 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
Y A R G I T A Y
2.Hukuk Dairesi
Sayı:
ESAS KARAR
93/11574 93/12571
ÖZET: Tek yönlü irade açıklaması ile miras payının devri sözleşmesi
yapılamaz. Yapı olanın söz konusu mala zilyet olması lehtara M.K. 2.
maddesinden yararlanma hakkı vermez. Çünkü şekle uygun oluşmayan sözleşme
baştan itibaren yok hükmündedir.
Taraflar arasındaki tescil davasının yapılan muhakemesi sonunda
mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği
görüşülüp düşünüldü.
Miras paylarının geçirimi için mirascıların birbirleriyle yapacağı
sözleşmelerin yazılı olması gerekir. (M.K.md.612/1)
Belirli bir hukuki sonucu doğurmaya yönelik, karşılıklı ve biri
diğerine uygun irade açıklamalarından oluşan hukuki işlem sözleşmedir.
Bu tanıma göre sözleşmenin oluşması için:
a) Sözleşmenin esaslı öğeleri üzerinde anlaşma,
b) Aynı hukuki sonuca yönelik olmak üzere birleşen uygun irade
açıklamasının bulunması gerekir. Bir başka anlatımla bir sözleşmeden söz
edilebilmesi için en az iki kişinin belirli bir konuda birbirilerine yönelik
hukuki sonuç amaçlayan irade açıklamasının varlığı aranır.
Olaya değinen Medeni Kanunun 6l2/l. maddesi sözleşmeden sözettiğine
göre açılmış miras payının devrinde yukarda belirtilen sözleşme koşullarının
bulunması gerekir. Yasaların emrettiği şeklin kapsam ve etki derecesi
hakkında başkaca bir kural konulmamış ise, sözleşme bu şekle uygun olarak
yapılmış olmadıkça geçerlilik kazanmaz. (B.K.m.11) Borçlar Kanunu düzenlediği
şekil koşulu Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu 288.maddesiyle öngörüldüğü gibi
kanıtlama koşulu olmayıp, sözleşmenin geçerlilik koşuludur. Yasaların
belirttiği şekil koşuluna uyulmamış olması işlemi hükümsüz kılar. (mutlak
butlan) Bunun sonuçlarına göre sözleşme başlangıcından beri geçersizdir.
Zaman aşımına uğramaz. Hakim geçersizliği doğrudan gözetir. Tarafların onayı
ile dahi geçerlilik kazanamaz. (şekil koşuluna uygun bir sözleşme ile onay
ayırık olmak üzere.) Geçersizlik usul açısından bir def'i değil itirazdır.
İddia edilen hakkı ortadan kaldırır.
Somut olayda, miras payının devri tek yönlü bir irade açıklamasına
dayanmaktadır. Bu durumda tek yanlı irade açıklamasının bir sözleşmede
bulunması gereken geçerlilik koşullarını taşıdığı söylenemez. Zira bu irade
açıklaması sözleşmenin kurucu öğesi olan karşılıklı irade açıklaması
ilkesinden yoksundur. Bu haliyle dayanılan belge bir sözleşme olmayıp sadece
hukuki sonuç doğurmayan bir tarafın irade açıklamasıdır. Yukarıda belirtilen
geçersizliğin doğurduğu hukuki sonuçlar bakımından davacının taşınmaza uzun
süre zilyet olması, ona hukuken korunması gereken bir hak sağlayamayacağı
gibi, dolaylı kabulün varlığı gibi bir savunmayla da sözleşmeye geçerlilik
kazandırılamaz. Medeni Kanunun 2. maddesiyle öngörülen iyi niyet
kurallarından yararlanma olanağıda bulunmamaktadır. (Y.2.H.D.nin l6.7.l968
tarihli 3457/4784 sayılı kararı)
Diğer yönden terekenin mirascılar arasında söz konusu satıştan önce
paylaşıldığına bu sebeple satışın geçerli olduğuna ilişkin hüküm gerekçesinde
de isabet bulunmamaktadır. Paylaştırmaya konu taşınmazların tapulu olduğu
açıklanmış bu açıklama itiraza uğramamıştır. Paylaşımla bağımsız hale gelen
taşınmazların satışının geçerliliği Medeni Kanunun 634 maddesi gereği resmi
şekilde yapılmış olmasına bağlıdır. Kaldıki tarihsiz paylaşım sözleşmesinin
l979 yılında yani satış sözleşmesinden sonra yapıldığı tanık Güngör Aktaş
tarafından belirtilmiş bu beyana karşı çıkılmamış satış sözleşmesini
onaylayan muhtar ve azaların keşif tutanağındaki sözleriylede doğrulanmıştır.
Belirtilen bu olgu karşısında dayanılan satış sözleşmesi davacıya bir hak
sağlamaz.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle davanın reddi yerine kabulüne karar
verilmesi doğru bulunmamıştır. Temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz peşin
harcının yatırana geri verilmesine oyçokluğuyla karar verildi. 23.12.1993
BAŞKAN ÜYE ÜYE ÜYE ÜYE
Tahir Alp Nedim Turhan Ferman Kıbrıscıklı Özcan Aksoy A.İhsan Özuğur
(Muhalif)
MUHALEFET ŞERHİ
***************
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillere ve delillerin
takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre hükmün onanması düşüncesindeyim.
Bu itibarla çoğunluğun bozma görüşüne katılmıyorum.
ÜYE
Ferman Kıbrıscıklı
|
