 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Dördüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/11672
K. 1994/7091
T. 12.9.1994
* TAZMİNAT DAVASI
* İHALE BEDELİNİN ÖDENMESİ
* İHALENİN FESHİ ŞİKAYETİ
* BANKA TEMİNAT MEKTUBU
ÖZET : İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca ihale bedeli peşin ödenir.
Ancak, ihalenin feshi şikayeti halinde, alıcı bedeli nakden ödemek yerine, bu
bedeli karşılayacak muteber bir banka kefaleti gösterebilir. Teminat mektubu
ödeme sayılır ve ihale kesinleşmedikçe, bedeli alacaklılara ödenmez.
İhalenin feshi şikayetinin reddine dair kararın kesinleşmesi üzerine, ihale
bedeli alacaklısının satış memurluğuna başvurarak, alıcı davalının ihale
bedeli yerine yatırdığı kesin teminat mektubunun nakte çevrilmesini
talebetmesi ve görevli memurun da bu isteği yerine getirmesi gerekir. Alıcı
davalının, ihale kesinleştiği için ihale bedelini satış dosyasına ayrıca
yatırması gerekmez.
Bu durumda, ihalenin feshi şikayetinin reddine ilişkin kararın
kesinleşmesinden sonra ihale alacaklılarının talebi ve icra satış
memurluğunun bildirimi üzerine, ilgili banka tarafından ihale bedeli satış
dosyasına yatırıldığına ve teminat mektubundaki talep tarihinden ödeme
tarihine kadar geçen günlere ait kanuni faiz de yükümlenildiğine göre; üçüncü
kişi tarafından ihalenin feshi şikayetinde bulunulması karşısında, ihale
bedelini ödeme süresi içinde satış memurluğuna başvurarak, ihale bedeli
yerine muteber banka kesin teminat mektubu vermiş ve bu kesin teminat mektubu
memurlukça kabul edilmiş olan alıcı davalı, artık teminat mektubunun nakte
çevrilmesi için geçen süreden dolayı uğranıldığı iddia edilen zarardan
sorumlu tutulamaz.
(2709 s. Anayasa m. 46) (2004 s. İİK. m. 130, 134)
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda
yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul, kısmen reddine ilişkin hükmün
davalı şirket avukatı tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmesi
üzerine; tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya
incelendi, gereği konuşuldu:
Davacılar vekili, Manavgat Sulh Hukuk Satış Memurluğunun 1990/5 satış sayılı
dosyasında müvekkillerinin paydaş oldukları taşınmazların izale-i şuyu kararı
üzerine davalı şirkete ihale olunduğunu, davalı şirketce muvazaalı olarak
ihaleye iştirak ettirilen Mustafa isminde bir şahsa (ihale bedelinin geç
ödenmesini temin amacıyla) ihalenin feshi davası açtırıldığı (ancak ihalenin
feshi davası nedeniyle uğranılan zarar için ayrıca dava açacaklarını ve şu
anda bu olayın şimdiki dava kapsamı dışında olduğunu), ihalenin feshi
davasının ise reddedilerek kararın 9.4.1992 tarihinde kesinleştiğini, davalı
şirketin ise kararın kesinleşme tarihine nazaran 56 gün sonra ihale bedelini
yatırmak suretiyle müvekkillerinin zararına sebep olduğunu ileri sürerek
"zararları olan cem'an 462.439.724 lira tazminatın 9.4.1992 tarihinden
itibaren 54 ticari faiziyle birlikte davalı şirketten tahsiline karar
verilmesini" talep ve dava etmiş; davalı şirket vekili, yetki iptidai
itirazında bulunmuş ve bu itirazın mahkemece reddinden sonra müvekkili
şirketin ihalenin feshi şikayeti üzerine de ihale bedeli yerine satış
memurluğuna muteber bir banka kefalet mektubu vermek suretiyle ihale bedelini
karşıladığını, bankanın satış memurluğunun talebinden bir gün sonra satış
dosyasına talep edilen ihale bedelini ödediğini, gecikmeden müvekkili
şirketin sorumlu tutulamayacağını savunmuş; mahkemece, Anayasanın 46 ve
İİK.nun 130. maddeleri uyarınca mülkiyetin karşılığının peşin ödenmesinin
asıl olduğu, ihalenin feshi şikayetinin reddinin kesinleştiği 9.4.1992
tarihinde alıcı davalı şirketin ihale bedelini davacılar emrinde hazır etmesi
gerektiği ve ödemenin gecikmesinden dolayı davalının sorumlu olduğu
gerekçesiyle isteğin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici
nedenlere göre davalının yetki iptidai itirazının reddine ilişkin karara
yönelik temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacıların hissedar olduğu taşınmazlar izale-i şuyu kararı üzerine
24.12.1990 günü davalı şirkete satılmış, satışa alıcı olarak katıldığı
anlaşılan Mustafa tarafından 28.12.1990 günü ihalenin feshi şikayet yoluyla
talebedilmiş ve bunun üzerine alıcı davalı şirket ihale bedelini ödeme süresi
içinde satış memurluğuna başvurarak (ihale bedeli yerine Tütünbank AŞ.'nin
11.1.1991 gün ve 56/16 sayılı 7.000.000.000 liralık) muteber banka kesin
teminat mektubunu ihale bedeli yerine satış memurluğuna vermiş ve bu kesin
teminat mektubu memurlukça kabul edilmiş, üçüncü şahsın ihalenin feshi
şikayeti Manavgat Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 12.3.1992 gün ve 406/101 sayılı
kararı ile reddedilmiş ve bu karar 9.4.1992 günü kesinleşmiş olup bu yönler
taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir.
İcra ve İflas Kanunu uyarınca satış (ihale) bedeli nakit (peşin) ödenir (md.
130). Ancak ihalenin feshi şikayeti halinde alıcı bedeli nakten ödeyecek
yerde, bu bedeli karşılayacak muteber bir banka kefaleti gösterebilir (md.
134/son cümle 1). Yargıtay Onikinci Hukuk Dairesi'nin 16.1.1986 gün ve
6621/302 sayılı kararında da işaret edildiği üzere (Prof. Dr. Baki Kuru, İcra
ve İflas Hukuku, Cilt: 2, İstanbul-1990, Sh: 1335, dipnot 360) teminat
mektubu ödeme sayılır. İhale kesinleşmedikçe ihale bedeli alacaklılara
ödenmez (134/3. md.).
İhalenin (olayımızda ihalenin feshi şikayetinin reddi kararının) kesinleşmesi
üzerine, ihale bedeli alacaklılarının (davacıların) satış memurluğuna
başvurarak "-alıcı davalının ihale bedeli yerine yatırdığı kesin teminat
mektubunun nakte çevrilmesini-" talep etmeleri ve görevli memurun da bu
isteği yerine getirmesi gerekir. İhale kesinleştiği için alıcı davalının
ihale bedelini satış dosyasına ayrıca nakten yatırması gerekmez.
İnceleme konusu işte, davacılardan Mustafa İsmet'in 4.5.1992 tarihinde ve
ayrıca davacılar vekilinin 29.5.1992 tarihinde satış memurluğuna başvurarak
teminat mektubunun nakte çevrilmesini talep etmeleri üzerine keyfiyet
2.6.1992 günlü yazı ile teminat veren bankaya bildirilmiş ve banka tarafından
5.6.1992 gününde 6.587.900 TL. satış dosyasına yatırılmıştır. Ayrıca, teminat
mektubunda (talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni
faiz de) yükümlenilmiştir.
Açıklanan maddi ve hukuki esaslar karşısında teminat mektubunun nakte
çevrilmesi için geçen süreden dolayı uğranıldığı iddia edilen zarardan davalı
alıcı şirketin sorumlu olamayacağı düşünülmeden, yazılı olduğu şekilde ödetme
kararı verilmiş olması yasaya aykırı olup kararın bozulması gerekmiştir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda iki nolu bentte yazılı nedenlerle
(BOZULMASINA), yetki iptidai itirazıyla ilgili temyiz itirazının 1 nolu
bentteki nedenle reddine ve bozma nedenine göre öteki itirazların şimdiden
incelenmesine yer olmadığına, davalı şirket yararına takdir edilen 750.000
lira duruşma avukatlık parasının davacılara yükletilmesine ve davalıdan peşin
alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 12.9.1994 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
