 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C
Y A R G I T A Y
Dördüncü Hukuk Dairesi
E. 1993/11286
K. 1993/13515
T. 23.11.1993
* HAKSIZ EYLEM
ÖZET : Haksız eylem nedeniyle tazminat istemine ilişkin davada; bir şeyi
yapmak, işletmek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak..., işlemleri 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 4. maddesi gereğince hizmet
sayıldığından davacı idarenin hasarlı kabloları onarımı sırasında sarfedilen
işçilik ve nakliye giderlerine de KDV. yürütmesi gerekir.
Taraflar tacir olup haksız fiil ticari işletmeleri ile ilgili olduğundan,
isteğe bağlı olarak davalıya reeskont faizi yükletilmelidir.
Yenilenen telefon tellerinin; telefon hattında kaç yıldır kullanıldığı, bu tür
malzemede amortisman payı düşülmek gerekip gerekmediği, gerekiyorsa bunun
oranı da tesbit ettirilmelidir.
(818 s. BK. m. 41) (3065 s. KDV. K. m. 4) (6762 s. TTK. m. 9, 1461/2)
(1086 s. HUMK. m. 368)
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda
yazılı nedenlerden dolayı toplam 45.266.000 liranın 7.10.1990 olay tarihinden
itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
fazla istemin reddine ilişkin hükmün davacı idare avukatları tarafından
duruşmasız, davalı şirket avukatları tarafından da duruşma istekli olarak
temyiz edilmesi üzerine; temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan,
hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve tetkik hakimi
tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği
konuşuldu:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici
nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik
görülmesine göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan öteki
temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Dava, haksız eylem nedeni ile tazminat istemine ilişkindir. Davacı idare,
davalı şirketin doğalgaz boru hattı çalışmaları sırasında kusurlu hareketi
ile kablolarda meydana gelen hasar ve inkita bedelinin ödetilmesini
istemiştir.
Mahkemece, zararın belirlenmesi için bilirkişiye başvurulmuş, üç kişilik
bilirkişi heyetince düzenlenen raporda malzeme, işçilik, nakliye ve işletme
zararı kalemleri esas alınarak zarar hesaplanmıştır. Mahkemece, malzeme
bedeli üzerinden KDV. hesaplanarak bulunan bedele hükmedilmiştir. 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun birinci bölümünde, verginin konusunu oluşturan
işlem olarak her türlü faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler
Kanunun 1, 2, 3, 4 ve 5. maddelerinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Sözü
edilen hükümler incelendiğinde, inkita bedelinin bu kanunun konusunu
oluşturan işlemler kapsamına dahil olmadığı görülmektedir. Anılan nedenlerle
inkita bedeli üzerinden KDV. hesaplanmamış olması doğru ise de Kanunun
Hizmetler başlıklı 4. maddesinde; ...birşeyi yapmak, işletmek, meydana
getirmek, imal etmek, onarmak, ... işlemlerinin KDV. Kanununca hizmet
sayılacağını düzenlenmiştir. Dördüncü maddedeki bu açık düzenleme karşısında
davacı idarenin hasarlı kabloları onarımı sırasında sarfedilen işçilik ve
nakliye giderlerine de KDV. yürütülmesi gerekirken mahkemece bu kalem
istekler üzerinden KDV hesaplanmamıştır. Kaldı ki kabul edilen esaslar
doğrultusunda hesaplandığı belirlenen tazminat miktarının kontrole müsait
olmaması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3- Davacı idare, dava konusu tazminat miktarına olay tarihinden itibaren
reeskont faizi yürütülmesini istemiştir. Taraflar tacirdir ve haksız fiil
ticari işletmeleri ile ilgilidir. Hükmedilen tazminat miktarı üzerinden
Merkez Bankası'nın kısa vadeli krediler için öngördüğü düzeyde reeskont faizi
yürütülmesi yerine yasal faiz hükmedilmiş olması da bozmayı gerektirir.
4- Mahkemece, davacı idare tarafından yapılmış tesbit giderlerinin yargılama
giderleri arasında hesaplamaya katılmamış olması nedeni ile de karar
bozulmalıdır.
5- Davalının temyiz itirazlarına gelince; mahkemece yenilenen telefon
tellerinin telefon hattında kaç yıldır kullanıldığı, bu tür malzemede
amortisman payı düşülmek gerekip gerekmediği, gerekiyorsa bunun oranı tesbit
edilmeksizin ve gerekçe gösterilmeksizin zarar hesabını belirleyen ve davalı
şirketin itirazına uğrayan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş
olması bozma nedenidir.
S o n u ç : Temyiz olunan kararın (2, 3 ve 4) sayılı bentlerde gösterilen
nedenlerle davacı, (5) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalı yararına
(BOZULMASINA), tarafların öteki temyiz itirazlarının ilk bentteki nedenlerle
reddine, davacı idare yararına takdir edilen 250.000 lira duruşma avukatlık
parasının davalı şirkete, davalı şirket yararına takdir edilen 250.000 lira
duruşma avukatlık parasının da davacı idareye yükletilmesine ve peşin alınan
harçların istek halinde geri verilmesine, 23.11.1993 gününde oybirliğiyle
karar verildi.
|
