 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
18.HUKUK DAİRESİ
ESAS KARAR
1993/14127 1994/2148
Y A R G I T A Y İ L A M I
Mahkemesi :Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Tarihi :10.9.1993
Nosu :1993/30-256
Davacı :Şinasi Gödek vs. Vekili Av. Abdurrahman Erdem
Davalı :Kepez Elektrik T.A.Ş. Vekili Av.Savaş Ataöv
Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve
masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen
kabulüne dair verilen hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması
davalı vekili tarafından istenilmekle taraflara yapılan tebligat üzerine
duruşma için tayin olunan günde temyiz eden davalı vekili Av.Savaş Ataöv
geldi. Aleyhine temyiz olunan davacılar ve vekilleri gelmedi. Gelen vekilin
sözlü açıklamaları dinlendikten sonra belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar
okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Dava taşınmazdan yüksek gerilimli enerji nakil hattı geçirilmesi
nedeniyle pilon yeri ve irtifak hakkı kamulaştırması takdir edilen bedelin
arttırılmasına ilişkindir.
Bilirkişi raporlarında Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin son
fıkrası hükmü nazara alınarak mülkiyet kamulaştırmasına konu pilon yeri
dışında, önce kamulaştırılan taşınmazın bilimsel yöntemle ve gelir esasına
göre değeri belirlenmiş olup, irtifak kamulaştırması nedeniyle taşınmazda
meydana gelen kıymet düşüklüğü saptanmış ve buna göre hüküm tesis edilmiş
bulunduğundan yöntem itibariyle bilirkişi raporlarında bir usulsüzlük
görülmemiştir.
Ancak, taşınmazın bilimsel yöntemle gelir esasına göre değeri
belirlendikten sonra Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinin 3. fıkrasının (i)
bendi dikkate alınarak, "yola ve tüketim merkezlerine yakınlığının taşıma
giderlerini azaltıp, pazarlama olanaklarını arttırdığı, kadastro yolları ile
bağlantılı bulunması ve yerinde tüketimin mümkün olması" gibi nitelikleri
dikkate alınarak 90 oranında arttırıma gidilmiş olması, 1990 yılı fiatları
esas alınan taşınmazın değerinde fahiş bir yükselmeye yol açmış, bunun sonucu
olarak da irtifak kamulaştırmasının bedelinde o oranda yükselmeye neden
olmuştur. Aynı kamulaştırma sebebiyle aynı mıntıkada bulunan taşınmazlarda
yapılan kamulaştırma sebebiyle açılmış olup temyiz incelemesi dairece aynı
gün yapılan dosyalarda aynı gerekçelere dayanıldığı halde objektif unsur
arttırım oranları, değişikliğe neden olan hiç bir gerekçe gösterilmeden 20
ile 98 arasında değişmektedir. Dava konusu bu taşınmazda 90 oranında bir
arttırım yapılmış ise de taşınmazın hangi özelliklerinin daha az oranda
arttırıma konu edilen diğerlerinden farklı olarak bu oranda arttırıma yol
açtığı açıklanmamıştır.
Yukarıda sözü edildiği üzere kamulaştırma konusu aynı ve aynı
mıntıkada olan bu taşınmazların objektif arttırıma konu olan nitelikleri
itibariyle birbirlerine üstün ve eksik yönleri bulunmadığı (bilirkişi
raporlarında aynı objektif nedenlere dayanılmış olduğu dikkate alınarak) için
tüm taşınmazlarda objektif unsur nedeniyle yapılacak arttırımın,
taşınmazların genel nitelikleri ile konumları itibariyle ve uygulanan
değişik oranlara göre ortalama değeri ifade eden 60 oranından çok olmaması
gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu oran belirlenirken, mutlak 60 rakamına varılması gerekli olmayıp,
taşınmazın bulunan yöntemle bulunan değerine esas alınan 4 oranındaki
kapitalizasyon faizinin saptanmasına neden alınan unsurlar dışındaki
niteliklerin ne olduğu açıklanmalı ve aynı yöredeki eşit özelliklere sahip
olan taşınmazlar için uygulanan oran aşılmamalıdır.
Bu durumda bilirkişi raporlarında bilimsel metodla bulunan değerin
objektif unsurlar nedeniyle en çok 60 oranda arttırılması ile yetinilmesi;
bu suretle bulunacak değerin pilon yeri mülkiyet kamulaştırmasında dikkate
alınması ve ayrıca irtifak kamulaştırması nedeniyle taşınmazda meydana gelen
kıymet düşüklüğünün de buna göre hesaplanması gerekir. Bu kıymet düşüklüğü
hesab edilirken, m2 için hesaplanan 4000 TL. değer kaybının, taşınmazın nihai
m2 değerine göre ifade ettiği oranın aşılmamasına da özen gösterilmesi
gerekir. Diğer bir deyimle, taşınmazdaki değer kaybı (kamulaştırma bedeli)
hesaplanırken 4000 Tl/m2 değer kaybının hükme esas alınan bilirkişi
raporundaki taşınmazın m2 değerine olan oranı, 60 objektif nedenle yapılacak
artış üzerine taşınmazın yeniden bulunacak m2 değeri üzerinden hesaplanacak
değer kaybında da aynen muhafaza edilip uygulanmalıdır.
Sair temyiz itirazları yerinde değilse de yukarıdaki hususlar dikkate
alınmadan fazla değere hükmedilmesi doğru görülmemiştir. Mahkemece belirtilen
hususlar ve açıklamalar dikkate alınıp yeniden hesab edilecek arttırıma
karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı
şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde
olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA,
Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davalı yararına Avukatlık Ücret
Tarifesinin 4/2. maddesi dikkate alınarak takdir edilen 35.000 TL. vekalet
ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine, temyiz peşin harcının
istek halinde temyiz edene iadesine, 22.2.1994 gününde oybirliğiyle karar
verildi.
Başkan Üye Üye Üye Üye
Sait Rezaki M.A.Selçuk V.Canbilen A.Nazlıoğlu İ.N.Erdal
|
