir inceleme ve değerlendirmeye
dayanmıyan hukuki nitelendirmede yanılgıya düşülerek satım akdinde uygulanan
10 yıllık zamanaşımı süresinin davalı Mustafa'ya da uygulamak suretiyle zaman
aşımından davayı ret eden mahkeme kararı usule ve yasaya aykırı olduğu için
bozulmalıdır.
3- Davalıların temyiz itirazlarının bozma nedenine göre şimdilik incelenmesine
gerek olmadığına,
S o n u ç : Davacıların davalı Selahattin'e yönelik temyiz itirazlarının 1
inci bent gereğince Reddine, hükmün (ONANMASINA), 2 nci bentte açıklanan
nedenlerle mahkeme kararının davacılar yararına, davalı Mustafa aleyhine
(BOZULMASINA), 3. bent gereğince davalıların temyiz itirazlarının bozma
nedenine göre şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek
halinde iadesine, 250.000 lira duruşma avukatlık parasının davalılardan
alınarak davacılara ödenmesine, 6.5.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
|
