 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
Dördüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/2301
K. 1993/14550
T. 13.12.1993
* KÜÇÜKLERİN HAKSIZ FİİLİ
* AİLE BAŞKANININ SORUMLULUĞU
* MANEVİ TAZMİNAT
ÖZET : Haksız fiilin gerçekleştiği tarihte küçüğün anne ve babası boşanmış
ise, velayetin kime verildiği araştırılmalı ve husumetin kime yöneltileceği
buna göre belirlenmelidir.
Kişilik hakları hukuku aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi tazminata
hükmedilmesini isteyebilir. Miktarın belirlenmesinde her olaya göre
değişebilecek özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek, takdir hakkını
etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak göstermelidir. Manevi
tazminat bir ceza olmasını da amaç edinmemiştir. Takdir edilecek miktar,
mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için
gerekli olan kadar olmalıdır.
(743 s. MK. m. 24, 24/A, 320, 4) (818 s. BK. m. 47)
Taraflar arasındaki manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda,
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulü ile 2.000.000 lira
manevi tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte
davalılardan Zafer'den alınarak davacıya ödenmesine, diğer davalılar
hakkındaki davanın husumet yönünden reddine ilişkin hükmün süresi içinde
davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından
düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
1- Dava, suç tarihinde reşit olmayan davalı Zafer'in davacıyı rızasıyla
kaçırıp alıkoyması ve kızlığını bozması nedeniyle adı geçenden ve onun
velileri olduğu bildirilen anne ve babasından manevi tazminat istemine
ilişkindir. Mahkemece, Zafer bakımından davanın kısmen kabulüne, diğer iki
davalı yönünden ise, husumet sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava dilekçesi kapsamı nazara alındığında, davalı anne ve babanın aile başkanı
sıfatıyla dava edildikleri kabul edilmelidir. Olay tarihinde Zafer'in,
velayet altında bulunduğu tartışmasızdır. MK.nun 320. maddesi, küçüklerin
haksız fiili nedeniyle aile başkanının sorumluluğunu düzenlemektedir. Ayrıca,
davalı anne ve babanın eylemin gerçekleştiği tarihten evvel boşanmış
oldukları, ancak velayletin kime verildiğinin belirsiz olduğu
anlaşılmaktadır. Bütün bu sebepler gözetilerek eylem tarihinde küçük Zafer'in
kimin velayeti altında bulunduğunun tesbiti ile o davalının MK.nun 320.
maddesi gereğince sorumluluğu cihetine gidilmesi ve diğer ebeveyn bakımından
davanın reddedilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu ve usul ve yasaya
aykırı olarak davalı anne ve baba bakımından davanın reddine karar verilmiş
olması bozma nedenidir.
2- Kişilik hakları hukuka aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi
tazminata hükmedilmesini isteyebilir. Hakim manevi tazminatın miktarını tayin
ederken saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur
oranının, sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik
durumlarını da dikkate almalıdır. Miktarın belirlenmesinde her olaya göre
değişebilecek özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını
etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak göstermelidir. Çünkü,
kanunun takdir hakkı verdiği hususlarda hakimin hak ve nısfetle hüküm
vereceği Medeni Kanunun 4. maddesinde belirtilmiştir. Hükmedilecek bu para,
zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer
bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek
hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu
tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar,
mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için
gerekli olan kadar olmalıdır.
Davaya konu olan işte, yukarda belirtilen ilkeler ve olayın kişilik haklarına
ağır bir saldırı oluşturduğu nazara alındığında hükmedilen manevi tazminat
miktarı çok azdır. Daha uygun bir miktara hükmedilmek üzere karar
bozulmalıdır.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın (1 ve 2) sayılı bentlerde gösterilen
nedenlerle (BOZULMASINA) ve peşin alınan harcın istek halinde geri
verilmesine, 13.12.1993 oybirliğiyle karar verildi.
|
