 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12.HUKUK DAİRESİ
Esas 1993 Karar
15692 20139
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi : SAMSUN 1.SULH HUKUK MAHKEMESİ
Tarihi : 22.10.1993
Nosu : 1119-1038
Davacı : ŞİKAYETÇİ: Arif İsmet Vidinli vs.
Davalı :
Üçüncü Şahıs :
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün müddeti içinde temyizen
tetkiki Şikayetçiler vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya
mahallinden daireye 9.12.1993 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği
görüşülüp düşünüldü:
Taşınmaz 5.506.000.000 liraya müştekiye ihale olunmuş, tellaliye harcı
yasal süresinde yatırılmasına rağmen satış bedeli yatırılmadığından ihale
satış memuru tarafından feshedilip İİK.nun 133. maddesi gereğince yeniden
satışa çıkarılmıştır. Taşınmaz yine aynı bedelle müştekiye ihale edilmiş,
satış bedeli ve ihalenin feshine neden olmaması için tellaliye harcı müşteki
tarafından yasal süresinde yatırılmıştır. Müşteki feshedilen ilk ihale
nedeniyle yatırdığı tellaliye harcının iadesine karar verilmesinin satış
memurundan istemiş, istemin reddedilmesi üzerine memur muamelesine şikayet
edilmiştir.
Uyuşmazlık ilk ihalenin feshedilmesi halinde yatırılan tellaliye
harcının alıcıya iade edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
5237 sayılı yasanın 25/5. maddesinde, resmi dairelerin satışlarında
şartname ve sözleşmeler icabı olarak harcın müşteriye veya müteahhide
yüklenebileceği öngörüldüğünden, bu hükme dayanarak icra satışlarında
tellaliye resminin alıcıya ait olacağı yolunda işlem yapılmakta iken daha
sonra yürürlüğe giren ve anılan yasayı yürürlükten kaldıran 2464 sayılı
yasanın 68. maddesinde, tellallık harcının mal ve ürünlerini satan gerçek
veya tüzel kişilerin ödemekle yükümlü olduğu hükmü getirilmiştir. Yasanın bu
emredici hükmüne göre, mükellef mal ve mahsüllerini satan gerçek veya tüzel
kişilerdir. Şartnamede, tellaliye harcının alıcıya ait olacağı kabul
edildiğinden, alıcı, tellaliye harcının şartname ve yasa gereği mükellef mal
sahibi adına yatırmıştır. Aynı yasanın 69. maddesinde matrahın, harcın
konusuna giren satışların gayri safi tutarı olduğu belirtilmiştir.
2464 sayılı yasa ile malını satan gerçek veya tüzel kişinin tellaliye
harcı mükellefi kabul edilmesi, bu konuda getirilen hükmün emredici nitelikte
bulunması, matrahınında, satışların gayrisafi tutarı kabul edilmesi
karşısında, satışın gerçekleşmesi ve ihalenin kesinleşmesi halinde satış
bedeli üzerinden tellaliye harcının bir defaya mahsus olmak üzere
alınacağının kabulü gerekir.
Danıştay 9. Dairesinin 30.6.1987 tarih 485-2321 sayılı İçtihadı da bu
doğrultudadır.
İhalenin şu, yada bu nedenle gerçekleşmemesi veya feshi halinde,
tellalın sarfettiği mesaiden dolayı tellaliye harcı alınacağına dair yasada
açık, yada üstü kapalı bir hüküm bulunmamaktadır.
Mercice, bu maddi ve hukuki olgular gözetilerek şikayetin kabulü
gerekirken reddedilmiş olması isabetsizdir.
SONUÇ: Müştekiler vekilinin temyiz itirazının kabulü ile mahkeme
kararının yukarıda yazılı nedenle İİK. 366 ve HUMK. 428 maddeleri uyarınca
BOZULMASINA, 23.12.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
B.C.Kadılar Ö.Göknar S.Dinçaslan M.Erman O.İzgiey
|
